جایگاه شب عرفه همچون لیله‌القدر است

ماه ذی‌الحجه جزو ماه‌های حرام و بسیار شریفی است که طبق بیان منابع از سیره و دستورات پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)، ائمه اطهار(علیهم‌السلام) و صحابه ایشان در این ماه به خصوص دهه اول آن؛ توجه ویژه‌ای به عبادات، دعا، اذکار و به‌ویژه استغفار و توبه شده است.

در صفحه ۶۷۱ کتاب مصباح المتهجد بیان‌شده که منظور از «ایام معلومات» که درآیه «لِّيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّـهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَی مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ» (حج/۲۸)  آمده است، دهه اول ماه ذی‌الحجه است.

سه عید قربان، غدیر و فطر سه عید بزرگ مسلمانان هستند که دو عید قربان و غدیر در ماه ذی‌الحجه قرار دارند و از همین‌جا اهمیت این ماه دانسته می‌شود.

*جایگاه شب و روز عرفه همچون شب و روز قدر و جمعه است

طبق بیان رسول گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و بزرگان دین؛ شب و روز عرفه دارای جایگاه بزرگ و عظیمی همچون شب و روز قدر و جمعه است. به این معنی که اعمال مشترکی برای شب و روز عرفه سفارش شده که در شب و روز جمعه و قدر این اعمال تأکید شده‌اند.

این نکته می‌تواند این توجه را به ما بدهد که روز عرفه زمان به خصوصی است که نباید به‌راحتی از کنار آن رد شد و باید از خدا بخواهیم توفیق درک شب و روز عرفه را به ما عطا کند، همان‌طور که از خدا می‌خواهیم توفیق درک شب و روز قدر را به ما بدهد.

*اعمال سفارش شده شب عرفه

با مراجعه به کتب ادعیه «مفاتیح‌الجنان»، «مصباح المتهجد» و «مصباح کفعمی» می‌بینیم که شب عرفه بسیار موردتوجه قرارگرفته است.

دعای « اللَّهُمَّ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوَی...» سفارش شده که در این شب خوانده شود. این دعا همانند دعای کمیل، جزو اعمال سفارش شده شب جمعه است و از نظر مضمون نیز همانند دعای کمیل است.

در فراز پایانی این دعا بعد از توبه و انابه، از پروردگار مسئلت می‌کنیم که : خداوندا در روز عرفه، من را از جمله افرادی قرار بده که لطف بزرگ تو شامل حال او می‌شود و روزی من را در این روز وسیع قرار بده. پروردگارا من را از بندگانی قرار بده که در این روز از هر خیری که تو تقسیم می‌کنی  و از هر ضرری که تو برطرف می‌کنی، از هر بدی و بلایی که دفع می‌کنی و از هر رحمت و عافیتی که در بین بندگان پخش می‌کنی، بهره‌مند شوم.

*زیارت امام حسین(علیه‌السلام) و بیتوته در حرم ایشان از اعمال سفارش شده شب عرفه است

عمل بسیار مهمی که در شب عرفه به آن سفارش شده، زیارت امام حسین(علیه‌السلام) است. این عمل نیز در شب‌های قدر و جمعه مورد سفارش قرارگرفته است.

به ویژه تأکید شده علاوه بر زیارت امام حسین(علیه‌السلام)، اقامت و بیتوته در کربلا خود دارای ثواب بسیار زیادی است و گفته‌شده که اگر کسی بتواند این ایام را در کربلا باشد، در آن سال از جمیع شرور و بدی‌ها مصون و محفوظ خواهد بود.