گذری بر ویژگی‌های قرآنی حضرت علی اکبر(ع)

عقیق:حضرت علی اکبر(ع) فرزند امام حسین(ع) از وارسته‌ترین شیعیان و شاگردان مکتب اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) است. دارا بودن معرفت به خداوند و امام عصر(ع) به عنوان بایسته‌های یک شیعه در کنار ویژگی‌هایی مثل کرامت نفس و حُسن خُلق، از علی اکبر(ع) چهره‌ای ساخت که نامش را تا ابد در صف برترین شیعیان و سربازان حریم اهل‌بیت(ع) ثبت کرد تا الگویی برای مجاهدان راه باشد. 

از بهترین منبعی که می‌تواند معرف این شخصیت جلیل‌القدر باشد، آیات قرآن است؛ زیرا بخشی از آموزه‌های قرآن در وصف ویژگی‌های خوبان عالم  است؛ دیگر منبع مهم در شناخت ویژگی‌های این خوبان درگاه الهی، بیانات معصومین(ع) است که در قالب روایات و زیارتنامه‌ها و ... صادر شده است که در  ادامه به بخشی از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم. 

محبت و تبعیت دو ویژگی قرآنیِ علی اکبر(ع)
یکی از ویژگی‌های مهم حضرت علی اکبر(ع) عشق و محبت به امام عصر خویش در کنار اطاعت و تبعیت از ایشان است؛ زیرا عنصر حبّ به تنهایی انسان را در مسیر معرفت حرکت نمی‌دهد و چه بسا اگر با عناصری مثل اطاعت و تبعیت همراه نباشد، انسان مؤمن را با چالش‌های عقیدتی مواجه کند. برای درک این مسأله می‌توان به برخی فرهنگی‌های نامناسبی که در هیئات مذهبی ریشه دوانده است، نگریست.  رفتارهایی که از این هیئت‌های مذهبی صادر می‌شود، رفتاری محبانه است که متأسفانه گاهاً با تبعیت از میل امام معصوم(ع) و حاکم شرع و نظرات مراجع تقلید همراه نیست. گاهی این مسأله به قدری تشدید می‌شود که شرکت‌کنندگان در این هیئات را به رفتارهای نا متعارف می‌کشاند. اما شیعیانی مانند حضرت علی اکبر(ع) در مکتب وحی آموختند حبّ خود را در کنترل اطاعت و تبعیت از امام عصر خویش در آورند، لذا در نهایت اشتیاق و حبّی که نسبت به میدان نبرد و شهادت داشتند، از امام خویش اذن میدان می‌گرفتند. این آموزه را خداوند در آیه31 سوره آل‌عمران اینگونه بیان می‌دارد:  «بگو اگر خدا را دوست داریداز من تبعیت کنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشاید و خداوند آمرزنده مهربان است؛ قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» (آل‌عمران31)

در این آیه خداوند به پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند کسانی که مدعی هستند مرا دوست دارند، باید از  تو تبعیت کنند در این صورت خدا نیز آن‌ها را دوست خواهد داشت. در واقع جلب محبت خداوند در گروی تبعیت از پیامبر(ص) و خلفای ایشان یعنی اهل‌ عترت(ع) است. بنابراین از اولین درس‌های عاشورا، اطاعت و تبعیت است که محبان و شیعیان اهل‌بیت(ع) می‌توانند این عنصر را با خوبان جامعه اسلامی تمرین کنند.

شهادت‌طلبی در راه وفای به عهد خداوند
روحیه شهادت‌طلبی در مسیر وفای به عهد الهی یکی دیگر از ویژگی‌های حضرت علی اکبر(ع) است. در بخشی از زیارت ناحیه مقدسه درباره ویژگی ایشان می‌خوانیم: «... حَتّى قَضَیتَ نَحبَکَ ولَقیتَ رَبَّکَ؛ جان خویش را تقدیم کردی و پروردگارت را ملاقات کردی». این قسمت از زیارتنامه را در آیه23 سوره احزاب اینطور می‌خوانیم: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا؛ از میان مؤمنان مردانى‏‌اند که به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا کردند، برخى از آنان به شهادت رسیدند و برخى از آنها در [همین] انتظارند و [هرگز عقیده خود را] تبدیل نکردند». در این آیه شهادت همراه با عمل به عهد خداوند است و در واقع می‌توان گفت علی اکبر(ع) و اصحاب عاشورایی حق این آیه را ادا کردند. این آیه از جمله آیاتی بود که امام حسین(ع) آن را بالای سر برخی شهدا تلاوت می‌فرمودند. 

یادداشت: سعید شیری