۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۹ : ۰۴
آیا علم غیب و شهود منحصر به خداست یا طبق آموزه قرآن، انسان‌ها هم می‌توانند از آن باخبر شوند؟
هرچند آگاهی از اسرار غیب مختص خداست، اما طبق آیات قرآن دسترسی انسان به علم غیب درمجموع غیرممکن نیست، بلکه خداوند متعال می‌تواند افراد لایق را آگاه کند.
عقیق: این نکته کاملاً مشخص و واضح است که طبق آموزه‌ها و آیات قرآن کریم خداوند متعال بر تمام عالم مسلط بوده و از پنهان و آشکار امور با خبر است. بنابراین غیب و شهود از او مخفی نمی‌ماند، چراکه ذات باریتعالی غیر محدود و بسیار وسیع‌تر از زمان و مکان است. پس همان گونه که نسبت به امور ظاهری و شهود عالم آگاه است، درباره امور مخفی و غیب جهان هم علم دارد.
بر اساس آیه شریفه «وَ عِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ» مشخص می‌شود که تنها خداوند متعال از اسرار غیب آگاه است و لاغیر. یعنی هیچ کسی جز خداوند رازها و اسرار غیب عالم را نمی‌داند و به آن دسترسی ندارد.
اما در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که آیا کسی غیر از خداوند می‌تواند به علم غیب دست پیدا کند؟ به عبارت دیگر آیا خدای متعال به کسی اذن و اجازه می‌دهد که از این اسرار و رمزهای غیب آگاهی پیدا کند؟
در این مورد باید توجه داشت که اگرچه بر اساس آیات قرآن کریم، آگاهی نسبت به اسرار پنهانی و غیب تنها مخصوص خدای تعالی است که هیچ چیزی در عالم هستی از او مخفی نمی‌ماند و در علم خود نیازی به غیر ندارد، اما این امکان نیز وجود دارد که انسان‌های ویژه‌ای مانند پیامبران الهی به اذن خداوند از علم غیب آگاه شوند، هرچند که وجود پیامبران نیز مانند سایر انسان‌ها محدود به زمان و مکان است و به حکم انسان بودن خود تنها می‌توانند از ظواهر قضایا باخبر باشند.
درنتیجه این‌طور نیست که دسترسی انسان به علم غیب در مجموع غیرممکن باشد، بلکه خداوند متعال که مالک غیب و شهود عالم است، می‌تواند افراد لایق را از امور مخفی و غیبی که سایر موجودات از آن بی‌خبر هستند، آگاه کند.
همچنین باید توجه داشت که خداوند در قرآن کریم، در آیات 26 و 27 سوره مبارکه جن تأکید کرده است که: «عَالِمُ الْغَیبِ فَلَا یظْهِرُ عَلَىٰ غَیبِهِ أَحَدًا؛ إِلَّا مَنِ ارْتَضَىٰ مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ یسْلُک مِنْ بَینِ یدَیهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا؛ [خداوند] داناى غیب است و هیچ کس را بر غیب خود آگاه نمی‌کند، مگر پیامبرانى را که [براى آگاه شدن از غیب] برگزیده است، پس نگهبانانى [براى محافظت از آنان] از پیش رو و پشت سرشان می‌گمارد.»
در عین حال امامان و اولیای خدا نیز از طریق الهامات الهی از سر غیب آگاه می‌شوند. در این باره از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمودند: «مقدار علم پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله را از حضرت على علیه السلام سؤال کردند. حضرت فرمودند: پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله علم جمیع پیامبران را می‌دانست و از حوادث گذشته و آینده اطلاع داشت. به خدایى که جانم در دست اوست سوگند، من همه علوم پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله را می‌دانم و از گذشته و آینده تا قیامت اطلاع دارم.»
منابع:
- تفسیر المیزان؛ علامه طباطبایی
- تفسیر نمونه؛ آیت‌الله مکارم شیرازی
- تفسیر نور؛ حجت‌الاسلام قرائتی
- بحارالانوار، ج 26؛ علامه مجلسیپ
منبع:تسنیم
گزارش خطا
