هدیه دادن و هدیه گرفتن در سیره امام رضا(ع)

عقیق: یکی از کارهایی که مایه انس و الفت و دوستی میان انسانهاست، هدیه دادن به یکدیگر است. این سنت حسنه در سیره عملی اهل بیت(ع) به شدت مورد تشویق بوده و به آن توصیه شده است. 

 

توصیه کلی در آموزه های اسلامی برای هدیه دادن و گرفتن انجام این کار بدور از زحمت و مشقت برای خود و دیگران است؛ چرا که در غیر اینصورت هدف کلی این کار که همان ایجاد انس و الفت است محقق نمی شود؛ اما به طور کلی این سنت مورد توجه و تاکید بزرگان دینی بوده است. از  جمله امام رضا(ع) از قول پدر و جدّ بزرگوارش نقل مى ‏کند که فرمود: رسول اکرم(ص) هدیه را دوست مى ‏داشت، برایش گوارا بود و آن را طلب مى‏ نمود و در مقابل به جبران آن اقدام مى ‏کرد.(1) 

 

امام رضا(ع) همچنین هدیه را مایه خوشبختی و سعادت مردم دانسته به نقل از پیامبر(ص) می فرمایند: همواره امتم خوشبخت‌اند! تا هنگامی که با یکدیگر دوستی بورزند و به هم هدیه بدهند.(2) 

 

امام رضا(ع)در روایتی دیگر و در تأیید این فرهنگ نیکو از اجداد خویش از رسول خدا(ص) روایت کرده است که فرمود: نعم الشى ء الهدیّة و هى مفتاح الحوائج؛ خوب چیزى است هدیه؛ زیرا آن کلید حوائج است.(3) 

 

و در بیانی دیگر امام رضا علیه السلام هدیه را نابود کننده کینه ها و عداوتها دانسته و به نقل از پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: الهدیّة تذهب الضغائن من الصدور؛ هدیه کینه‌ها را از دلها می برد. (4) 

 

امام رضا(ع) به نیت تشکر و قدردانی از دعبل هدایایی به او داد که در این زمینه برادر دعبل می گوید: حضرت امام رضا علیه السلام پیراهنی از خز سبز رنگ و انگشتری از عقیق به برادرم «دعبل» هدیه داد و فرمود:« ای دعبل! برو به شهر قم که آنجا به صلاح و خیر تو است.» و فرمود:« این پیراهن را محافظت کن! زیرا من در آن، هزار شب، هزار رکعت نماز خوانده‌ام و قرآن را هزار بار از ابتدا تا انتها ختم کرده‌ام.» (5)