چرا نباید به نامحرم نگاه كرد؟

عقیق:از آنجا كه تعداد زیادی از افراد جامعه را نسل جوان تشكیل می‌دهد، دشمنان كشور ما، با تهاجم فرهنگی و توطئه‌های گوناگون، جوانان را مورد هدف قرار داده اند تا بتوانند با سرگرم كردن ایشان به مسائل شهوانی، همانند آسان گرفتن موضوع اختلاط زنان و مردان و بی توجهی به مرزهای محرم و نامحرم، نشاط، نوآوری و كارآمدی آنان را از بین ببرند و كشور را از این سرمایه‌های گرانبها محروم كنند؛ جوانانی كه نقطه امید آینده اسلام و انقلاب و كشورند.
جوانان عزیز باید در برابر این گونه توطئه‌ها هوشیار باشند و تحت تأثیر جو و شعارهای به ظاهر فریبنده قرار نگیرند. در این شرائط عقل و ایمان را حاكم قرار دهند، از وسوسه‌های شیطانی به دور باشند، مسائل شرعی و دینی را رعایت كنند و راهی را برگزینند كه خدا و پیامبرصلی الله علیه وآله می‌پسندند. و این حقیقتاً تنها راه سعادت و رستگاری است.
به طور كلی، نگاه اولین چیزی است كه در برخورد با طرف مقابل و ارتباط با وی صورت می‌پذیرد.

امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید: «اَلْعُیونُ طَلَائِعُ الْقُلُوبِ؛ ⁽¹⁾ چشمها پیشقراولان دلهایند.»
و در روایت دیگری می‌فرماید: «اَللَّحْظُ رَائِدُ الْفِتَنِ؛ ⁽²⁾ نگریستن جلودار همه فتنه‌ها (و گناهان) است.»
نگاه به نامحرم از نظر اسلام حرام و اجتناب از آن واجب است. خداوند حكیم در قرآن كریم می‌فرماید: «قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعُون وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَ لا یبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنی إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنی أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَیمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعینَ غَیرِ أُولِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذینَ لَمْ یظْهَرُوا عَلی عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا یضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیعْلَمَ ما یخْفینَ مِنْ زینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمیعاً أَیهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون»؛ ⁽³⁾
«به مردان باایمان بگو چشمهای خود را [از نگاه به نامحرمان] فرو گیرند و فروج خود را حفظ كنند! این برای آنها پاكیزه‌تر است. خداوند بر آنچه انجام می‌دهند آگاه است.
و به زنان باایمان بگو چشمهای خود را [از نگاه هوس آلود] فرو گیرند و شرمگاه خویش را حفظ كنند و زینت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است، آشكار نكنند و [اطراف] روسریهای خود را بر سینه خود افكنند [تا گردن و سینه با آن پوشانده شود] و زینت خود را آشكار نسازند، مگر برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدر شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران همسرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنانشان (زنان هم كیششان) یا بردگانشان (كنیزانشان) یا مردان سفیه كه تمایلی به زن ندارند یا كودكانی كه از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند. و هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانیشان دانسته شود (صدای خلخال كه بر پا دارند، به گوش رسد) . و‌ای اهل ایمان! همه به درگاه خدا توبه كنید، باشد كه رستگار شوید.»
و روایات فراوانی نیز در این باره وارد شده و آثار بسیار مخرب دنیوی و اخروی نگاه به نامحرم را بیان كرده است. پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمود: «النَّظَرُ سَهْمٌ مَسْمُومٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِیسَ؛ ⁽⁴⁾ نگاه [به نامحرم] تیر زهرآلودی از تیرهای شیطان است.» و در روایت دیگر فرمود:
«لِكُلِّ عُضْوٍ مِنِ بَنِی آدَمَ حَظٌّ مِنَ الزِّنَی وَ الْعَینُ زِنَاهُ النَّظَرُ وَ اللِّسَانُ زِنَاهُ الْكَلَامُ وَ الْأُذُنانِ زِناهُمَا السَّمْعُ وَ الْیدانِ زِناهُمَا الْبَطْشُ وَ الرِّجْلانِ زِناهُمَا الْمَشْی؛ ⁽⁵⁾ برای هر عضوی از بنی آدم بهره‌ای از زناست و زنای چشم، نگاه [آلوده است و زنای زبان، سخن [نابه جا، مانند: غیبت و تهمت و دروغ] است. زنای گوشها، شنیدن [چیزهای حرام مانند: موسیقی و غیبت] است و زنای دستها، غلبه [بر دیگران به ظلم] است و زنای پاها رفتن [به جایی كه رفتنش حرام است] می باشد.»
امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید: «رُبَّ صَبابَةٍ غُرِسَتْ مِنْ لَحْظَةٍ؛ ⁽⁶⁾ چه بسا نهال [هوسی] كه از نیم نگاه كاشته شده است.»

عواقب نگاه به نامحرم
رسول خداصلی الله علیه وآله می‌فرماید: «وَاشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ عَلَی امْرَأَةٍ ذَاتِ بَعْلٍ مَلَأَتْ عَینَهَا مِنْ غَیرِ زَوْجِهَا أَوْ غَیرِ مَحْرَمٍ مِنْهَا فَإِنَّهَا إِنْ فَعَلَتْ ذَلِكَ أَحْبَطَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ عَمَلٍ عَمِلَتْهُ فَإِنْ أَوْطَأَتْ فِرَاشَهُ غَیرَهُ كَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ أَنْ یحْرِقَهَا بِالنَّارِ بَعْدَ أَنْ یعَذِّبَهَا فِی قَبْرِهَا؛ ⁽⁷⁾ و خداوند متعال از زنی كه چشم خود را از غیر شوهر یا غیر مَحرَم خود پر كند، خیلی خشمگین می‌گردد. اگر چنین كند، خداوند تمام كارهای [نیك] او را بی اثر می‌كند و اگر بیگانه‌ای را به منزل شوهرش راه دهد، بر خداوند حق است كه او را بعد از اینكه در قبرش دچار عذاب كرد، با آتش بسوزاند.»
در روایت دیگری می‌فرماید: «مَنْ مَلَأَ عَینَیهِ مِنِ امْرَأَةٍ حَرَاماً حَشَاهُمَا اللَّهُ یوْمَ الْقِیامَةِ بِمَسَامِیرَ مِنْ نَارٍ وَ حَشَاهُمَا نَاراً حَتَّی یقْضِی بَینَ النَّاسِ ثُمَّ یؤْمَرُ بِهِ إِلَی النَّارِ؛ ⁽⁸⁾ كسی كه دیده خود را از نگاه به زن نامحرم سیراب سازد، خداوند در روز قیامت چشمان او را به وسیله میخهای آتشین و آتش پر می‌كند و تا پایان حساب رسی مردم بدین حالت خواهد بود. آن گاه دستور داده می‌شود كه او را به آتش [جهنم] ببرند.»
و امیرالمؤمنین علیه السلام دراین باره می‌فرماید: «مَنْ أَطْلَقَ طَرْفَهُ كَثُرَ أَسَفُه؛ ⁽⁹⁾ هر كس چشم خود را رها كند [و از نگاههای گناه آلود پاسداری ننماید] ، تأسف و [ناراحتی] او زیاد خواهد شد.»
و امام صادق علیه السلام فرمود: «إِیاكُمْ وَ النَّظِرَةَ فَإِنَّهَا تَزْرَعُ فِی قَلْبِ صَاحِبِهَا الشَّهْوَةَ وَ كَفَی بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَةً؛ ⁽¹⁰⁾ از نگاه كردن [به نامحرم] بپرهیزید! زیرا این عمل باعث كاشته شدن بذر شهوت در دل صاحبش می‌شود و این خود برای به فتنه و گناه انداختن صاحب آن نگاه كافی است.»

آثار خودداری از نگاه به نامحرم

پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمود: «غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ تَرَوْنَ الْعَجَائِبَ؛ ⁽¹¹⁾ چشمهایتان را [هنگام برخورد با نامحرم] فرو بندید تا چیزهای عجیبی را ببینید.» یعنی بر اثر گناه نكردن حالت معنوی و ملكوتی پیدا می‌كنید و حقایقی را می‌بینید كه برایتان شگفت انگیز است. و امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: «مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ أَرَاحَ قَلْبَهُ؛ ⁽¹²⁾ هر كس چشم خود را فرو بندد، دل خود را آسوده می‌كند.» و نیز فرمود: «مَنْ عَفَّتْ أَطْرَافُهُ حَسُنَتْ أَوْصَافُهُ؛ ⁽¹³⁾ كسی كه چشمانش عفیف باشد، اوصاف او نیكو می‌شود.»
و امام صادق علیه السلام فرمود: «مَنْ نَظَرَ إِلَی امْرَأَةٍ فَرَفَعَ بَصَرَهُ إِلَی السَّمَاءِ أَوْ غَمَّضَ بَصَرَهُ لَمْ یرْتَدَّ إِلَیهِ بَصَرُهُ حَتّی یزَوِّجَهُ اللَّهُ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ؛ ⁽¹⁴⁾ كسی كه نگاهش به زن بیگانه‌ای بیفتد و [برای اینكه گناه نكند،] دیده‌اش را به طرف آسمان بلند كند یا آن را ببندد، نگاهش به سوی او بر نمی‌گردد مگر اینكه خداوند زنی از حور العین به او تزویج می‌كند.»

پی نوشت:

1) غرر الحكم و درر الكلم، ص 60، ج 669.
2) همان، ص 479، ح 1102.
3) نور / 30 - 31.
4) جامع الأخبار، تاج الدین شعیری، انتشارات رضی، قم، 1363، ص 93، فصل 51.
5) مستدرك الوسائل، محدث نوری، مؤسسة آل البیت، قم، 1408 ه، ج 14، ص 340، باب 12، ح 1.
6) غرر الحكم و درر الكلم، ص 260، ح 5549.
7) وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، مؤسسة آل البیت، قم، 1409 ه، ج 20، ص 232، باب 129، ح 25509.
8) ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ترجمه ابراهیم محدث، نشر اخلاق، قم، 1379، ص 614.
9) الفروع من الكافی، ج 8، ص 22، كتاب الروضة، خطبة الامام أمیرالمؤمنین علیه السلام.
10) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 270، باب 81، ح 9.
11) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 269، باب 81، ح 8.
12) همان، ص 271، باب 81، ح 12.
13) غرر الحكم و درر الكلم، ص 256، ح 5428.
14) من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ه ق، ج 3، ص 473، ح 4656.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره78