هر یک از تکالیف شرعی به صنفی خاص از بندگان تعلق می‌گیرد، مثلاً روزه بر غیر بیمار و غیر مسافر واجب است یا خمس، زکات و حج بر کسانی که از تمکن مالی برخوردارند تعلق می‌گیرد، اما نماز فریضه‌ای همگانی است.
عقیق: نماز بهترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت‌های دیگر هم قبول می‌شود و اگر پذیرفته نشود اعمال دیگر هم قبول نمی‌شود، همان طور که اگر انسان شبانه‌روزی پنج نوبت در نهر آبی شست‌وشو کند، آلودگی در بدنش نمی‌ماند، نمازهای پنج‌گانه هم انسان را از گناهان پاک می‌کند و سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و کسی که نماز را پست و سبک شمارد مانند کسی است که نماز نمی‌خواند، یکی از پرسش‌هایی که مخاطبان مطرح می‌کنند این است که چگونه می‌توانیم جایگاه و اهمیت نماز را در دین اسلام برای دیگران ثابت کنیم؟ سیدحسن موسوی کارشناسی مرکز تخصصی نماز در جواب این پرسش می‌گوید: دلایل متعددی نسبت به جایگاه و اهمیت نماز در اسلام وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
الف-تعداد روایاتی که درباره نماز از سوی معصومین(ع) نقل شده برای پی بردن به جایگاه و اهمیت نماز در دین اسلام خوب است بدانید؛ بیشترین روایات فروع دین درباره نماز ذکر شده است و در دو کتاب حدیث بسیار مفصل به نام‌های «وسائل الشیعه» و دیگر «مستدرک الوسائل» که شامل تمامی روایات و احادیث فقهی مکتب شیعه است؛ طبق شماره‌ای که در آنها منعکس است مجموعاً 59 هزار روایت دارد و این تعداد تقریبا 19 هزار آن مربوط به نماز است و این می‌تواند گویای اهمیت نماز در اسلام و اهمیت آن در مکتب تشیع باشد که تقریباً یک سوم روایات فقهی شیعه مربوط به نماز و مقدمات آن است.(1)
ب- عدم چشم‌پوشی از نماز در اسلام هر یک از تکالیف شرعی به صنفی خاص از بندگان تعلق می‌گیرد یا اینکه اصنافی تکلیف شرعی به آنها تعلق نمی‌گیرد، مثلاً روزه بر غیر بیمار و غیر مسافر و... واجب است. خمس و زکات و حج بر کسانی که از تمکن مالی برخوردارند تعلق می‌گیرد. از حضور در صحنه جهاد زنان، پیرمردان و اصناف دیگری معافند. اما نماز فریضه‌ای است همگانی در زمان خوف و در حال امنیت در روز و شب، در تمامی ماه‌های سال بر حر و عبد، مرد و زن(البته به استثنای ایام عادت و ولادت)، غنی و فقیر، صحیح و مریض، مقیم و مسافر و... واجب است. حتی قرآن می‌فرماید اگر شرایط آن چنان سخت و سهمگین بود که مجال پیاده شدن از مرکب وجود نداشت. پیاده یا سواره باید نسبت به انجام این فریضه اقدام شود.(2)
ج- دستور به تکرار نماز در اسلام انعطاف مکرر توجه و درخواست انجام متوالی یک وظیفه، انسان را از اهمیت و عظمت آن آگاه می کند. اگر به کسی تکلیف شود که باید روزانه پنج بار با شخصیتی ملاقات کند بدون شک این سؤال پیش می‌آید که او کیست؟ و چه قدر از اهمیت برخوردار است که باید هر روز، چند مرتبه به سراغ او رفت.(3)
د- سخنان معصومین(ع) راجع به اهمیت نماز در اسلام در روایات متعددی پیامبر خدا و اهل بیت طاهرینش(ع) به تبیین نقش و جایگاه نماز در دین اسلام پرداخته‌اند که در اینجا به ذکر تعدادی از آنها اکتفا می‌کنیم.
در اسلام نماز به عنوان ستون دین معرفی شده است حضرت باقر(ع) می‌فرماید: «الصَّلَاةُ عَمُودُ الدِّینِ مَثَلُهَا کَمَثَلِ عَمُودِ الْفُسْطَاطِ إِذَا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الْأَوْتَادُ وَ الْأَطْنَابُ وَ إِذَا مَالَ الْعَمُودُ وَ انْکَسَرَ لَمْ یَثْبُتْ وَتِدٌ وَ لَا طُنُب»(4)؛ نماز ستون دین است، مثل نماز، مثل ستون خیمه است، هرگاه ستون، ثابت و پا برجا باشد میخ‌ها و طناب‌ها ثابت خواهند بود و هر گاه کج شده و بشکند میخ و طنابی نمی‌ماند.
جایگاه نماز در اسلام همچون سر برای بدن است پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «موضع الصلاه من الدین کموضع الرأس من الجسد»(5)؛ جایگاه نماز در دین، مانند جایگاه سر در بدن است.
شرط قبولی اعمال دیگر امام صادق(ع) می‌فرماید: «أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاةِ فَإِذَا قُبِلَتْ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَیْهِ رُدَّ عَلَیْهِ سَائِرُ عَمَلِه»(6)؛ نخستین چیزى که در روز قیامت بنده براى آن مورد حسابکشى قرار می‌گیرد و به آن رسیدگى می‌کنند، نماز است، اگر نماز پذیرفته شد سایر اعمالش نیز از او پذیرفته مىشود و هر گاه نماز مقبول نیفتاد و به بنده باز گردانده شد باقى اعمالش نیز مردود و باز گردانده خواهد شد.
خارج شدن بی‌نماز از دایره اسلام نماز در دین اسلام از چنان جایگاهی برخوردار است که کسانی را که به عمد آن را ترک کند را از مجموعه خود خارج می‌داند، پیامبر خدا(ص) می‌فرماید: «مَا بَیْنَ الْمُسْلِمِ وَ بَیْنَ أَنْ یَکْفُرَ إِلَّا أَنْ یَتْرُکَ الصَّلَاةَ الْفَرِیضَةَ مُتَعَمِّداً أَوْ یَتَهَاوَنَ بِهَا فَلَا یُصَلِّیَهَا»(7)؛ فاصله بین مسلمانی و کفر نیست جز آنکه نماز واجب را از روی عمد ترک کند یا در انجام آن سستی کند و نماز نخواند. علاقه‌مندان می‌توانند دیگر پرسش‌های نمازی خود را در بخش «بپرسید» سایت قنوت پیگیری کنند.
پی‌نوشت‌ها: 1-محمد وحیدی، دانستنی‌های لازم از نماز، قم، مؤسسه بوستان کتاب(مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، 1387ش، چهارم،ص 24 2-محمدرضا رضوان طلب، پرستش آگاهانه، ستاد اقامه نماز، 1375 ش، دوم، ص 84 3-همان، ص 85 4-وسائلالشیعة، ج 4، ص 27 5-نهج‌الفصاحة مجموعه کلمات قصار حضرت رسول(ص)، ص 778 6-من لا یحضره الفقیه، ج1، ص 208 7-بحارالأنوار،ج79، ص 216 منبع: فارس 211008