دستور قرآن به رعایت انصاف حتی درباره دشمنان

آيه:                 

اَلَّذِينَ ءَاتَيْنَيهُمُ الْكِتَبَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَآءَهُمْ وَإِنَّ فَرِيقاً مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ‏

ترجمه:

(یهود، نصارى و) كسانى كه به آنان كتاب (آسمانى) داده‏ایم او (پیامبر اسلام) را همچون پسران خود مى‏شناسند، و همانا گروهى از آنان با آنكه حقّ را مى‏دانند، كتمان مى‏كنند.

* نکته ها                     

در قرآن چندین مرتبه این واقعیّت بازگو شده است كه اهل كتاب، به خاطر بشارت تورات و انجیل به ظهور و بعثت پیامبر اسلام، در انتظار او بودند و ویژگى‏هاى پیامبر چنان به آنها توضیح داده شده بود كه همچون فرزندان خویش به او شناخت پیدا كرده بودند؛ ولى با این همه، گروهى از آنان حقیقت را كتمان مى‏كردند.

قرآن در جاى دیگر مى‏فرماید: آنها نه تنها از پیامبر، بلكه از جامعه‏اى كه او تشكیل مى‏دهد و یارانش نیز خبر داشتند: «محمّد رسول اللّه والّذین معه اشدّاء على الكفّار رحماء بینهم تراهم رُكّعاً سُجّداً یبتغون فضلاً من اللّه و رضواناً سیماهم فى وجوههم من اثَر السجود ذلك مثلهم فى‏التّوریة و مثلهم فى الانجیل» [فتح/29] محمّد فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند، در برابر كفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند. پیوسته آنان را در حال ركوع و سجود مى‏بینى، آنها همواره فضل خدا و رضاى او را مى‏طلبند. نشانه‏ى آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است، این توصیف آنها در تورات و انجیل است».

قرآن براى شناخت دقیق اهل كتاب از پیامبر، آنرا به شناخت پدر از پسر تشبیه مى‏كند كه روشن‏ترین شناخت‏هاست. زیرا:

از ابتداى تولّد و حتّى قبل از آن شكل مى‏گیرد.

شناختِ چیزى است كه انتظار بهمراه دارد.

شناختى است كه در آن شكّ راه ندارد.

كتمان علم، بزرگترین گناه است. قرآن درباره‏ى كتمان كنندگان مى‏فرماید: «یلعنهم اللّه و یلعنهم اللاعنون» [بقره/159] خداوند و تمام فرشتگان و انس و جنّ و هر با شعورى، براى همیشه آنان را لعنت و نفرین مى كنند».

آرى، كتمان حقّ، همچون كتمان فرزند خویش است و چه ناجوانمردانه است كه پدرى به خاطر لذّت‏هاى دنیوى، كودك خود را منكر شود!

* پيام ها                      

1- اگر روحیّه‏ ى حقیقت طلبى نباشد، علم به تنهایى كافى نیست. یهود با آن شناخت عمیق از رسول خدا، باز هم او را نپذیرفتند. «یعرفون... لیكتمون»

2- حتّى درباره‏ى دشمنان، انصاف را مراعات كنیم. قرآن، كتمان را به همه‏ى اهل‏كتاب نسبت نمى‏دهد. «فریقاً منهم لیكتمون»