عقیق:همزمان با ایام ماه مبارک رمضان، ماه ضیافت الهی و بهار قرآن هرروز یک آیه از کلام الله مجید را توسط «حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم راد» در برداشتی کوتاه و آزاد با محوریت مسائل اجتماعی و موضوعات مهم سبک زندگی با عنوان «آیههای زندگی» منتشر میکنیم.
در ادامه بخش سیزدهم آیههای زندگی، شرح آیه 254 سوره مبارکه بقره با موضوع «انفاق به اهل منزل» را میخوانید:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ یَوْمٌ لاَّ بَیْعٌ فِیهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ»
«ای کسانی که ایمان آوردهاید ، پیش از آنکه آن روز فرا رسد ، که نه در آن خرید و فروشی باشد و نه دوستی و شفاعتی، از آنچه به شما روزی دادهایم انفاق کنید و کافران خود ستمکارانند».
انفاق از پایههای اساسی در اسلام و یکی از مهمترین اموری است که بیش از دهها و صدها روایت ذیل آن وجود دارد.
انفاق نکات مهمی در دل خود جای داده است یکی از آنها اولویت بندی در انفاق است. آیات قرآن هم ما را بر انفاق بسیار امر، ترغیب و تشویق میکنند. در سوره مبارکه بقره آیه 254 میفرماید:«انفاق کنید از آن چیزی که خداوند به شما داده است.» نکته مهم این است که ما اولویت اول انفاقمان را کجا و چه کسی قرار دهیم؟ با مراجعه به روایات و تفاسیر آیات اولین و مهمترین افراد در انفاق، خانواده، همسر و عائله خود انسان است.
برخی اوقات افراد مذهبی و متدین و اهل انفاق اشتباه تعجب آمیزی انجام میدهند، زیاد انفاق میکنند اما همسر و خانواده خود را فراموش کردهاند. در خرجی، نفقه و میزان امور مالی در منزل کوتاهی میکنند با این که در جای دیگر آدمهای خوبی هستند. از نظر آیات قرآن هیچ تاییدی بر این عمل نیست.
برای فهم این مساله چند روایت از اهلبیت(ع) را مورد توجه قرار میدهیم. ذیل این آیه رسول خدا(ص) فرمودند: «اگر چهار دینار در راه خدا انفاق شود که یک دینار در راه خدا، یک دینار در راه آزاد کردن بنده، یک دینار در انفاق به خانواده و یک دینار انفاق به مسکین باشد، نزد خدا از همه اینها محبوبتر دیناری است که به خانواده داده شود.»
امام سجاد(ع) نیز فرمودند:«محبوبترین شما نزد خداوند کسی است که نعمتها را بر خانواده خود بیشتر تمام کند. خانواده فرد هم شامل، همسر، فرزندان، پدر و مادر و عائله فرد میشود.»
در روایت دیگری هم ذیل این آیه فرمودند:«هر لقمهای که مرد و عائله او به دهان میگذارند برای مرد آن خانه اجری به نزد خداوند ثبت میشود.» باید ببینیم علت این اشتباه چه میتواند باشد که گاهی ما انفاق را از خانواده آغاز نمیکنیم. اگر این کار را نکنیم از مصادیق کسی است که انفاق نکرده و قطعا قیامت به سختی باید در این باره پاسخگو باشیم.
روایت دیگری در این باره از امام کاظم(ع) آمده است که فرمودند:«کسی که نعمت برایش موجود است اما آن را برای خانواده خود انفاق نمیکند، دچار زوال آن نعمت شود ولو این انفاق را در جایی دیگر انجام دهد.»
در روایت دیگری پیامبر خدا(ص) دوبار فرمودند:«معلون است، معلون است کسی که در خرجی، انفاق و امور مالی خانواده خود درحالی که استطاعت دارد کوتاهی کند.»