امام سجاد علیه‌السلام از خدا می‌خواهد: «وَ لَا أَفْتَقِرَنَّ وَ مِنْ عِنْدِک وُسْعِی»؛ پروردگارا مرا به فقر مبتلا نکن در حالی که به فضل تو متمکن هستم.

از ابتدای خلقت تاکنون، دو نفر مالک دنیا شدند: یکی اسکندر که پیش از حضرت موسی می‌زیست و دیگری حضرت سلیمان که زمین و آسمان به فرمانش بودند؛ با این حال، خود به حصیربافی مشغول بود تا روزی خود و خانواده‌اش را تأمین کند.

آخرین پیامبری که وارد بهشت می‌شود، حضرت سلیمان است؛ زیرا حسابرسی او طول می‌کشد. حضرت سلیمان ذره‌ای تخلف نمی‌کند، اما باید حساب و کتاب شود. در مقابل، فرد فقیر به سرعت حسابرسی می‌شود، چرا که در دنیا دارایی چندانی نداشته است.

مال، امانت خداست و باید حسابرسی شود. اگر در راه حق مصرف شود، فرد اهل بهشت است و اگر در راه خلاف خرج شود، اهل جهنم است. این‌گونه نیست که مال از آنِ ما باشد و بتوانیم به هر شکل که خواستیم مصرف کنیم.

حضرت فرمودند: «پروردگارا به من حیات و ممات فقرا عنایت کن»، و در جای دیگر فرمودند: «فقر زینت است برای فقیر، مثلِ لجام برای اسب». یعنی همان‌طور که لجام، اسب را در مواقع خطر متوقف می‌کند، فقر نیز همچون لجامی است که انسان را از گناه باز می‌دارد و این لطف الهی است.

شخصی از پیامبر اسلام صلی‌الله علیه‌وآله پرسید: «یا رسول‌الله، فقر چیست؟»

حضرت فرمودند: «خزینه‌ای از خزائن الهی است».فرد فقیر نسبت به ثروتمند کمتر گناه می‌کند، زیرا راه گناه برای ثروتمند بازتر است.

آن شخص دوباره پرسید: «فقر چه فضیلتی دارد؟»

حضرت فرمودند: «فقر احسانی از سوی خداست»؛ در آخرت کار فقیر بسیار آسان‌تر است، در حالی که دیگران باید برای هر روز، هفتاد سال توقف کنند تا حسابرسی شوند.

ما باید در هر حال راضی و شاکر باشیم.

نقل است شخصی که کفش نداشت و بسیار گله‌مند بود، وقتی فردی را دید که پا نداشت، به شکر الهی روی آورد که پا دارد.

حضرت رسول فرمودند: در بهشت قصرهای بزرگی از یاقوت سرخ برای انبیاست و کوچک‌تر از آن برای فقراست.

در روایتی دیگر آمده است: خداوند می‌فرماید به هر بنده‌ای که دوستش بدارم، سه چیز می‌دهم:

۱. او را محزون می‌کنم (تا به یاد گناهان و عمر تلف شده باشد)

۲. بدنش را بیمار می‌کنم («البلاءُ للولا بلا» - بیماری برای اولیای الهی است)

۳. دستش را از مال دنیا خالی می‌کنم.

خداوند نگاه حقارت‌آمیز به فقرا ندارد، بلکه آنان را دوست دارد و می‌خواهد در آخرت آسوده‌خاطر باشند.

حضرت فرمودند: در روز محشر، همه مشتاق بهشت‌اند، اما بهشت مشتاق فقراست.

هر چند دعا کنی اجابت نکنم زیرا که مرا محبت زاری توست

خداوند دوست دارد بنده‌اش از او درخواست کند و با او مناجات نماید.