نشانه‌هاي آشكار خانه كعبه در مسجدالحرام چيست؟

عقیق: خداوند در آيه ۹۷ سوره آل عمران به نشانه‌هاي روشن و خاص خانه كعبه، از جمله مقام ابراهيم و امنيت كساني كه به آن وارد شوند و نيز وجوب حج بر افراد مستطيع اشاره كرده است: {فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ البَيتِ مَنِ استَطَاعَ إِلَيهِ سَبِيلا وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِيٌّ عَنِ العَالَمِينَ}.

بر پايه روايات شأن نزول، مسلمانان و يهود به يكديگر فخر مي‌فروختند. يهود بيت‌‌المقدس را شكوهمندتر از كعبه مي‌شمردند؛ زيرا سرزميني مقدس و محل هجرت انبيا بوده است. 

در برابر، مسلمانان كعبه را با فضيلت‌تر مي‌دانستند. در پي اين اختلاف نظر، آيات ۹۶-۹۷ آل عمران/۳ نازل شد و كعبه را به سبب پيشينه تاريخي، پر خير و بركت بودن، مايه هدايت بودن براي جهانيان و در بر داشتن نشانه‌هاي گوناگون توحيد و معنويت، برتر از بيت المقدس معرفي كرد. مفسران درباره مرجع ضمير «فِيهِ» در اين آيه اختلاف‌نظر دارند.

برخي آن را «بَيت» و برخي ديگر «بكّة» شمرده‌اند. بر پايه روايتي، مقصود از بكّة مكان كعبه است. بر پايه نقلي ديگر، مرجع آن محدوده حرم است. 

درباره «آيات بينات» نيز سخنان گوناگون آمده كه عبارتند از: 

۱. مقصود از آن، نشانه‌هاي آشكاري همچون مناسك و شعائري است كه خداوند مواضع آن‌ها را براي حج‌گزاران معين فرموده است. 

۲. مقصود از آن، مقام ابراهيم، امنيت وارد شونده به حرم و وجوب حج بر مردم مستطيع است. 

۳. مصاديقي مختلف براي آن ذكر كرده‌اند. امام صادق۷ مقام ابراهيم، حجرالاسود و منزل اسماعيل را از مصاديق «آيات بينات» دانسته است. بر پايه نقل مفسران، بدين جهت «مقام ابراهيم» از ميان همه مصاديق در آيه ۹۷ آل عمران ياد شده كه آشكارترين نشانه براي عموم مردم است؛ زيرا هم اثر پا بر آن نمايان است و هم هنگامي كه ابراهيم براي دعوت مردم به حج بر آن ايستاد، به گونه‌اي ارتفاع يافت كه بالاتر از كوه‌ها قرارگرفت و دعوت آن حضرت را همه مردم، حتي آنان كه در پشت پدران و رحم مادران بودند، لبّيك گفتند. بر حسب نقلي، مقصود از مقام ابراهيم سراسر حرم است. 

افزون بر مصاديق ياد شده، مفسران مصداق‌هايي ديگر براي «آيات بينات» ذكر كرده‌اند: 

۱. كعبه. 

۲. اركان كعبه و ازدحام مردم كنار آن و تعظيم آنان در برابرش. 

۳. زمزم. 

۴. مشاعر يعني منا، مشعر، عرفات و…. 

۵. صفا و مروه. 

۶. خودداري پرندگان از رفتن بر فرازكعبه. 

۷. كيفر يافتن سريع كسي كه حرمت كعبه را هتك كند. 

۸. حرم و امنيت آن. 

۹. امنيت وحوش حرم در برابر درندگان. 

۱۰. آزاد شدن هر برده‌اي كه بر كعبه بالا رود. 

۱۱. نزول باران مقابل هر ركن كعبه نشانه فراواني و بركت در بلاد همان سمت و ناحيه است و هرگاه باران تمام كعبه را در برگيرد، نشانه فراواني در همه شهرها و آبادي‌هاست.

۱۲. نابود شدن هر جباري كه قصد تخريب كعبه را داشته باشد؛ مانند ابرهه و اصحاب فيل.

۱۳. از بين رفتن سنگريزه‌ها و افزايش نيافتن آن به رغم استفاده هر ساله از آن در رمي جمرات. 

۱۴. تعرض نكردن وحوش و درندگان در حرم به يكديگر.