توصیه‌های مهم پیامبر(ص) در مراقبت از اولین روز ماه شعبان

عقیق: ماه شعبان از جمله ماه‌های پر برکت سال شمرده می‌شود. این ماه از آن جهت حائز اهمیت است که فرصتی روحی و معنوی جهت آمادگی برای ورود به با ارزش‌ترین ماه سال یعنی ماه مبارک رمضان فراهم می‌کند. از این رو روایات متعددی در فضیلت این ماه از سوی پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) صادر شده است. به عنوان نمونه پیامبر گرامی اسلام(ص) در روایتی فرمود: ماه، «شعبان» نامیده شد، زیرا روزى هاى مؤمنان در این ماه قسمت مى‌شود؛ إنَّما سُمِّیَ شَعبانُ لأِنَّهُ یَتَشَعَّبُ فیهِ أرزاقُ المُؤمِنینَ» و یا در روایتی دیگر فرمودند:‌ «شعبان، ماه من و رمضان ماه خداوند است؛ هر که ماه مرا روزه بدارد، در روز قیامت شفیع او خواهم بود؛ شَعبانُ شَهری و رَمَضانُ شَهرُ اللّه ِ فَمَن صامَ شَهری کُنتُ لَهُ شَفیعا یَومَ القِیامَةِ».

در اهمیت این ماه شریف امام حسن عسکری روایتی جالب توجهی را از امیر مؤمنان(ع) و ایشان از رسول گرامی اسلام(ص) نقل می‌فرماید.  این روایت را محدث نوری در صفحه 543 از جلد هفتم «مستدرک وسایل الشیعة» به نقل از کتاب «تفسیر امام حسن عسکری(ع)» آورده است.  

در بخشی از این روایت آمده است: 
 پیامبر اکرم(ص) فرمود: به درستی که خداوند عزوجل چون روز اول ماه شعبان می‎شود امر می‎کند به درهای بهشت پس باز می‎شود و امر می‎کند درخت طوبی را، پس شاخه‎های ‎خود را براین دنیا نزدیک می‎کند      آنگاه منادی پروردگار عزوجل صدا می‌زند: ای بندگان خدا این شاخه‎های ‎درخت طوبی است پس به او در آویزید که شما را به سوی بهشت بلند کند و این شاخه‎های ‎درخت زقوم است، بترسید از او که شما را به سوی جهنم هدایت نکند. إِذَا كَانَ أَوَّلُ‏ یَوْمٍ‏ مِنْ‏ شَعْبَانَ‏ أَمَرَ بِأَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتُفَتَّحُ، وَ یَأْمُرُ شَجَرَةَ طُوبَى فَتُطْلِعُ أَغْصَانَهَا عَلَى هَذِهِ الدُّنْیَا، [ثُمَّ یَأْمُرُ بِأَبْوَابِ النَّارِ فَتُفَتَّحُ، وَ یَأْمُرُ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ فَتُطْلِعُ أَغْصَانَهَا عَلَى هَذِهِ الدُّنْیَا] ثُمَّ یُنَادِی مُنَادِی رَبِّنَا عَزَّ وَ جَلَّ: یَا عِبَادَ اللَّهِ هَذِهِ أَغْصَانُ شَجَرَةِ طُوبَى، فَتَمَسَّكُوا بِهَا، تَرْفَعْكُمْ إِلَى الْجَنَّةِ  وَ هَذِهِ أَغْصَانُ شَجَرَةِ الزَّقُّومِ، فَإِیَّاكُمْ وَ إِیَّاهَا، لَا تُؤَدِّیكُمْ إِلَى الْجَحِیمِ.

قسم به آنکه مرا به راستی به رسالت مبعوث کرده که هر که دری از خیر و نیکی در این روز کسب کند، پس به درستی که به شاخه‎ای از شاخه‎های ‎درخت طوبی در آویخته، پس آن درخت او را به سوی بهشت می‎کشاند و هر که کسب کند دری از شرّ را در امروز، پس به تحقیق که در آویخته به شاخه‎ای از شاخه‎های ‎درخت زقوم پس آن درخت او را به سوی آتش می‎کشاند؛ فَوَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً- إِنَّ مَنْ تَعَاطَى بَاباً مِنَ الْخَیْرِ وَ الْبِرِّ فِی هَذَا الْیَوْمِ، فَقَدْ تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِ شَجَرَةِ طُوبَى، فَهُوَ مُؤَدِّیهِ إِلَى الْجَنَّةِ، وَ مَنْ تَعَاطَى بَاباً مِنَ الشَّرِّ فِی هَذَا الْیَوْمِ، فَقَدْ تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْ أَغْصَانِ شَجَرَةِ الزَّقُّومِ، فَهُوَ مُؤَدِّیهِ إِلَى النَّارِ.

در این روز هر کس برای خدا نماز مستحبی به جا آورد و هرکه در این روز روزه بدارد و هرکه میان زنی با همسرش، یا پدری با فرزندش، یا خویشاوندان، یا زن و شوهری صلح دهد، خود را به درخت طوبی نزدیک کرده است؛ کسی که پریشانی را از بدهکاری که طلبی از او دارد بزداید، یا از طلبش که بر عهده بدهکار است بکاهد و کسی که در حساب خود نظر کند و قرض کهنه‎ای را بر عهده خود ببیند که طلبکارش از به دست آوردنش مأیوس شده، پس آن را به صاحبش برگرداند، خود را به طوبای بهشتی درآویخته است؛  فَمَنْ تَطَوَّعَ لِلَّهِ بِصَلَاةٍ فِی هَذَا الْیَوْمِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ صَامَ هَذَا الْیَوْمَ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ تَصَدَّقَ فِی هَذَا الْیَوْمِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ عَفَا عَنْ مَظْلَمَةٍ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ أَصْلَحَ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ أَوِ الْوَالِدِ وَ وَلَدِهِ أَوْ لِقَرِیبِهِ أَوِ الْجَارِ وَ الْجَارَةِ أَوِ الْأَجْنَبِیِّ وَ الْأَجْنَبِیَّةِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ خَفَّفَ عَنْ مُعْسِرٍ عَنْ دَیْنِهِ أَوْ حَطَّ عَنْهُ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْن‏ٍ وَ مَنْ نَظَرَ فِی حِسَابِهِ فَرَأَى دَیْناً عَتِیقاً قَدْ أَیِسَ مِنْهُ صَاحِبُهُ فَأَدَّاهُ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْن‏. 

طوبی سهم کسی خواهد بود که یتیمی را سرپرستی کند و یا سفیهی را از ضربه زدن به آبرو و عِرض مؤمنی باز دارد و کسی که قرآن یا قسمتی از آن را بخواند و خدا را یاد کند، نعمت‌هایش را برشمارد و آنگاه شکر خدا کند. کسی که از بیماری عیادت کند و کسی که به پدر و مادر یا یکی از آنها نیکی کند و آن که پیش از رسیدن روز اول شعبان پدر و مادر خویش را به خشم آورده بود و در این روز خشنودشان کند و نیز هرکه جنازه‌ای را تشییع کند و در این روز مصیبت زده‌ای را تسلی بخشد و هر کس در این روز چیزی از ابواب خیر را به جا آورد، در زمره کسانی است که در اول شعبان خود را به درخت طوبی بهشتی نزدیک و از زقوم جهنمی دور داشته است؛ وَ مَنْ تَكَفَّلَ یَتِیماً فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ كَفَّ سَفِیهًا عَنْ عِرْضِ مُؤْمِنٍ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ أَوْ شَیْئاً مِنْهُ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ قَعَدَ یَذْكُرُ اللَّهَ وَ نَعْمَاءَهُ وَ یَشْكُرُهُ عَلَیْهَا فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ عَادَ مَرِیضاً فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ بَرَّ وَالِدَیْهِ أَوْ أَحَدَهُمَا فِی هَذَا الْیَوْمِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ كَانَ أَسْخَطَهُمَا قَبْلَ هَذَا الْیَوْمِ فَأَرْضَاهُمَا فِی هَذَا الْیَوْمِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ شَیَّعَ جَنَازَةً فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ مَنْ عَزَّى فِیهِ مُصَاباً فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْنٍ وَ كَذَلِكَ مَنْ فَعَلَ شَیْئاً مِنْ سَائِرِ أَبْوَابِ الْخَیْرِ فِی هَذَا الْیَوْمِ فَقَدْ تَعَلَّقَ مِنْهُ بِغُصْن‏. 

در انتها، امیرالمومنین علیه السلام می‌فرماید: " آیا بعد از این سخنی که در عظمت شعبان برایتان بیان کردم، این روز از شعبان را بزرگ نمی‌شمارید؟! پس چه بسیارند کسانی که در آن، خوشبخت شدند و چه بسیارند کسانی که در آن، به بدختی و هلاکت افتادند بکوشید از خوشبخت شدگان این روز باشید نه از بدبخت شدگان آن."

منبع:تسنیم