عقیق: امیرحسین کسائی: از شهریورماه کشور با کلیدواژه مرگ مهسا امینی از سوی برخی عوامل داخلی و با حمایت ویژه دشمنان خارجی، درگیر اغتشاشاتی در کف خیابان‌ها، دانشگاه‌ها و گاهی مدارس شده است.
ناامنی که در سایه آن، شاهد هجوم داعشی‌ها به حرم مطهر شاهچراغ (ع) بودیم که منجر به شهادت ۱۵ تن از هموطنان ما شد. تعداد بسیاری از نیروی نظامی به عنوان مدافعان امنیت نیز در این مدت به شهادت رسیدند. در پی این ماجراها، برخی از هیأت‌های مذهبی و مداحان در سراسر کشور برای مقابله با فتنه ۱۴۰۱ به میدان آمده‌اند و با برپایی تجمعات اعتراضی به مناسبت‌های مختلف، برگزاری تریبون آزاد و مطالبه‌گری تلاش دارند تا در این روزها منفعل و ساکت نباشند. از این رو بر آن شدیم تا نگاهی به فتنه‌های سال‌های ۷۸ و ۸۸ که با حضور مردم بصیر با محوریت و رهبری هیأت‌های مذهبی و مداحان به پایان خود رسیدند، داشته باشیم.
قیام ۹ دی، اعتراض گسترده ملت علیه حرمت‌شکنی عاشورا بود
در سال ۸۸، عدم تمکین به نتیجه انتخابات از سوی دو تن از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری که یکی ۱۱ میلیون رأی کمتر از فرد پیروز انتخابات و دیگری نیز چند هزار رأی کمتر از آرای باطله داشت، سرآغاز فتنه‌ای ۸ ماهه شد. این فتنه که علاوه بر پشتیبانی سران داخلی فتنه، پشتیبانی آمریکا، اسرائیل، انگلیس و... گروهک‌های تروریستی را به همراه داشت و به اعتقاد برخی کارشناسان قرار بود، مردم‌سالاری‌دینی را به دیکتاتوری تغییر دهد، در ۹ دی و با اعتراض گسترده ملت منزجر از حرمت‌شکنان ساحت مقدس امام حسین (ع)، با شکست مواجه شدند.
حماسه‌ای که به همت هیأت‌ها و با حضور مردم رقم خورد
شرکت مردم در تظاهرات نوعاً با زمینه‌سازی رسانه‌ای و با دعوت شخصیت‌ها و نهادها صورت می‌گیرد اما برای حماسه نهم دی ۱۳۸۸، تقریباً هیچ‌کس و هیچ نهاد رسمی دعوتی برای راهپیمایی نکرده بود و تنها شورای هماهنگی تبلیغات اعلام کرده بود که مردم با راهپیمایی نهم دی پاسخ هتاکی به حریم ولایت و اباعبدالله (ع) در روز عاشورا را خواهند داد. این حرکت مردمی همچون تظاهرات زمان انقلاب از مساجد و هیأت‌های مذهبی با الهام از محرم و عاشورای حسینی با همان روح و هیجان در سراسر کشور به جریان افتاد. همین مسئله اهمیت هیأت‌های مذهبی را در فرایند خلق حماسه سیاسی بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ فراهم می‌آورد.
محاصره هیأت سعید حدادیان در جربان فتنه ۸۸ چگونه شکست؟
قبل از اینکه محرم ۸۸ فرا برسد، فتنه‌گران خارج نشین همچون «محسن سازگارا» از شبکه صدای آمریکا به مردم ایران پیام می‌دادند که از مراسم تاسوعا و عاشورا برای مقابله با نظام استفاده کنند. ماجرای عاشورای سال ۸۸ اینطور بود که با آغاز ماه محرم، در حالی که التهاب ناشی از اهانت به تصویر امام خمینی (ره) در مراسم ۱۶ آذر هواداران موسوی، هنوز فروکش نکرده بود، ماهواره‌ها و سایت‌های اینترنتی حامی موسوی، تاسوعا و عاشورا را هدف جدید جریان سبز معرفی کردند. اغتشاشگران در ایام ماه محرم هیأت رزمندگان غرب تهران که مجالس عزاداری خود را در مهدیه امام حسن مجتبی (ع) در خیابان آزادی برپا می‌کرد، محاصره کردند. محمود ژولیده شاعر آئینی در این خصوص می‌گوید: «اعضای هیأت با رهبری حاج سعید حدادیان در هیأت را به روی خود بستند و ساعت‌ها پشت در ایستادند. حاج سعید به هزاران نفری که داخل مهدیه بودند، آرامش می‌داد اما زمانی که به هیأتی‌ها خبر رسید که فتنه‌گران خیمه امام حسین (ع) را آتش زدند، صبر و مماشات هیأتی‌ها به پایان رسید. حاج سعید حدادیان سخنرانی حماسی کرد و روضه کوتاهی خواند و بلافاصله عزاداران حسینی، سینه‌زنان یا حسین و یا زهرا گفتند و به خیابان آمدند. این حضور پرشور موجب شد که فتنه‌گران متواری شوند. رمز پیروزی ما در فتنه ۸۸ یا حسین و یا زهرا بود که طومار فتنه را بعد از ۸ ماه پیچید. حاج منصور ارضی و حاج حسین سازور هم مجالس عزاداری خود را به خیابان‌ها آوردند که این حضور موجب رعب و وحشت فتنه‌گران شد.»
حاج منصور تن به تن با اغتشاشگران در پارک‌وی مقابله کرد
یکی از نزدیکان حاج منصور ارضی در خصوص یکی از اقدامات این مداح پیشکسوت می‌گوید: «در یکی از مجالس هیأت که روزهای آغازین فتنه ۸۸ هم بود، زمانی که خبر رسید فتنه‌گران به سمت صداوسیما رفته‌اند. حاج منصور ارضی پشت میکروفن در حسینیه بیت‌الزهرا (س) در خیابان ولیعصر (عج) اعلام کرد، امروز وظیفه ما نیست که در حسینیه بنشینیم، باید به کف خیابان برویم و از نظام دفاع کنیم. با این بیان حاج منصور تعداد بسیاری از هیأتی‌ها با موتور از مهدیه تهران به سمت پارک وی می‌روند و با اغتشاشگران رو در رو درگیر می‌شوند. حاج منصور نیز در این ماجرا حضور داشته است.»
هتک حرمت به عزاداران حسینی در عاشورای ۸۸
تبلیغات گسترده رسانه‌های فتنه در تاسوعا، جمعیتی بیش از ۵۰۰ نفر را در خیابان انقلاب جمع کرد که شعارهای انحرافی دادند. برخورد سنگین نیروی انتظامی با این افراد در روز تاسوعا، سبب شد تا برخی نهادهای مسئول پیش‌بینی کنند، روز عاشورا مشکل حاد امنیتی وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر برگزاری مراسم روز عاشورا در تکیه‌ها، حسینیه‌ها و مساجد سبب شد تا از ساعات اولیه صبح روز ۴ دی‌ماه ۱۳۸۸، جماعت طرفداران موسوی در خیابان‌های مرکزی تهران، دست به اغتشاش و حرمت‌شکنی بزنند. در میدان ولیعصر اغتشاشگران با آتش زدن کیوسک نیروی انتظامی و یک خودروی پلیس به پایکوبی مشغول شدند. در حاشیه میدان ولیعصر (عج) تهران پرچم‌های مقدس یا زهرا (س) و یا حسین (ع) توسط حامیان موسوی پاره و به آتش کشیده شد.
حماسه ۹ دی، بعد از هتک حرمت عاشورای حسینی رقم خورد
با انتشار خبر هتک حرمت روز عاشورا در هیأت‌های مذهبی و مساجد، عزاداران حسینی به خیابان‌های مرکزی تهران گسیل شدند و فتنه‌گران ضد دین را از خیابان‌ها فراری دادند. در واقع شب شام غریبان درحالی که یاران باقی مانده در ویرانه‌های دشت کربلا اشک در چشمانشان حلقه زده بود و می‌گریستند، یاران امام راحل (ره) نیز از هتک حرمت به ائمه و دسته عزاداری سالار شهیدان، خون می‌گریستند و این بی‌احترامی مزید علتی بر اندوه جانگداز آنان شده بود. نتیجه این انفجار خیره کننده، حماسه ۹ دی بود. حماسه‌ای که فقط ۳ روز پس از جسارت به عاشورا و عزای اباعبدالله سراسر ایران را فراگرفت و یک بار دیگر نشان داد که مردم ایران اسلامی فارغ از دسته‌بندی‌های سیاسی و مشکلات و کاستی‌ها اما درپایبندی به اسلام، انقلاب و ولایت فقیه با هیچ کسی تعارف ندارند.
مداحان روشنگری کردند
بعد از این اقدام فتنه‌گران، هیأت‌های عزاداری با جدیت و صدای رسا علیه دشمنان ارزش‌های اسلامی شعار سر دادند و خواهان محاکمه آن‌ها شدند. مردم در لابه‌لای نوحه‌خوانی مداحان، علیه فتنه‌گران شعار سرمی‌دادند و سخنرانان در تبیین قیام امام حسین (ع)، این فتنه را در راستای همان فتنه آل امیه و ابن زیاد علیه خاندان رسول خدا، تحلیل می‌کردند. رقص و شادی فتنه‌گران در روز عاشورا، برای عزاداران، تداعی‌کننده پایکوبی و شادی یزیدیان در عاشورای ۶۱ هجری بود. به این ترتیب، هیأت‌های عزاداری در این زمان همان کارکرد خود در پیروزی انقلاب اسلامی را بار دیگر نشان دادند و مداحان با روشنگری و ولایت‌پذیری خویش، نقش کلیدی در برهه حساس انقلاب اسلامی ایفا کردند. حسین سازور مداح اهل بیت (ع) در این خصوص می‌گوید: «ساعت تقریباً ۱۰ یا ۱۰ و نیم صبح روز عاشورا بود که از این اتفاق خبردار شدیم. هیأت ما تخلیه شد. معلوم شد فتنه را در این مملکت باید قدرت امام حسین (ع) جمع کند که جمع کرد. قربان آن هیأتی‌هایی بروم که سینه‌زن امام حسین (ع) بودند و گفتند حرف از دهان آقا برای ما تکلیف است؛ حرف از دهان آقا برای ما روشنی است، حرف از دهان آقا برای ما مسیر صراط مستقیم است. آقا دست خودش را در گوشش گذاشت و گفت آی خواص! نمی‌گویم از من دفاع کنید، آنچه را که می‌فهمید بیان کنید.»
نقش مداحان و هیأت‌های مذهبی در حماسه ۹ دی
حماسه نهم دی‌ماه را می‌توان نمود هیأتی شدن مردم در فرایند حمایت از ارزش‌های عاشورایی و الهی دانست؛ به‌گونه‌ای که مردم در شمایل یک هیأت به تقابل با جریان باطل رفتند و هیبت تشکیلاتی مردم که خودجوش و بدون هماهنگی‌های چندین ماهه بود، ناشی از تفکرات هیأتی و رفتار خالصانه اهل هیأت‌های مذهبی بود. حسین سازور در خصوص نقش هیأت‌های مذهبی و مداحان در حماسه نهم دی‌ماه بیان می‌کند: «بزرگ‌ترین اتفاق بعد از انقلاب اسلامی که هیأت‌ها نیز در آن نقشی بی‌بدیل داشتند، روز نهم دی بود. اصل شکل‌گیری نهم دی که تجمع عظیم مردمی بود، هیأت‌ها بودند. بنا بود که هیأت‌ها را سازمان‌دهی کنیم و به میدان انقلاب بیاییم. یادم هست از چند روز قبل با چند هیأت بزرگ تهران هماهنگ کردیم که آن روز را دسته حرکت دهیم و به خیابان بیاییم. هیأت‌های حاج سعید حدادیان، حاج محمدرضا طاهری، حاج محمود کریمی و حاج منصور ارضی. با آقای علم‌الهدی هم صحبت کردیم، بعد دیدیم این قصه، جنبه ملی پیدا کرد. این اتفاق خیلی خوبی بود، اما همان جنبه ملی آن نیز، هیأتی شد. وقتی حاج سعید آقا رفت و به شکل سنتی مداحی کرد، دنیا قدرت دستگاه سیدالشهدا (ع) را فهمید. به نظر من ۹ دی روز تجلی عبرت عاشورایی بود. هیأتی‌ها آنچه را که از عاشورا عبرت گرفتند، در نهم دی به نمایش گذاشتند.»
دسته عزاداری هیأت‌الرضا با حضور رضا هلالی در حماسه ۹ دی
دسته عزاداری که هیأت الرضایی‌ها از میدان امام حسین (ع) به راه انداختند
یکی از نکات منفی شورشگران بعد از انتخابات سال ۸۸، هجوم به ارزش‌ها و آرمان‌های اساسی انقلاب اسلامی بود که می‌توانست این ارزش‌ها را در جامعه سست و بی‌معنا سازد اما فعالیت‌های هیأت‌های مذهبی و روشنگری‌های مداحان در مجالس عزاداری باعث حراست و پاسداری از آرمان‌های انقلاب اسلامی شد. در این میان، فعالیت‌های مذهبی و سیاسی هیأت الرضا (ع) و مداح آن یعنی عبدالرضا هلالی یکی از نمودهای عینی پاسداشت ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی در جریان حوادث بعد از سال ۱۳۸۸ بود. هلالی در این خصوص می‌گوید: «قضیه فتنه سال ۸۸ که ایجاد شد، خروجی و نتیجه هیأت‌های امام حسین (ع) به‌صورت واضح مشخص شد. معیار و سنگ محک ما زمانی است که ببینیم در مقابل این حوادث نقش هیأت‌ها کجاست؟ وقتی می‌بینم که چقدر هیأت می‌تواند این بچه‌ها را در صف انقلاب نگه دارد و آن‌ها را هدایت کند و حتی در مقابل هجمه عقیدتی دشمن، دفاع جانانه کند و بتواند تأثیرگذار باشد این نشان‌دهنده تأثیر مثبت کار هیأت است یعنی اگر نتوانیم در مقابل چنین انحرافی به نحو احسن به وظیفه خودم عمل کنیم، در واقع ما در معرفی فلسفه قیام اباعبدالله الحسین علیهالسلام ضعیف عمل کرده‌ایم. در جلساتمان مثل قضیه نهم دی، بچه‌ها خیلی قوی و پرشور استقبال و شرکت کردند، همانند داستان شهدا که چطور شب عملیات عمل می‌کردند. حتی آن روز بچه‌ها با پول خودشان رفتند پلاکارد زدند و یک وانت آوردند و بلندگو به آن وصل کردند، روز قبل از نهم دی با استفاده از شبکه پیامکی هیأت که حدود بیست هزار نفر شماره دارد، برای بچه‌های هیأت پیامک فرستادیم و یک حالت اضطرار برایشان ایجاد کردیم و همه نیز شرکت کردند. آن روز از میدان امام حسین (ع) یک جمعیت عظیمی از هیأت الرضا راه افتادیم و این برای ما افتخاری بود. وقتی که مقام معظم رهبری نهم دی را تکریم کردند، من واقعاً به خودم بالیدم که توانستیم در این سال‌ها بچه‌هایی را در فضای هیأت تربیت کنیم که حس بکنند ضرورت حضورشان در عرصه اجتماع چقدر است.»
سعید حدادیان مداح اهل بیت (ع)
بمب اتمی که جمعیت با «یا حسین» خود منفجر کرد
تظاهرات عظیم ملت ایران برای محکومیت حرمت‌شکنی در عاشورای حسینی در حالی روز ۹ دی ۸۸ در تهران رقم خورد که ۱۷ استان این مراسم را یک روز زودتر برگزار کردند. در تهران مراسم با مداحی حاج سعید حدادیان برگزار شد. او درباره شور و حس مردم در هیأت‌ها و نوحه‌های عزاداری در نهم دی بیان می‌کند: «احساس کردم ابتدای مراسم چیزی جز فریاد «یا حسین» مردم را اشباع نمی‌کند. انبوه جمعیت با فریاد یا حسین در حال انفجار بود و سراپا شور بود، به نظر می‌رسید ظرفیت عشق به حضرت سیدالشهدا کاملاً به رخ کشیده شده بود؛ به‌طوری‌که افراد حاضر در جمعیت روی پا بند نبودند و همین مسئله باعث شد خلاف همیشه عمل کنیم، به‌طوری‌که در مراسم‌های به این سبکی ابتدا باید جمعیت را آرام کرد با گفتن بسم الله الرحمن الرحیم و دادن سلامی به اهل‌بیت (ع) بعد با خواندن شعر، رباعی، قصیده یا غزل مراسم را پیش برد تا نهایتاً به نوحه و شور رسید اما دیدیم در آن لحظه هیچ‌چیز جز یک یا حسین جمعیت را اشباع نمی‌کند و تمایل مردم نیز به همین مسئله بود. وقتی من یا حسین گفتم مثل این بود که بمب اتم منفجر شد و جمعیت با تمام توان یا حسین گفت. آن روز، روز عجیبی بود ضمن اینکه نوحه‌هایی که می‌خواندم، حرف دل مردم بود و مردم نیز چون حرف دلشان گفته می‌شد، سریع آن را تکرار می‌کردند تا گفتم «در روز عزا حرمت ارباب شکستند، علمدار کجایی، علمدار کجایی» همه بلافاصله تکرار کردند و یکی از روزهای استثنایی من در دوران مداحی محسوب می‌شود.»
سعید حدادیان: نوحه «در روز عزا حرمت ارباب شکستند» از کجا آمد؟
مدال افتخار رهبر انقلاب برای مداحان
اقدامات و فعالیت‌های مداحان علیه فتنه ۸۸ به حدی اثرگذار و موفقیت‌آمیز بود که مقام معظم رهبری در ۳ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ همزمان سالروز میلاد حضرت زهرا (س) در دیدار با مداحان فرمودند: «مدّاحان در قضایای مهم خوش درخشیدند؛ در دفاع مقدّس خوش درخشیدید، در دفاع از حرم خوش درخشیدید، در فتنه ۸۸ خوش درخشیدید، در قضایای گوناگون همین طور؛ مدّاح‌ها امتحان خوبی دادند در همه اینها و واقعاً به معنای واقعی کلمه، مجاهدپروری کردند این جلسات، شهیدپروری کردند این جلسات. در جنگ رسانه‌ای میان ما و دشمن، در این پیکار و کارزار فرهنگی و رسانه‌ای که وجود دارد بین جمهوری اسلامی و بین دشمنان، صدای رسای مدّاحان انقلابی کارساز بود؛ کارهای بزرگی را توانست انجام بدهد؛ این گذشته چهل‌و‌چند‌ساله مدّاحان ما در انقلاب این جوری است. من عرضم این است که نگذارید این صدای رسا خاموش بشود.»
بیانات مقام معظم رهبری درخصوص عملکرد مداحان در برهه‌های حساس
نگذارید این صدا خاموش شود
مقام معظم رهبری در همین دیدار وظیفه جهاد تبیین را بردوش هیأت‌های مذهبی و مداحان گذاشتند و از آنان خواستند تا در این جنگ رسانه‌ای و روایتی اخیر، روایت صحیح را آنان دست گیرند و مانع ایجاد شبهه در جامعه شوند. در فتنه امروز سال ۱۴۰۱ اهمیت این بیانات رهبری را شاهدیم. زمانی که به دروغ از کشته شدن افراد در خیابان می‌گویند و یا دستاوردهای نظام را زیرسؤال می‌برند، این صدای رسای مداحان است که نباید خاموش باشد و باید به میدان بیاید.
منبع:فارس