دلایل تعویض سنگ‌فرش صحن انقلاب حرم امام رضا(ع)

عقیق: چند روزی است که پروژه تعویض سنگ فرش‌های صحن انقلاب حرم مطهر آغاز شده است تا این صحن تاریخی و خاطره‌ساز برای زائران، در نوروز ۱۴۰۲ با شکل و شمایلی جدید میزبان زائران بارگاه منور رضوی باشد.

محمود غفاریان عصادست معاون طرح و برنامه سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی در گفت‌وگو با فارس به تشریح جزئیات بیشتری از این پروژه پرداخت و گفت: با توجه به ضرورت‌های فنی و عمرانی، بررسی طرح اصلاح و تعویض سنگ‌های کف صحن‌ انقلاب از سال ۹۴ در قالب یک طرح مطالعاتی تخصصی انجام شد.

نفوذ آب باران به رواق زیر سطحی دارالحجه

وی  افزود: موضوع ایزوله کردن و اصلاح عایق رطوبتی صحن انقلاب نیز از دیگر موضوعاتی بود که از سال ۹۶ مطرح شد و در بازه‌های زمانی مختلف ترمیم‌های موردی روی آن انجام گرفت اما این اقدامات، به دلیل سطحی و محدود بودن عملیات، جوابگو نبود و با برطرف کردن یک نشتی، مدتی بعد نشتی از جای دیگری خود را نشان می داد و کار به جایی رسیده بود که در یک بازه زمانی، برای جمع‌آوری آب نفوذ کرده از نزولات آسمانی به رواق زیر سطحی دارالحجه مخازنی برای جمع‌آوری آب تعبیه شده بود.

وی با تبیین یکی دیگر از دلایل تعویض سنگفرش‌ صحن انقلاب ادامه داد: یکی از مسئولیت‌های سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی، صیانت از ابنیه اماکن متبرکه است و باید از هرگونه آسیب و تهدید در این زمینه جلوگیری کنیم.

معاون طرح و برنامه سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی گفت: تزئینات هنری رواق دارالحجه نیز بسیار فاخر است، لذا حفظ زیبایی و کیفیت معماری این رواق نیز از جمله تکالیف ما بود که دلیل دیگری برای انجام این اصلاحات زیر بنایی در صحن انقلاب را موجب می‌شد.

وی افزود: در اندک نقاط دیگری از حرم مطهر نیز نشتی‌های جزئی وجود دارد اما به دلیل اینکه فضای زیرسطحی آنها، حساسیت چندانی ندارد بهسازی آنها در اولویت قرار ندارد اما به دلیل قرار داشتن رواق دارالحجه در زیر صحن انقلاب، این پروژه بسیار مهم و حیاتی بود.

به پایان رسیدن عمر مفید ۲۰ ساله سنگ‌فرش‌ها

غفاریان، عمر مفید سنگ‌فرش را در حدود ۲۰ سال برآورد کرد و گفت: سنگفرش‌های این صحن قدیمی در سال ۸۱ به بهره‌برداری رسید و با وجود کیفیت سنگ‌ها، عمر مفید آنها نیز به پایان رسیده است و برای دوام بیشتر سنگ‌فرش این صحن برخی اقدامات از قبیل تردد ماشین‌های زائربر ممکن نبود.

انتخاب سنگ‌های بادوام‌تر

معاون طرح و برنامه سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی ادامه داد: در طرح جدید برای سنگ‌فرش‌ صحن انقلاب، سنگ‌هایی با ضخامت بسیار خوبِ 5 سانتی متر در نظر گرفته شده تا دوام بیشتری داشته باشند. جنس سنگ علاوه بر مقاومت از نوعی است که بازتابش نور ملایم‌تری خواهد داشت ضمن اینکه ساب سنگ نیز از نوعی انتخاب شده که لغزندگی کمتری ایجاد کند.

دریافت نظارت دانشگاهیان در طراحی سنگ‌فرش جدید

وی افزود: در طراحی سنگ‌فرش صحن انقلاب از اساتید نامی و کاربلد دانشگاهی کشور دعوت و پیشنهادات تخصصی آنها دریافت شد و در نهایت دو طرح برتر مورد بررسی قرار گرفت و یکی از طرح‌ها داوری و انتخاب شد. در این طرح بر مسیرهای تشرفی، طراحی فضای پیرامونی سقاخانه و نیز مسیر تشرف به سمت پنجره فولاد تأکید ویژه‌ای شده و نقش سنگ فرش با مقیاس قابل درک برای انسان طراحی و در این مسیرها جانمایی خواهد شد.

تأمین هزینه پروژه از محل نذورات

غفاریان درباره اعتبار در نظر گرفته شده برای اجرای این پروژه هم گفت: با توجه به اینکه بسیاری از زائران حضرت، در طول سال نذرهایی را برای هزینه‌کرد در صحن و سرای امام رئوف پرداخت می‌کنند، اعتبار مورد نیاز این پروژه از محل نذورات تامین می‌شود.

زمان بندی برای تکمیل تا نوروز ۱۴۰۲

وی درباره دلیل زمان انتخاب شده برای اجرای پروژه نیز اظهار کرد: بنا بود پروژه از ابتدای سال جاری کلید بخورد اما به دلیل پیش‌بینی تشرف گسترده زائران در دهه کرامت امسال، با هدف تامین آسایش و رفاه حال آنها، اجرای پروژه را تا نیمه دوم خردادماه به تعویق انداختیم.

غفاریان افزود: در حال حاضر نیز عملیات تعویض سنگ‌فرش‌های صحن انقلاب، با دو نیم کردن صحن و به صورت ۲۴ ساعته در حال انجام است تا هم عملیات عمرانی با سرعت پیش برود و هم زائران بزرگوار امکان تشرف به این صحن را داشته باشند. طبق زمان‌بندی انجام شده، این پروژه تا نوروز سال ۱۴۰۲ به اتمام خواهد رسید تا شرایط برای میزبانی از خیل زائران در ایام نوروز فراهم شود.

دیگر اصلاحات عمرانی در صحن

غفاریان به برخی دیگر از ابعاد پروژه جامع صحن انقلاب اشاره و اظهار کرد: اصلاح سنگ‌فرش ورودی ایوان طلا، جانمایی درست و دقیق سایه‌بان‌های صحن انقلاب، افزایش شیرهای آب سقاخانه و افزایش تعداد شیرهای کُرگیری برای  تطهیر و نیز اصلاح سیستم لوله‌کشی سقاخانه به منظور جوابگویی بهتر به نیاز زائران، جانمایی تجهیزات اعلام و اطفاء حریق برای نخستین بار در یکی از فضاهای روباز حرم مطهر رضوی، اصلاح نورپردازی‌ها، تکمیل کتیبه‌های سنگ‌نوشته داخل غرفه‌های صحن انقلاب و نیز تکمیل عملیات راه‌اندازی آسانسور آسایشگاه کفشداران از دیگر بخش‌های پیش‌بینی شده در قالب این طرح بزرگ است.

تلاش برای استفاده مجدد از سنگ‌های جدا شده

وی به سرنوشت سنگ‌های تعویض شده نیز اشاره کرد و گفت: تلاش ما این است تا سنگ‌های پیشین صحن انقلاب، تا حد امکان سالم جدا شود تا همچون دیگر مصالح ساختمانی حرم مطهر برای استفاده مجدد برنامه‌ریزی شود و در سایر اماکن متبرکه حرم رضوی به کار گرفته شود.

منبع:فارس