خداوند متعال در قرآن به چه کسانی "متجاوز" گفته است؟

* آيه               

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ الْنِّسآءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَاراً لِتَعْتَدُواْ وَمَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلَا تَتَّخِذُواْ ءَايَتِ اللَّهِ هُزُواً وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنَ الْكِتَبِ والْحِكْمَةِ يَعِظُكُمْ بِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَىْ‏ءٍ عَلِيمٌ‏

* ترجمه                      

و هنگامى كه زنان را طلاق دادید و به پایان مهلت (عدّه) رسیدند، پس یا به طرز شایسته آنها را نگاه دارید (و آشتى كنید) و یا آنها را به طرز پسندیده‏اى رها سازید. و براى آزار رسانیدن، آنان را نگاه ندارید تا (به حقوقشان) تعدّى كنید و كسى كه چنین كند، به خویشتن ظلم كرده و مبادا آیات خدا را به مسخره بگیرید و نعمتى ر ا كه خداوند به شما داده و كتاب آسمانى و حكمتى را كه بر شما نازل كرده و شما را با آن پند مى ‏دهد، یاد كنید و از خدا پروا داشته و بدانید خداوند به هر چیزى آگاه است.

* نکته ها                     

هر كجا زمینه ‏ى انحراف و ظلم و خطر بیشتر است، هشدارها و سفارش‏ ها نیز باید بیشتر باشد. با آنكه در دو آیه‏ ى قبل فرمود: «فامساك بمعروف او تسریح باحسان» بار دیگر در این آیه مى ‏فرماید: «فامسكوهنّ بمعروف او سرّحوهنّ بمعروف» زیرا شرایط روحى زن و مرد در موقع جدایى، عادّى نیست و زمینه ‏ى انتقام و آزاررسانى بسیار وسیع و خطر ظلم و تعدّى فراوان است.

در ظلم و تعدى به حقوق زن، خود مرد نیز زجر مى ‏كشد. زن و مرد در نظام آفرینش جزء یك پیكرند و ظلم به عضوى، ظلم به تمام اعضا است. كسى كه به زن ظلم كند به استقبال كیفر الهى رفته و لذا به خودش نیز ظلم كرده است.

* پيام ها                      

1- اسلام، زندگىِ همراه با صفا و محبّت را مى‏ خواهد، نگاهدارى همسر به قصد آزار او حرام است. «ولاتمسكوهنّ ضراراً لتعتدوا»

2- كسانى كه با همسر خود بدرفتارى مى ‏كنند، متجاوزند. «لتعتدوا»  [1]

3- ظلم به زن، ظلم به خویشتن است. «فقد ظلم نفسه»

4- ازدواج، یكى از آیات بزرگ الهى است [2] و نباید با طلاق ‏هاى بى‏ مورد یا نگاهدارى همسر به قصد آزار او، این قانون مقدّس استهزا شود. «ولا تتخذوا آیات اللّه هزواً»

5 - به جاى كینه ‏ها و ضعف ‏ها وتلخى ‏ها از نعمت‏ ها یاد كنید. مشكلات اندك خانوادگى را در كنار میلیون ‏ها نعمت الهى چیزى نشمارید. «واذكروا نعمت اللّه علیكم»

6- براى بهبود روابط زناشویى، توجّه به احكام و مواعظ كتاب آسمانى و تقوا لازم است. «واذكروا... ما انزل علیكم من الكتاب و الحكمة یعظكم به واتقوا اللّه»

7- كسى كه خود را در محضر خدا بداند، از گناه پرهیز مى ‏كند. «واتقوا اللّه واعلموا ان اللّه بكل شى‏ء علیم»

8 - اگر هدفتان از طلاق، ظلم به همسر و سوء استفاده باشد، باید بدانید كه خداوند آگاه است. «انّ اللّه بكل شى‏ء علیم»

پی نوشت:

1) آنان كه متجاوز به حدود و حقوق دیگران باشند، مورد مهر و محبّت خداوند قرار نمى‏ گیرند. «انّ اللّه لایحّب المعتدین» بقره/ 190