کتابخوانی را باید در جامعه همه‌گیر کنیم

عقیق: در ایام بزرگ‌ترین گردهمایی فرهنگی کشور، یعنی نمایشگاه کتاب هستیم. روزهایی که فضای شهر تهران، به شکل دیگری است و افراد یک‌به‌یک با حضور در نمایشگاه کتاب، سعی دارند بار دیگر ارتباط خود را با این یار مهربان قوام بخشند. در ادامه سخنان رهبری معظم انقلاب را درباره اهمیت مطالعه و نمایشگاه کتاب می‌خوانیم.

کتابخوانی را باید در جامعه همه‌گیر کنیم

یکی از کارهای بزرگ و مهم در سطح جامعه این است که تبلیغات کتابخوانی همه‌گیر شود. ما امروز می‌بینیم برای کالاهای کم‌اهمیت که تأثیری هم در زندگی انسان‌ها ندارند، صاحبانش تبلیغات رنگینِ عجیب و غریبی را متصدی می‌شوند، مباشر می‌شوند، دستگاه‌های ارتباط‌جمعی، مطبوعات، صدا و سیما آنها را پخش می‌کنند؛ در حالی که آن محصولات هیچ ضرورتی ندارند، هیچ لزومی ندارند، یک چیز اضافی در زندگی هستند، گاهی بودنشان مفید است، گاهی بودنشان حتّی مفید هم نیست، شاید مضر هم هست. محصولی با عظمت کتاب، با ارزش کتاب، درخور این است که تبلیغ بشود. تشویق بشوند کسانی که می‌توانند کتاب را بخوانند این را ما باید به صورت عادت در بیاوریم. (۱۳۹۰/۰۴/۲۹)

کتاب خوب چه کتابی است؟

برای این‌که اثری ماندنی شود، باید خوب باشد. آثارِ خوب می‌مانند، در دل‌ها جای می‌گیرند و کهنه نمی‌شوند. خوب هم که می‌گوییم، یعنی پاسخی به یک سؤال و یک نیاز باشد. خوب فقط معنایش این نیست که از لحاظ هنری خوب تنظیم شده باشد و خیلی عمیق باشد؛ نه. ممکن است این‌طورها نباشد لیکن پاسخی به یک نیاز باشد مهم این است. در باب کتاب این را باید ملاحظه کرد. البته نیازها خیلی گسترده‌تر از آن چیزی است که انسان در وهله‌ اوّل نگاه می‌کند. شاید اگر در کشور ما فرضاً در یک موضوع هیچ کتابی وجود نداشته باشد، یا هیچ تألیف درستی نباشد، آدم حس نکند که به این کتاب نیاز هست، ولی وقتی که این کتاب مطرح می‌شود، می‌بینیم نه، ذهن‌ها آن را می‌خواهند. پس، معنایش این است که ما به هر فرآورده‌ فکر و فرهنگ انسانی نیاز داریم و بایستی آن را بدانیم. البته این حرف معنایش آن نیست که ما در زمینه‌ تولید و چاپ و نشر کتاب، بی‌مبالاتی کنیم. بی مبالاتی جایز نیست. (۱۳۷۷/۰۳/۰۵)

احسان کتاب چیست؟

امروز کتاب جزو لوازم و اشیاء لوکس، تشریفاتى و خوبى است که اگر باشد بهتر است، اگر نبود هم، آسمان به زمین نمى‌آید! باید از این حالت خارج شود. اگر کتابخوانى فرهنگ رایج شد و در بین مردم ما جا افتاد، آن‌وقت کسانى پیدا می‌شوند که «صدقه‌ کتاب» درست می‌کنند که الان نیست. شما ببینید چقدر روضه‌خوانى می‌شود! چقدر احسان می‌شود! چقدر به ایتام کمک می‌شود! چقدر پول و جنس و پارچه و چیزهاى دیگر داده می‌شود! آیا به همین نسبت، کتاب هم داده می‌شود؟! به همین نسبت پول براى چاپ کتاب داده می‌شود؟! خیلى کم. حالا یک وقتی در گذشته، زمانى، کسانى از تجّار و بازاری‌هاى مؤمن مثلاً آقاى «کوشان‌پور» پیدا می‌شدند؛ فرضاً کتابى چاپ می‌کردند و مجّانى به طّلاب می‌دادند. قبلاً در حدّ معدودى، این کارها معمول بود، امّا الان این کارها نمی‌شود، این کارها کم می‌شود. خب، حالا اگر معلوم شد یک کتاب خیلى خوب هست، باید چاپ شود. خرج این کار، باید جزو صدقات جاریه باشد. شما که روشنفکرید و به اهمّیّت این کار آگاهید، این را ترویج کنید، که اگر اهمّیّت کتاب و کتابخوانى جا افتاد، این هم متحقّق می‌شود. این هم کار دیگرى است که گمان می‌کنم براى رفع مشکلات نشر کتاب، در جامعه باید انجام گیرد. (۱۳۷۴/۰۲/۱۸)