استاد قرآنی که حرف‌هایش جنجالی شد!

عقیق:طی روز‌های گذشته فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که در آن ابوالفضل بهرام‌پور مترجم و مفسر قرآن کریم در برنامه‌ای تلویزیونی ضمن شرح آیه ۳۳ سوره مبارکه مائده به بیان مجازات اغتشاشگران براساس قرآن کریم پرداخت.

پس از پخش این برنامه، فیلم این اظهارات در فضای مجازی دست به دست چرخید و انتقادات زیادی علیه وی مبنی بر اینکه بهرام‌پور این سخنان را درباره همه معترضان بیان کرده است، به راه افتاد.

اما قضیه چیست و بهرام‌پور درباره کدام بخش از کلام‌الله سخن گفته است؟

در آیه ۳۳ سوره مائده آمده است: «إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ یُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ یُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیَا وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ» ترجمه مستقیم و تحت‌اللفظی آیه این است: سزاى کسانى که با (دوستداران) خدا و پیامبر او مى‌جنگند و در زمین به فساد مى‌‏کوشند جز این نیست که کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست و پایشان در خلاف جهت‏ یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید شوند. این رسوایى آنان در دنیاست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت. (ترجمه استاد فولادوند)

در شأن نزول آیه آمده است که جمعى از مشرکانِ مکّه به مدینه آمده، مسلمان شدند. ولى چون بیمار بودند به فرمان پیامبر اکرم‏ صلى الله علیه وآله به منطقه‏ خوش آب و هوایى در بیرون مدینه رفته و اجازه یافتند از شیر شترهاى زکات بهره ببرند. امّا چون سالم شدند، چوپان‏‌هاى مسلمان را گرفته، دست و پایشان را بریدند و چشمانشان را کور کرده، شتران را به غارت بردند و از اسلام هم دست کشیدند. در این زمان آیه فوق نازل شد و رسول خدا صلى الله علیه و آله دستور داد آنان را دستگیر کنند و همان کارى را که با چوپانان کرده بودند، بر سر خودشان آوردند. (تفسیر نور)

در تفسیر المیزان درباره این آیه آمده است؛

محاربه به معنای لفظی‌اش در مورد خداوند محال است و ناگزیر باید بگوئیم معنای مجازی آن منظور بوده که شامل مخالفت با احکام شرعی و ظلم و اسراف می‌باشد و منظور از محاربه با رسول، عملی است که به ابطال اثر ولایت رسول خدا منجر می‌شود، مانند جنگیدن کفار با پیامبر و مسلمانان و راهزنی راهزنان که امنیت عمومی را خدشه‌دار می‌سازند، امنیتی را که گسترش دامنه ولایت پیامبر آن امنیت را گسترانده است و مراد از افساد در زمین استفاده از سلاح و تعدی به حرمات و اخلال در امنیت عمومی است. در نهایت خداوند می‌فرماید: سزای چنین کسی یا قتل است یا دارزدن و یاقطع دست و پا از جانب مخالف و یا تبعید، و هر کدام از این مجازات‌ها اعمالش بستگی به نوع درجه افساد و محاربه آن فرد دارد که مثلا فقط از سلاح استفاده کند یا دزدی کند و یا مرتکب قتل هم بشود، و مراد از تبعید و نفی بلد آنست که اورا از شهری که در آنجا مرتکب فساد شده است به شهر دیگر تبعید کنند و برمردم آن شهر دوم هم آشکار کنند که او شخص منفی و مفسدی است، پس با او مجالست و خرید و فروش و ازدواج نکنند و حتی او را شریک در طعام و شراب خود نیز نسازند و اگر به شهر دیگر رفت به آنها هم همین مسأله را بگویند تا زمانی که عمر او به اتمام برسد، پس اگر گفته شود، حکم او در صورتی که متوجه بلاد کفر و شرک بشود، چگونه است؟ در جواب می‌گوئیم، اگر به آنجابرود یا بدست اهل آنجا کشته می‌شود و یا او آنها را می‌کشد و (خزی) به معنای فضیحت و رسوائی است و آیه شریفه می‌فرماید: این عذاب‌ها که گفتیم خواری مفسد و ظالم در این دنیاست، اما عذاب اخروی او بسی بزرگتر است و اینها باعث نمی‌شود که عذاب اخروی او برطرف گردد.

توضیحات ابوالفضل بهرام‌پور درباره ارتباط این آیه با اغتشاشگران

بهرام‌پور در فیلمی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده به توضیح درباره سخنانش در برنامه تلویزیونی پرداخته و می‌گوید: من یک صحبت قرآنی و اجتماعی کردم، اما آن را تحریف کردند.

مردم اعتراض داشتند و حرف مردم این بود که چرا گرانی ناشیانه به بار آوردید و ما را به رنج و زحمت انداختید. خود من هم یکی از همین مردم بودم و در صحنه هم حضور داشتم، اما هنگامی که دیدم اعتراض به اغتشاش تبدیل و دشمن هم از آن موج‌سواری کرد، کنار کشیدم.

اعتراض، حق مردم است و حق دارند که از گرانی فریاد بزنند، اما مسأله ما و در واقع طرف صحبت من کسانی بود که پمپ بنزین را آتش زدند و وقتی کارگر پمپ بنزین از آنها می‌خواهد این کار را نکنند، او را هم آتش می‌زنند و یا زن و مردی که می‌بینند خانه آنها در آتش می‌سوزد و وقتی اعتراض می‌کنند، مرد را جلوی چشمان همسرش می‌کشند. یا کارگر شهرداری که حتی به آشوبگران آب می‌دهد و آنها را از تخریب اموال شهرداری نهی می‌کند اما با سلاح او را می‌کشند.

این‌ها محارب هستند و قرآن کریم هم برای محارب ۴ مجازات تعیین کرده و من این‌ها را بازگو کردم. حال دشمنان که دیده‌اند ما دوستان آنها را هو می‌کنیم، از قول من نوشته‌اند که باید مخالفان را قلع و قمع کرد. در حالی که این سخن قرآن حکم افراد محارب است و این حرف‌ها فضا‌سازی دشمن است.

فیلم همین اظهارات استاد ابوالفضل بهرام‌پور را اینجا ببینید: