عقیق: برای ما شیعیان روز جمعه تفاوت خاصی با تمام روزهای هفته دارد؛ روزی سرشار از دلتنگی برای موعودی که تمام جمعه‌ها با چشمان و گوش‌هایی تیز شده به انتظارش نشسته و به خودمان وعده داده‌ایم که شاید این جمعه بیاید، اما باز هم جمعه‌ای دیگر آمد و انتظار همچنان باقی است؛ شاید شما هم ته دلتان از خدا پرسیده باشید که چرا زمان ظهور آقا را مشخص نکرده و تمام اطلاعات مربوط به ظهور خلاصه شده به نشانه‌هایی حتمی و غیر حتمی و اعلام زمان‌هایی که نه‌تنها عطش انتظار را کم نمی‌کند، بلکه با فرارسیدن هر عاشورا، رمضان و هر جمعه‌ای، دل‌های منتظر را بیشتر و بیشتر هوایی می‌کند؟ اما واقعاً چرا تدبیر الهی بر این بوده و قرن‌هاست که عاشقان حضرت، نشانه‌ها را بالا و پایین می‌کنند تا شاید خبری از آقایشان شود؟ این سؤالی است که در این گزارش همراه با «حجت‌الاسلام رحیم کارگر» مدیر مرکز آینده‌پژوهی موعودگرایان جهانی و پژوهشگر مهدویت به آن پاسخ خواهیم داد.
چرا زمان ظهور حضرت مهدی(عج) مشخص نشده؟
عبدالله بن فضل هاشمی از راویان شیعه و از اصحاب امام صادق می‌گوید که امام صادق (ع) فرمودند: «صاحب‌الامر غیبتی خواهد داشت که گمراهان در شک واقع می‌شوند. ما اجازه نداریم علتش را بیان کنیم. موضوع غیبت از اسرار خدا و غیبتی از غیبت‌های الهی است.»
علاوه بر علت غیبت که یک سر الهی عنوان شده، امام رضا (ع) از زمان ظهور نیز به‌عنوان اسرار الهی یاد کرده و فرموده‌اند: «اینکه چه زمانی ظهور خواهد کرد، خبردادن از وقت است. پدرم از پدرش و ایشان از پدرانش از رسول گرامی خدا (ص) نقل کرده‌اند که وقتی از آن حضرت پرسیده شد ای رسول خدا! چه زمانی قائم از ذریّه شما ظهور می‌کند؟ آن حضرت فرمود: مثل او مثل قیامت است که خداوند درباره زمان وقوع آن فرموده هیچ‌کس جز او به هنگامش آن را آشکار نمی‌سازد. این امر بر اهل آسمان‌ها و زمین دشوار است و جز به‌صورت ناگهانی به سراغ شما نمی‌آید.»
درواقع فلسفه غیبت، انتظار و زمان ظهور، از مباحث مهمی است که همواره موردتوجه شیعیان بوده و اینکه چرا زمان ظهور مشخص نشده نیز قطعاً از حکمت‌هایی است که شاید از درک آن به طور تمام‌وکمال عاجز باشیم، اما باتوجه‌به شرایط مربوط به مقدمات ظهور و نقش مردم بر وقوع این اتفاق و مسئولیت‌هایی که به سبب انتظار در هر برهه از تاریخ برعهده دارند، به‌خوبی می‌توان دریافت که چرا زمان دقیق ظهور مشخص نشده است.
دانستن زمان ظهور با اصل انتظار در تناقض است
گرچه دانستن زمان ظهور به‌عنوان یک سر الهی عنوان شده اما بااین‌حال خیلی‌ها به دنبال چرایی این سر هستند. در همین راستا حجت‌الاسلام کارگر به زبان ساده به توضیح این مسئله پرداخته و می‌گوید: «باید بپذیریم که ما آدم‌ها اگر زمان ظهور را حتی به طور احتمالی می‌دانستیم، عملاً هیچ کاری برای ظهور نمی‌کردیم و به خود می‌گفتیم ظهور حتماً فلان تاریخ مثلاً ۲۰۰ سال بعد روی خواهد داد، پس ما هیچ تأثیری در آن نداریم و هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم و یا حتی ممکن بود بگوییم اصلاً ربطی به ما ندارد.
همچنین اگر مثلاً گفته می‌شد، یک ماه دیگر زمان ظهور است، آن‌وقت با شانه خالی‌کردن از وظایف یک منتظر واقعی، می‌گفتیم خود خداوند، همه مقدمات را آماده می‌کند و بهتر است ما به کارهای عادی و روزمره خود بپردازیم! بنابراین تعیین زمان ظهور با اصل انتظار و مسئولیت افراد منتظر در تناقض است و به همین سبب نیز زمان دقیق ظهور اعلام نشده است.» او ادامه می‌دهد: «در شرایطی که زمان ظهور کاملاً مخفی است و هر لحظه ممکن است این امر مبارک اتفاق بیفتد، قاعدتاً ما نیز هر لحظه و هر آن باید در آماده‌باش کامل باشیم و هر کاری که لازم است و توصیه شده را انجام دهیم تا ظهور زودتر اتفاق بیفتد و این مهم‌ترین علت برای ناآگاهی از زمان ظهور است.»
منتظران مهدی (عج) باید چه کنند؟
با استناد به آنچه گفته شد، مهم‌ترین علت ندانستن زمان انتظار، عمل به وظایفی است که هریک از منتظران در دوران انتظار برعهده دارند اما واقعاً این وظایف چیست و چطور می‌توانیم قدمی برای نزدیک‌شدن به فرج برداریم؟ به‌خصوص اینکه امام کاظم (ع) فرموده‌اند: «هنگامی که پنجمین فرزندم غایب شد، مواظب دین خود باشید، زیرا او ناگزیر غیبتی خواهد داشت، به‌طوری که گروهی از عقیده خویش بر می‌گردند. خداوند به‌وسیله غیبت، بندگان خویش را آزمایش می‌کند.» شاید تلاش برای ظهور، مسئولیتی سخت به نظر برسد اما درواقع منتظران واقعی قرار نیست کار خارق‌العاده‌ای انجام دهند.
با استناد به منابع شیعی و علمای دینی، اقداماتی چون شناخت امام‌زمان (عج)، عمل به سفارش پیامبر و تمسک جستن به قرآن و عترت، تقویت ایمان و تقوا، تلاش برای اصلاح امور جامعه (مبارزه با ظلم و دستگیری از نیازمندان)، آمادگی نظامی و تقویت قوا برای قیام حضرت، انتظار و صبوری بر آن و دعا و استغاثه برای فرج، به‌عنوان مهم‌ترین وظیفه منتظران عنوان شده که البته بسیاری از ما حتی در انجام همین وظایف ساده نیز کوتاهی می‌کنیم.
کارشناس مهدویت در این باره می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین وظایف ما این است که امر ظهور را به‌هیچ‌وجه بعید و دور نشماریم و درعین‌حال از وعده‌ها و اخبار و توقیت‌های(تعیین زمان برای ظهور) پوچ بپرهیزیم. امر ظهور جدی‌ترین و واقعی‌ترین امر در عالم بشری است که متأسفانه مورد غفلت و بی‌توجهی همگانی قرار گرفته و ما نیز در این زمینه بی‌تقصیر نیستیم، زیرا به‌واسطه جهل و غفلت، برای ظهور امام‌زمان کار در خور توجه و مؤثری انجام نمی‌دهیم.»
او ادامه می‌دهد: «ظهور یک مقوله جهانی، فرامنطقه‌ای و فرا جغرافیایی است و مربوط به یک گروه و قشر خاص نمی‌شود، بنابراین هر وقت کار تبلیغی و فرهنگی جهانی برای همه مردم دنیا انجام دادیم و از دل فرصت‌ها، تهدیدها، جنگ‌ها، بیماری‌ها و حتی خوشی‌ها و… مردم دنیا را متوجه امام موعود کردیم، در آن صورت است که می‌توانیم یقین داشته باشیم که به وظایف و تکالیف خود به‌خوبی عمل کرده‌ایم. چه‌بسا که آن‌وقت به جهت همین عزم همگانی در مسیر آگاهی مردم دنیا، هرآن ممکن است اراده الهی بر ظهور تعلق گیرد.»
منبع:فارس
