برخی از شرایط شادی در اسلام و حکم کف زدن در مجالس

عقیق:  شادی و نشاط همچون سایر نیازها و رفتارهای انسان دارای احکام و آداب خاصی است.

با حلول ماه شعبان، ماهی که در آن غم و اندوه اهل بیت(ع) نیست، به مختصر فلسفه‌ای از شادی و نشاط از دید اسلامی می‌پردازیم.

برخی از شرایط شادی از این قرار است:

پرهیز از گناه

در مجالس شادی باید از گناه و معصیت پرهیز کرد. امام صادق(ع) فرمودند:

«لا ینبغی للمؤمن ان یجلس مجلسا یعصی الله فیه ولایقدر علی تغییره، سزاوار نیست مؤمن در مجلسی بنشیند، که در آن معصیت خدا می‌شود و او نمی‌تواند آن را تغییر دهد.»

پرهیز از آزار مؤمنین

یکی از شرائط شادی و تفریح این است که با اذیت و آزار دیگران همراه نباشد. متاسفانه امروزه بسیاری از شادی‌ها همراه با اذیت و آزار دیگران است، مانند بلند کردن صدای موسیقی، انفجارهای تفریحی در شب‌های شادی و ...

پیامبر اکرم( ص) فرمودند: «من آذی مؤمنا فقد آذانی؛ کسی که مؤمنی را آزار دهد، مرا آزار داده است.»

پرهیز از لهو

در آیین اسلام، سرگرمی‌های زیان‌بار و غفلت‌زا ممنوع است. موسیقی مطرب و غنا یکی از سرگرمی‌های زیانبار می‌باشد که آدمی را از توجه به خدا و آخرت باز می‌دارد، از این رو بایسته است که مؤمنان از آن پرهیز کنند.

حال که مصداق‌هایی از احکام شادی را گفتیم یک سوال مطرح می‌شود و آن این است که حکم دست زدن در اماکن مذهبی چیست؟ به همین منظوردر گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین حق‌جو رییس مرکز مشاوره حضرت معصومه(ص) به این سوال پاسخ می‌دهیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین حق‌جو اعلام کرد: یکی از دلایلی که نیمی از علما کف زدن در اماکن مقدس را مکروه می‌دانند این است که دست زدن یک کار غیرارزشی محسوب می‌شود و بهتر است در اماکن مقدس حالت ابهت و متانت حفظ شود.

وی ادامه داد: دست زدن در جاهایی خوب و در جاهایی دیگر مناسب نیست، چرا که دست زدن و کف زدن آن هم به صورت غیرمتعارف از رفتارهای زمان جاهلیت است که در کنار خانه خدا به دست زدن مشغول می‌شدند و پیامبر(ص) به ندای خداوند به جای دست زدن تکبیرهایی مثل "الله اکبر" را جایگزین آن کرد.

حق‌جو گفت: ما باید حرمت اماکن مقدس را حفظ کنیم چرا که معتقدیم در این اماکن مقدس مقام‌های بالایی هستند مثل این است که اگر در منزل خود باشیم خیلی راحت می‌توانیم به استراحت بپردازیم، ولی اگر مقام بالایی در مقابل خود ببینیم حتی اگر در منزل خود باشیم به راحتی به استراحت مشغول نمی‌شویم پس بر ما واجب است که احترام اماکن مقدس را حفظ کنیم.

وی در پایان گفت: دست زدن در اماکن مقدس از نظر بعضی از علما حرام و از نظر برخی دیگر مکروه است. بهتر است اگر می‌خواهیم به شادی برای ائمه بپردازیم طوری باشد که موجب بی‌احترامی به مجلس اهل بیت(ع) نشود.

پاسخ تعدادی از مراجع درباره دست زدن در اعیاد مذهبی در مسجد و اماکن مقد‌س

در موالید حضرات ائمه در مسجد، مراسم جشن گرفته می‌شود، اشعار می‌خوانند و موقع خواندن اشعار، کف می‌زنند، کف زدن در مسجد چه صورت دارد؟

آیت‌الله سیستانی (مد ظله العالی): «فی نفسه مانعی ندارد و مناسب این است که جایگزین صلوات و ذکر نشود.»

آیت‌الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی): «دست زدن اگر با امور حرام دیگری مقرون نباشد حرام نیست، ولی در مساجد و حسینیّه‌ها از آن پرهیز کنید.»

آیت‌الله صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): «لهو است و اشکال دارد.»

آیت‌الله بهجت (رحمة الله علیه): «اگر عدم مناسبت آن با مقام (و شأن) اهل بیت (ع) انتزاع (استفاده) نشود و به حدّ لهو هم نرسد، مانعی ندارد.»

آیت‌الله تبریزی (رحمة الله علیه): «دست زدن داخل عنوان لهو است، و با مجالس اهل بیت(ع) مناسبت ندارد، و مناسب با این مجالس صلوات و مثل آن است.»

آیت‌الله فاضل لنکرانی(رحمة الله علیه): «بطور کلّی کف زدن در مساجد و حسینیه‌ها و اماکن مقدس، به هر عنوان که باشد جایز نیست، و در غیر آنها هم با توجّه به اینکه در طول تاریخ اسلام و تشیّع، شعار مسلمانان ذکر صلوات بوده است، خصوصا در مجالسی که به نام و یاد ائمّه علیهم السّلام تشکیل می‌شده، لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علایق مذهبی خویش را با فرستادن صلوات ابراز دارند.»

پی نوشت ها:

(پوسائل الشیعه، ج 11 و 12)

(بحارالانوار، ج 67)

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 2)

(استفتائات جدید، ج 1، آموزش فقه، فلاح زاده)

(جامع المسائل، ج 1)

(شیرازی، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج‌1)

(گلپایگانی، لطف الله صافی، جامع الأحکام، ج‌2)

(بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج‌4)

(تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، ج‌1، ص 218، قم - ایران، اول، ه‍ ق.)

(فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل (فارسی - فاضل)، ج‌1، ص 94، انتشارات امیر قلم ) 

منبع: ایسنا

211008