۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۲ : ۲۰
احکام پزشکی و شرعی برای روزه‌داران
یافتن پاسخ سؤالات دینی در ماه مبارک رمضان، یکی از مسائلی است روزه‌داران همواره درگیر آن هستند. در این گزارش حکم مباحثی مانند مخلوط شدن خونی که از لثه بیرون آمده با آب دهان، تزریق آمپول و فرو بردن خلط بینی بررسی می‌شود.
عقیق: با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان ماه بهار قرآن، به لحاظ شرعی سؤالات فراوانی برای روزه‌داران پیش می‌آید و لازم است هر یک از افراد با وظیفه دینی خود آشنا شوند.
مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، برخی از مهمترین نکات و سؤالاتی که ممکن است برای مخاطبان مطرح شود را در اختیار خبرگزاری فارس گذاشته است که در ادامه می‌آید:
آیا واکسن و یا تزریق آمپول در ماه رمضان برای روزه اشکال دارد؟
نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی:
واکسن و تزریق آمپولی که به جای دارو استعمال می‌شود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(1)
نظر آیت‌الله خامنه‌ای: احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از آمپول‌هاى مقوّى یا مغذّى و هر آمپولى که در رگ تزریق مى‌شود و نیز انواع سرم‌ها خوددارى کند، لکن آمپول‌هاى دارویى که در عضله تزریق مى‌شود و نیز آمپول‌هایى که براى بى‌حسّ کردن به کار مى‌رود، مانعى ندارد.(2)
نظر آیت‌الله سیستانی: آمپول و سرم روزه را باطل نمى‌کند هر چند آمپول تقویتى یا سرم قندى نمکى باشد، روزه را باطل نمى‌کند.(3)
نظرآیت‌الله وحید خراسانی: تزریق آمپولی که به جای دوا استعمال می‌شود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(4)
نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی: احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپول خودداری کند و فرقی بین آمپول‌ها نیست، ولی اگر لازم شد و تزریق کرد، روزه باطل نمی‌شود. (5)
نظرآیت‌الله مکارم: تمام انواع آمپول‌های دارویی و تقویتی که به صورت عضلانی تزریق می‌شوند و همچنین واکسن برای افراد روزه‌دار اشکالی ندارد، ولی تزریق آمپول و سرم‌هایی که در رگ استعمال می‌شود، جایز نیست و مبطل روزه است.(6)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسأله1576.
2. آیت‌الله خامنه‌ای، رساله اجوبه الإستفتائات، مسأله767.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله1576.
4. آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله1584.
5. آیت‌الله صافی گلپایگانی، مسأله 1585.
6. آیت‌الله مکارم، توضیح المسائل، مسئله 1339.
آیا آزمایش خون روزه را باطل می‌کند؟
آزمایش خون روزه را باطل نمی‌کند و از مبطلات روزه شمرده نشده است. (1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.
حکم اسپرى که براى تنگى نفس استعمال مى‌شود، در ماه رمضان چیست؟
نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی: استفاده از اسپری برای باز کردن راه تنفس که به صورت بخار به حلق مى‌رسد، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی‌کند. (1)
نظر آیت‌الله خامنه‌ای: اگر ماده مذکور هواى فشرده همراه با دارویى هر چند به صورت گاز یا پودر باشد و وارد حلق شود، صحت روزه اشکال دارد. در صورتى که روزه گرفتن بدون استعمال آن، ممکن نیست یا مشقّت دارد، جائز است از آن استفاده کند، لکن احتیاط آن است که مبطل دیگرى انجام ندهد. در صورت تمکّن (بدون استفاده از آن) روزه‌ها را قضا کند.(2)
نظر آیت‌الله مکارم: اگر به صورت گاز رقیق وارد بدن مى‌شود، مانعى ندارد و روزهاش صحیح است. نمونههاى معمول آن را که دیدهایم، اشکالى ندارد. (3)
آیت‌الله وحید: اگر بخاری که از اسپری وارد حلق می‌شود، غلیظ نباشد، اشکال ندارد، ولی اگر بخار آن غلیظ باشد، به احتیاط واجب جایز نیست، هم چنین اگر قطرات آب یا ذرات دارو وارد حلق شود، روزه را باطل می‌کند. (4)
نظر آیت‌الله سیستانی: استفاده از اسپری اشکال ندارد، ولی اگر ماده اسپری وارد دستگاه هاضمه شود، روزه را باطل می‌کند. (5) اگر دارو را فقط داخل ریه می‌کند، برای روزه اشکال ندارد. (6)
نظر آیت‌الله صافی: اگر چیزی از آن وارد حلق شود، روزه باطل می‌شود. اگر وارد دهان شود و روی دستگاه تنفسی اثر بگذارد، اما وارد حلق نشود، اشکال ندارد. (7)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، استفتائات، ج1، احکام روزه، س 7 .
2. آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 762.
3. آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج1، سؤال 285.
4. رساله توضیح المسائل مسأله 1362؛ آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله 1613.
5. سایت آیت‌الله سیستانی، احکام روزه، سؤال 40.
6. استفتآات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 39.
7. آیت‌الله صافی، استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 64.
حکم استفاده از شیاف برای روزه‌دار چیست؟
نظر امام خمینی، (نظر رهبری مطابق نظر امام خمینی است) استفاده از شیاف‌هایى که براى معالجه است، اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایى که براى کسب لذت است- مثل شیاف تریاک- یا براى تغذیه از این مجراست، خوددارى نمایند.(1)
نظر آیت‌الله مکارم: استعمال شیافها براى معالجه اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایى که براى تغذیه است خوددارى شود. (2)
نظر آیات عظام، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی: استعمال شیاف روزه را باطل نمی‌کند، ولی کراهت دارد. (3)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1645.
2. آیت‌الله مکارم شیرازی، توضیح المسائل، مسأله 1388.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله 1657.
گاهی از لثه‌هایم خون بیرون می‌آید و با آب دهان مخلوط می‌شود؛ اگر آن را فرو ببرم، روزه باطل می‌شود؟
همه مراجع (به جز گلپایگانی و صافى و نورى ): اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود، فرو بردن آن روزه را باطل نمى‌کند.(1)
آیت‌الله صافى: اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود ؛ بنابر احتیاط واجب فرو نبرد و بیرون بریزد.(2)
آیت اللَّه نورى: فرو بردن آن بنابر احتیاط جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.(3)
پی‌نوشت:
1. امام، سیستانى، فاضل و مکارم، تعلیقات على العروه، الفصل الرابع، م 1 ؛ خامنهاى، اجوبه الاستفتاءات،763 .
2. دفتر آیت‌الله صافی.
3. نورى، تعلیقات على العروه، الفصل الرابع، م 1.
مسواک زدن در ماه رمضان اشکال دارد؟
مسواک زدن در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی نباید آب خارج دهان و خمیر دندان وارد حلق شود، حتى اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو ببرد، روزه ی او باطل مى‌شود، مگر آن که رطوبت مسواک در آب دهان به طورى از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.
و به نظر آیت‌الله صافی بلکه اگر رطوبت مسواک در آب دهان به طورى از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود، ولی بداند که در دهان باقى است، بنا بر احتیاط لازم نباید آن را فرو برد.(1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل، مراجع، ج1، مسأله 1573.
استفاده از کرم‌های حاوی ویتامین و املاح معدنی و پماد ویتامینی و تقویتی روزه را باطل می‌کند؟
استفاده از کرم از مبطلات روزه شمرده نشده است و روزه را باطل نمی‌کند.(1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.
اگر در ایام ماه مبارک رمضان خلط بینی و دماغ وارد فضای دهان شود و روزه‌دار آن را فرو برد، روزه چه حکمی دارد؟
نظر آیات عظام: امام خمینی(ره)، خامنه‌ای، مکارم شیرازی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده، اشکال ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرد. اگر عمداً فرو برد، به احتیاط واجب روزه باطل می‌شود.(1)
نظر آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله زنجانی: فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده ، هیچ اشکالی ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط مستحب آن است که آن را فرو نبرد . اگر عمدا فرو برد، روزه صحیح است.(2)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1580؛آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 799؛ آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج1، سؤال 550؛ آیت‌الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله1588؛ آیت‌الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله 1589.
2. آیت‌الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله1561؛ آیت‌الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسأله 1589.
منبع:فارس
گزارش خطا
