تقویت سواد مجازی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است

عقیق: همایش ملی منطق بازسازی انقلابی «ساختار فرهنگی کشور» با حضور حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حجت الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، آیت الله رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از نخبگان و دغدغه مندان عرصه فرهنگ در سالن همایش‌های بین‌المللی سازمان صدا و سیما برگزار شد.

در ابتدای این همایش، مسعود فیاضی رئیس شورای سیاست گذاری این همایش به ایراد سخنرانی پرداخت و اظهار داشت: رهبر انقلاب در دیدار اول هیأت دولت در ۶ شهریورماه ۱۴۰۰ به این موضوع اشاره داشتند که اصلاح و بازنگری در ساختار فرهنگی کشور ضروری است. بر همین اساس عبارت انقلابی بودن این بازسازی را مطرح کردند و فرمودند ما نیاز به بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور داریم.

وی بیان کرد: در این بازسازی ساختار فرهنگی سیاست‌ها، فرآیندها، مأموریت‌ها، نهادها و سازمان‌ها است. مجموعه همه این موارد ساختار فرهنگی کشور را شکل می‌دهند که البته یک تلقی دیگری از ساختارها وجود دارد که مربوط به سازمان‌ها و نهادها نیست بلکه مربوط به ذات فرهنگ می‌شود زیرا فرهنگ درون خودش صرف نظر از نهادها و سازمان‌ها ساختاری دارد که تحولات فرهنگ تابع آن ساختار است مثل نهاد خانواده، دین، رسانه و … که به عنوان کانون‌های فرهنگ ساز محسوب می‌شوند. بنابراین زمانی که سخن از ساختار فرهنگی به میان می‌آید هم آن سازمان‌ها و فرآیندها تلقی می‌شود و هم این نهادهای فرهنگ‌ساز، از این رو آن چیزی که اصالت دارد همین نهادها است.

فیاضی ادامه با بیان اینکه برای فرهنگ سازی لازم است مخاطب شناسی صورت بپذیرد، خاطرنشان کرد: این همایش بعد از مطالعات سنگین و برگزاری نشست‌های علمی و ترویجی برگزار شد.

لزوم تقویت سواد مجازی

در ادامه حجت الاسلام سید سعیدرضا عاملی با طرح این پرسش مبنی بر اینکه چه چالش و مشکلی وجود دارد که رهبر انقلاب اسلامی از بازسازی ساختار فرهنگی کشور سخن می‌گویند اظهار داشت: اگر مفهوم مورد نظر ایشان را درست برداشت نکنیم مطالعات صورت گرفته به انحراف می‌رود. زمانی که به خروجی فعالیت‌های فرهنگی نگاه می‌کنیم با تفاوت نسلی و تضاد نسلی مواجه هستیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در گذرگاه تغییر فرهنگی قرار داریم، عنوان کرد: با بروز و ظهور اینترنت بود که سبب شد ما با دسترسی به دیگر فرهنگ‌ها مواجه شویم. نسل پیش از ظهور اینترنت مخاطب بود اما با ظهور اینترنت مخاطب به کاربر تبدیل شد به گونه‌ای که در میان کسب اطلاعات گسترده انواع هویت‌ها را مشاهده می‌کند.

وی نخستین گام در بازسازی ساختار فرهنگی کشور را تغییر در نگرش بیان و تصریح کرد: هر سیاست گذاری که در حوزه فرهنگ صورت می بپذیرد اگر باعث توانمند سازی فردی و اجتماعی کاربر نشود این سیاست گذاری با شکست مواجه می‌شود.

عاملی به تقویت سواد مجازی اشاره و تاکید کرد: سواد مجازی یک عرصه سواد عمومی دارد که شامل همه مردم می‌شود، در سواد عمومی به اطلاعات درست نیاز است تا جامعه بتواند اطلاعات درست را از غلط تشخیص دهد. لازم به ذکر است روزانه در کشور ۳۰۰ میلیارد پست الکترونیک ارسال می‌شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه مفهوم مشترکی برای فرهنگ وجود ندارد، گفت: اگر فناوری بدون فرهنگ دیده شود سبب بروز ناهنجاری‌ها می‌شود. در سواد مجازی بخش‌هایی وجود دارد که یکی از آنها سواد تحلیلی است و ضرورت دارد این بخش به شهروندان آموزش داده شود.

وی با تاکید بر اینکه رویکرد باید در فرهنگ مشخص شود، عنوان کرد: تحول در محتوا یکی از راه‌های تغییر انقلابی ساختار فرهنگ است و این امر باید در مؤلفه‌های انقلاب اسلامی که ما را به تمدن اسلامی می‌رساند صورت بپذیرد و این امر با عناصر مختلفی چون عدالت اجتماعی، ایجاد احساس همدلی و همیاری، وحدت و اتحاد و… محقق می‌شود. همچنین باید به این نکته توجه شود اگر در بازسازی محتوای ساختار فرهنگی کشور عده‌ای بیرون بیفتند در این امر موفق نشدیم.

عاملی بازسازی بنیادین نهادهای فرهنگی را از دیگر عوامل بازسازی انقلابی ساختار فرهنگ برشمرد و گفت: ما نباید هدف را گم کنیم هدف رسیدن به تمدن اسلامی است. خودسازی و جامعه پردازی در این رسیدن ضرورت دارد. مسیر رفتن به سوی تمدن نوین اسلامی باید بر مبنای عدالت، عقلانیت، معنویت و حکمت باشد.