امام علي (ع) مي‌فرمايند: به خدا سوگند از آگاهي لازمي برخوردارم و هرگز غافلگير نميشوم كه دشمنان ناگهان مرا محاصره كنند… سوگند به خدا، من همواره از حق خويش محروم ماندم و از هنگام وفات پيامبر (ص) تا امروز حق مرا از من بازداشته‌اند.
عقیق: ماه مبارك رمضان ماهي است كه شب‌هاي قدرش با نام مبارك اميرالمؤمنين علي
بن ابي‌طالب (ع) عجين شده است، به همين مناسبت بر آن شديم در اين بهار
قرآن، تفألي بهارانه به نهج‌البلاغه داشته باشيم تا بتوانيم خوشه‌اي از
كلام گرانبهاي مولا و مقتداي خويش برچينيم.
خطبه ۶ و مظلوميت اميرالمؤمنين
«وَاللَّهِ
لَا أَكُونُ كَالضَّبُعِ تَنَامُ عَلَى طُولِ اللَّدْمِ حَتَّى يصِلَ
إِلَيهَا طَالِبُهَا وَيخْتِلَهَا رَاصِدُهَا وَلَكِنِّي أَضْرِبُ
بِالْمُقْبِلِ إِلَى الْحَقِّ الْمُدْبِرَ عَنْهُ وَبِالسَّامِعِ
الْمُطِيعِ الْعَاصِي الْمُرِيبَ أَبَداً حَتَّى يأْتِي عَلَي يوْمِي
فَوَاللَّهِ مَا زِلْتُ مَدْفُوعاً عَنْ حَقِّي مُسْتَأْثَراً عَلَي مُنْذُ
قَبَضَ اللَّهُ نَبِيهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيهِ وَاله حَتَّى يوْمِ
النَّاسِ هَذَ»
به خدا سوگند از آگاهي لازمي برخوردارم و هرگز
غافلگير نميشوم كه دشمنان ناگهان مرا محاصره كنند و با نيرنگ دستگيرم كند،
من همواره با ياري انسان حق طلب، بر سر آن كس ميكوبم كه از حق روي گردان
است و با ياري فرمانبر مطيع، نافرمان اهل ترديد را درهم ميشكنم تا آن روز
كه دوران زندگاني من به سر آيد، پس سوگند به خدا، من همواره از حق خويش
محروم ماندم و از هنگام وفات پيامبر (ص) تا امروز حق مرا از من بازداشته و
به ديگري اختصاص دادند.
خطبه ۷۳ و ويژگيهاي امام علي (ع) از زبان خود
«لَقَدْ
عَلِمْتُمْ أَنِّي أَحَقُّ بِهَا مِنْ غَيرِي وَ وَاللَّهِ لَأُسَلِّمَنَّ
مَا سَلِمَتْ أُمُورُ الْمُسْلِمِينَ وَلَمْ يكُنْ فِيهَا جَوْرٌ إِلَّا
عَلَي خَاصَّةً الْتِمَاساً لِأَجْرِ ذَلِكَ وَفَضْلِهِ وَزُهْداً فِيمَا
تَنَافَسْتُمُوهُ مِنْ زُخْرُفِهِ وَزِبْرِجِهِ»
همانا ميدانيد كه
سزاوارتر از ديگران به خلافت من هستم، سوگند به خدا به آنچه انجام دادهايد
گردن مينهم تا هنگامي كه اوضاع مسلمين رو براه باشد و از هم نپاشد، و جز
من به ديگري ستم نشود و پاداش اين گذشت و سكوت و فضيلت را از خدا انتظار
دارم و از آن همه زر و زيوري كه به دنبال آن حركت ميكنيد، پرهيز ميكنم.
خطبه ۸۶ و ويژگيهاي امام علي (ع)
«وَاعْذِرُوا
مَنْ لَا حُجَّةَ لَكُمْ عَلَيْهِ وَأَنَا هُوَ أَ لَمْ أَعْمَلْ فِيكُمْ
بِالثَّقَلِ الْأَكْبَرِ وَأَتْرُكْ فِيكُمُ الثَّقَلَ الْأَصْغَرَ
وَرَكَزْتُ فِيكُمْ رَايَةَ الْإِيمَانِ وَوَقَفْتُكُمْ عَلَى حُدُودِ
الْحَلَالِ وَالْحَرَامِ وَ أَلْبَسْتُكُمُ الْعَافِيَةَ مِنْ عَدْلِي
وَفَرَشْتُكُمُ الْمَعْرُوفَ مِنْ قَوْلِي وَفِعْلِي وَأَرَيْتُكُمْ
كَرَائِمَ الْأَخْلَاقِ مِنْ نَفْسِي فَلَا تَسْتَعْمِلُوا الرَّأْيَ
فِيمَا لَا يُدْرِكُ قَعْرَهُ الْبَصَرُ وَلَا يَتَغَلْغَلُ إِلَيْهِ
الفكر»
مردم عذر خواهي كنيد از كسي كه دليلي بر ضدّ او نداريد و آن
كس من هستم، مگر من در ميان شما بر اساس «ثقل اكبر» كه قرآن است عمل نكردم و
«ثقل اصغر» عترت پيامبر (ص) را در ميان شما باقي نگذاردم، مگر من پرچم
ايمان را در بين شما استوار نساختم و از حدود و مرز حلال و حرام آگاهيتان
ندادم، مگر پيراهن عافيت را با عدل خود به اندام شما نپوشاندم و نيكيها را
با اعمال و گفتار خود در ميان شما رواج ندادم و ملكات اخلاق انساني را به
شما نشان ندادم، پس وهم و گمان خود را در آنجا كه چشم دل ژرفاي آن را
مشاهده نميكند و فكرتان توانايي تاختن در آن راه ندارد، به كار نگيريد،
خطبه ۹۳ و ويژگيهاي علمي و سياسي امام علي (ع)
«أَيهَا
النَّاسُ فَأَنَاَ فَقَأْتُ عَينَ الْفِتْنَةِ وَلَمْ يكُنْ لِيجْتَرِئَ
عَلَيهَا أَحَدٌ غَيرِي بَعْدَ أَنْ مَاجَ غَيهَبُهَا وَاشْتَدَّ كَلَبُهَا
فَاسْأَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَوَ الَّذِي نَفْسِي بِيدِهِ لَا
تَسْأَلُونِي عَنْ شَيءٍ فِيمَا بَينَكُمْ وَبَينَ السَّاعَةِ وَلَا عَنْ
فِئَةٍ تَهْدِي مِائَةً وَتُضِلُّ مِائَةً إِلَّا أَنْبَأْتُكُمْ
بِنَاعِقِهَا وَقَائِدِهَا وَسَائِقِهَا وَمُنَاخِ رِكَابِهَا وَمَحَطِّ
رِحَالِهَا وَمَنْ يقْتَلُ مِنْ أَهْلِهَا قَتْلًا وَمَنْ يمُوتُ مِنْهُمْ
مَوْتاً وَلَوْ قَدْ فَقَدْتُمُونِي وَنَزَلَتْ بِكُمْ كَرَائِهُ
الْأُمُورِ وَحَوَازِبُ الْخُطُوبِ لَأَطْرَقَ كَثِيرٌ مِنَ السَّائِلِينَ
وَفَشِلَ كَثِيرٌ مِنَ الْمَسْئُولِينَ»
اي مردم من بودم كه چشم
فتنه را كندم و جز من هيچ كس جرأت چنين كاري را نداشت، آنگ اه كه امواج
سياهيها بالا گرفت و به آخرين درجه شدّت خود رسيد، پس از من بپرسيد پيش از
آن كه مرا نيابيد، سوگند به خدايي كه جانم در دست اوست، نميپرسيد از چيزي
كه ميان شما تا روز قيامت ميگذرد و نه از گروهي كه صد نفر را هدايت يا
گمراه ميسازد، جز آنكه شما را آگاه ميسازم و پاسخ ميدهم.
و از
آنكه مردم را بدان ميخواند و آنكه رهبريشان ميكند و آنكه آنان را ميراند
و آنجا كه فرود ميآيند و آنجا كه بار گشايند و آنكه از آن‌ها كشته شود و
آنكه بميرد، خبر ميدهم، آن روز كه مرا از دست داديد و نگرانيها و مشكلات
بر شما باريدن گرفت و بسياري از پرسش كنندگان به حيرت فرو رفته ميگويند،
سر انجام چه خواهد شد كه گروه بسياري از پرسش شوندگان از پاسخ دادن فرو
مانند.
خطبه ۱۱۸ و علل نكوهش كوفيان
«مَا بَالُكُمْ
أَمُخْرَسُونَ أَنْتُمْ فَقَالَ قَوْمٌ مِنْهُمْ يا أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ
إِنْ سِرْتَ سِرْنَا مَعَكَ فَقَالَ عليه‌السلام مَا بَالُكُمْ لَا
سُدِّدْتُمْ لِرُشْدٍ وَلَا هُدِيتُمْ لِقَصْدٍ أَ فِي مِثْلِ هَذَا
ينْبَغِي لِي أَنْ أَخْرُجَ إِنَّمَا يخْرُجُ فِي مِثْلِ هَذَا رَجُلٌ
مِمَّنْ أَرْضَاهُ مِنْ شُجْعَانِكُمْ وَ ذَوِي بَأْسِكُمْ»
شما را
چه ميشود هرگز ره رستگاري نپوييد و به راه عدل هدايت نشويد، آيا در چنين
شرايطي سزاوار است كه من از شهر خارج شوم، هم اكنون بايد مردي از شما كه من
از شجاعت و دلاوري او راضي و به او اطمينان داشته باشم، به سوي دشمن كوچ
كند.
منبع: حج
211008
