عقیق: اختتامیه پنجمین کنگره جهانی حضرت امام رضا علیه السلام صبح امروز در سالن شیخ طوسی آستان قدس رضوی مشهد برگزار شد.آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در پیام به این همایش ابراز کرد: محور بحث این است که عدالت بر همه لازم است و ظلم نسبت به هیچ کس روا نیست.
این یک بحث عادی و فقهی دارد که یک بحث متوسط است و یک بحث عالی دارد که باید از آنجا شروع کرد.وی ابراز کرد: عدل در کلام یک حساب دارد و در فقه و حقوق حساب دیگری دارد. عدل در کلام عبارت از این است که انسان نه مجبور است نه مفوَّض؛ «لَا جَبْرَ وَ لَا تَفْوِیضَ وَ لَكِنْ أَمْرٌ بَيْنَ أَمْرَيْن»، آنکه متوسط بین دو باطل است عدل است، آیه مبارکه ﴿لا إِكْراهَ فِی الدِّینِ﴾ ناظر به عدل در کلام است، ناظر به آزادی در کلام است، این عدل کلامی است و ارتباطی با عدل فقهی و حقوقی ندارد. اما از جهت فقهی و حقوقی به انسان می گویند بی راهه نرو، راه کسی را هم نبند، بر تو واجب است که به حق معتقد باشی، معترف باشی و عمل کنی.
جوادی آملی تصریح کرد: این ﴿لا إِكْراهَ فِی الدِّینِ﴾ یعنی اجباری در کار نیست. این یک حکم کلامی است نه حکم فقهی. معنایش این نیست که انسان آزاد است هر کاری را بکند، معنایش این است که اگر بخواهد کافر بشود و بد کند و به جهنم برود آزاد است و اگر بخواهد کار خوبی کند مؤمن بشود و به بهشت برود آزاد است.
این ﴿لا إِكْراهَ فِی الدِّینِ﴾، هیچ ارتباطی با مسئله فقهی و مسئله حقوقی ندارد، این راجع به مسئله کلامی است و کلاً بحثش جداست؛ اما در مسئله فقه بر همه واجب است عادل باشند، بر همه واجب است از ظلم بپرهیزند.وی مطرح کرد: بنابراین یک عدل کلامی داریم که آیه ﴿لا إِكْراهَ فِی الدِّینِ﴾ عهده دار آن است و یک عدل فقهی و حقوقی داریم که ﴿إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ﴾ عهده دار آن است.
مرجع تقلید شیعیان افزود: ظلم نسبت به همه حرام است حتی نسبت به سگ! سگی که کاری به کسی ندارد، ستم کردن نسبت به آن بد است، چه اینکه سگی اگر تشنه باشد بخواهند آن را سیراب کنند این کار ثواب دارد. همان طوری که سیراب کردن درخت ثواب دارد، سیراب کردن سگ هم ثواب دارد. ظلم کردن نسبت به هر موجودی بد است.
وی در بخش دیگری از این پیام ابراز کرد: عدل نسبت به ذات اقدس الهی، واجب «عن الله» است نه واجب «علی الله» و ظلم نسبت به ذات اقدس الهی، ممتنع «عن الله» است نه ممتنع «علی الله». خدا از آن جهت که حقیقتی است نامتناهی و ماوراء خدا چیزی نیست تا حاکم بر خدا باشد، نمی شود گفت این حکم، حاکم «علی الله» است و بر خدا واجب است که فلان کار را انجام بدهد یا بر خدا حرام است که فلان کار را انجام بدهد، بلکه کار قبیح «یمتنع صدوره عن الله تعالی» و کار لازم «یجب صدوره عن الله تعالی». عدلیه حرفش این است که عدل، واجب «عن الله» است نه «علی الله» و ظلم، حرام و ممتنع «عن الله» است نه «علی الله».
جوادی آملی عنوان کرد: ذات اقدس الهي نه تنها عدل را بلکه فوق عدل که احسان است و رحمت رحمانيه است را بر خود لازم کرده است که اين واجب «عن الله» است نه واجب «علي الله»: ﴿كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ﴾، رحمت بالاتر از عدل است. رحمن اسم اعظم است و همه این اسماء نازله، زیر مجموعه «الله» و زیر مجموعه «الرحمن» هستند، لذا «الرحمن» صفت برای چیزی قرار نمی گیرد به استثنای «الله»؛ ولی «الرحیم» و امثال ذلک صفت قرار می گیرند.به هر تقدیر ذات اقدس الهی عدل محض است و فوق عدل، رحمت رحمانیه دارد نه رحمت رحیمیه. رحمت رحیمیه آن وسعت را ندارد که کار رحمت رحمانیه را بکند.
وی اظهار کرد: ظلم بر همه حرام است! آنچه جنگ جهانی اول و دوم را تشکیل داد، آنچه جنگ های نیابتی را الآن اداره می کند و آنچه جریان غزه را _متأسفانه_ به راه انداخته و همه ما را متأثر کرده است و جامعه انسانیت را داغدار کرده است، به سبب ظلم است که امیدواریم به برکت ظهور ولی عصر(ارواحنا فداه) جهان پر از عدل و داد شود!لازم به ذکر است پیام آیت الله جوادی آملی در این همایش توسط حجت الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا قرائت شد.