۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۹ : ۱۴
آیت الله سبحانی تشریح کرد؛
چرا قرائات مختلفی از قرآن وجود دارد؟
عدم دقت در نگارش قرآن‌های شش گانه در زمان خلیفه سوم و نیز نبود نسخ خطی کامل در آن زمان موجب اختلاف قرائت‌ها شده است.
عقیق:عقیق:آیت‌الله جعفر سبحانی از مراجع عظام تقلید در درس خارج
اصول خود در مسجد اعظم قم با اشاره به اجماع‌های متعارض گفت: حکم در اینجا مانند
خبرین متعارضین است.
وی افزود: مقام امام بالاتر از آن است که متعارض سخن بگوید
و زمانی که گفته می‌شود اجماع متعارض صورت گرفته در حقیقت دو نفر قول امام را به
صورت خبر متعارض نقل کرده‌اند.
این مرجع تقلید با بیان اینکه قول امام زمانی ثابت می‌شود
که نزد منقول علیه متواتر باشد خاطرنشان کرد: اگر سند توسط ناقل گفته شود آنگاه
قولش ثابت می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به شیوه علامه طباطبایی در آوردن
علوم قرآن تصریح کرد: ایشان علوم قرآن را در داخل تفسیر بیان کرده است؛ یکی از
مباحث این علوم قراء سبعه است؛ هفت قاری رسمی، سه قاری غیر معروف و سایرین شاذ
هستند و عجیب اینکه همه آنها در قرن دوم بوده‌اند.
آیت‌الله سبحانی یحسبی را نخستین قاری دانست که در سال 118 درگذشته
است و گفت: ابن کثیر نیز در سال 120 و عاصم نیز در 128 هجری قمری درگذشته‌اند.
استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: همه قراء سبعه در
قرن دوم بوده‌اند یا بیشتر عمرشان در همین قرن بوده و هیچ یک از آنها متصل به زمان
پیامبر اکرم(ص) نیستند؛ سوال اینجاست که آیا می‌توان نماز را به هفت قرائت خواند
یا خیر که علما در اینجا اختلاف دارند.
وی گفت: علامه می‌گوید با هر هفت قرائت می‌توان نماز
خواند؛ شهید نیز می‌گوید با سه قاری غیر مشهور هم می‌توان نماز اقامه کرد ولی با
قرائات شاذ نمی‌توان این کار را انجام داد؛ مرحوم سید طباطبایی در قرآن فتوایی
عجیب و غریب در عروه دارد و می‌گوید می‌توان نماز و قرآن را با قرائت صحیح عربی خواند
ولو منطبق با قرائات عشره نباشد.
آیت‌الله سبحانی نظر حضرت امام(ره) را در این زمینه مورد
توجه قرار داد و افزود: ایشان می‌گوید همین قرآن با قرائت فعلی را می‌توان خواند و
بقیه جای شک هستند؛ باید این مسأله را در فقه مورد بحث قرار داد که تکلیف چه باشد.
این مرجع تقلید افزود: بسیاری مایل هستند اختلاف قرائت‌ها را به
پیامبر اکرم(ص) نسبت دهند ولی سخنشان بی پایه است؛ اختلاف از دوران پس از ایشان
شروع شده است؛ امام صادق(ع) می‌فرمایند «قرآن یکی است و از جانب خدای واحد بر
پیغمبر واحد عرضه شده» بنابراین ائمه اطهار نسبت به این قرائات خوشبین نبوده‌اند.
وی با اشاره به ریشه‌های اختلاف میان قرائت‌های مختلف گفت:
زمان پیامبر اکرم(ص) چند نفر از صحابه قرآن را به خط خود نوشته‌اند بنابراین اصحاب
آن حضرت قرآن را به اذن ایشان تدوین کرده‌اند و اینکه می‌گویند ابوبکر یا عمر قرآن
را جمع‌آوری کرده‌اند افسانه است.
آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه اصحاب در نگارش قرآن دقت
لازم را در حروف و حرکات نداشته‌اند خاطرنشان کرد: پس از اینکه آنها به مناطق
مختلف رفتند، مردم شهرهای گوناگون قرائتی بر اساس قرآن کتابت شده داشتند.
استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: در زمان خلیفه سوم
مشاهده شد که هر شهر و منطقه قرآن را به قرائتی مختلف می‌خوانند به همین دلیل
خلیفه سوم به تصویب امام و دیگران قرار شد قرآنی یکسان داشته باشند؛ قرآن را جمع
کردند و سوزاندند و بر اساس قرائت قریش شش قرآن برای شش منطقه نوشته شد زیرا این همه
اختلاف در قرائت مایه ننگ بود؛ علی الظاهر امیرالمومنین(ع) نیز به این کار راضی
بوده ولی باز هم در نگارش این شش قرآن دقت لازم صورت نگرفت و اختلاف قرائات از
همین جا ناشی می‌شود ضمن اینکه خط کاملی هم در میان اعراب وجود نداشت که عاملی
برای اتحاد قرائت‌ها باشد.
وی با بیان اینکه اختلاف لهجه در میان اعراب مناطق مختلف
عامل دیگری برای اختلاف قرائت‌ها بوده است گفت: قرآن کتاب واحد بود که از سوی
خدایی واحد به پیغمبری واحد عرضه شده است.
منبع:شبستان
211008
گزارش خطا
