۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۴ : ۰۰
عقیق: سال 1347 در منطقه 10 تهران به دنیا آمد. کمتر از 10 سال داشت كه همگام با ملت برای مبارزه با طاغوت در راهپیماییها شرکت میکرد. آن روزها قاری قرآن مدرسه بود و وقتی یک روز از راهپیمایی به مدرسه برگشت، سیلی محکمی از مدیر مدرسه خورد. وقتی دلیل سیلی خوردن را پرسید، مدیر مدرسه گفت قاری قرآن مدرسه که به راهپیمایی برود وای به حال بقیه! او حالا رئیس کانون مداحان و شاعران آیینی، مسؤول بسیج مداحان تهران و مدیرعامل خانه مداحان است. بیش از دو دهه است که مداحی را آموزش میدهد و تاکنون بیش از 2 هزار شاگرد پرورش داده. حاج مصطفی خرسندی در دوران دفاع مقدس هم حضور فعالی در جبههها داشت و از جانبازان جنگ است.
*اگر موافق باشید گفتوگو را از فعالیتهایی آغاز کنیم که در خانه مداحان انجام میدهید.
کار بیمه مداحانی را که صرفا کارشان ستایشگری است بنیاد دعبل برعهده دارد. البته امکان دارد با این پرسش هم مواجه شویم که این دسته از مداحان چه شاخصهها و ویژگیهایی دارند؟ با توجه به محدودیت امکان بیمه صرفا کسانی را به بنیاد معرفی میکنیم که سن آنها بین 50 تا 60 سال باشد. در آغاز کار، افراد با هر سن و سالی بیمه ميشدند، که همین موضوع باعث شد در موضوع سهمیه بیمه دچار محدودیت شویم. از این رو به این نتیجه رسیدیم که بنیاد دعبل این سهمیه محدود را به افراد میانسال (50 تا 60 سال) اختصاص دهد چراکه وقتی سن افراد از 60 سال بگذرد، دیگر نمیتوانند بیمه شوند. البته در این میان برای افرادی که خود یا خانوادهشان دچار بیماری صعبالعلاج باشند فوریتی را در نظر گرفتهایم که سریعا بیمه شامل حال آنها بشود.
*خانه مداحان فقط در زمینه ساماندهی ذاکرين اهل بیت(عليهمالسلام) ورود میکند یا مسؤولیتی در قبال نحوه هیأتداری و فرهنگسازی هیأتها نیز دارد؟
کانون مداحان، خانه مداحان و بسیج مداحان هر کدام تلاششان روی افزایش بحث معرفتی و بصیرتی در هر ابعادی است. نه تنها رسالت این سه مجموعه همدیگر را تحتالشعاع قرار نداد بلکه توانستیم به واسطه استفاده درست و بهرهبرداری مناسب از امکانات این سه مجموعه حداقل در تهران، اهداف و فعالیت ویژهای را به سرمنزل مقصود برسانیم.
*شما شاگردان بسیاری را تربیت کردهاید اما متأسفانه این روزها حق استاد و شاگردی چندان ادا نمیشود! به عنوان یک استاد برجسته و مدیرعامل خانه مداحان فکر میکنید چطور میتوان این فضا را تقویت و این روحیه را به جامعه ستایشگری برگرداند؟
اعتقادم بر این است که ما آمدیم با اباعبدالله الحسین(ع)
محشور شویم، نه مشهور. کسانی که دنبال محشور شدن با اباعبدالله هستند باید در محضر
اساتید زانوی شاگردی به زمین بزنند یا عدهاي ممکن است توان بسیار خوبی داشته
باشند و ذاکر دیگران بشوند اما کسانی موفقند که اول ذاکر خود بشوند، بعد ذاکر
دیگران. درواقع کسانی موفقند که مسیری را طی کنند که یک چراغ راه داشته باشند.
این مسیر، مسیری نیست که به همین صورت در آن راه حرکت کنند بلکه باید توسط اساتید
اخلاق مسیری را که در آن قدم برمیداریم بشناسیم و در این مسیر مراقب باشیم خدای
نکرده دچار لغزش نشویم. بنابراین افرادی باید تحت عنوان اساتید اخلاق ناظر بر
اعمال، رفتار و کردار ما باشند. من 18 سال شاگرد استاد کربلایی بودم و همواره در
فعالیتهای ذاکری سعی میکردم مباحث اخلاقی را از ایشان ياد بگیرم. ایشان با تواضع،
اخلاق، اخلاص، ادب و تلاش شبانهروزي تلاش میکنند مداحانی پرورش دهند که بتوانند
در مباحث معرفتی روی مردم اثرات مثبت دینی بگذارند.
*یکی از نکاتی که این روزها کمتر در رسانه ملی شاهد آن هستیم استماع روضه است به گونهای كه فقط نوحه و سینهزنی را پخش میکنند در حالی که بزرگان ما تأکید دارند اشک یکی از زیباترین و مهمترین ابعاد نگهداری حفظ و تداوم یک فرهنگ است. نظرتان در این خصوص چيست؟
«گریه بر هر درد بیدرمان دواست/ چشم گریان چشمه فیض خداست/ تا نگرید طفل کی نوشد لبن/ تا نگرید ابر کی نوشد چمن». رشته دانشگاهی بنده علوم تربیتی و روانشناسی است. کسانی که از این منظر نگاه میکنند، ظاهرا نه در حوزه مباحث عرفانی اطلاعات دارند و نه در حوزه مباحث روششناسی. باید اشکها را تقسیم کرد. اشک مناجات و توسل متفاوت از اشکی است که انسان در مشکلات بر دیدگانش جاری میشود. اشک در مناجات با خدا و توسل به اهل بیت(عليهمالسلام) اشکهایی است که انسانها را به حضرت حق متصل میکند. کسانی که در مصايب اهل بیت گریه میکنند و در توسل و مناجات اشک میریزند زمان تمام شدن این محافل گویي روی ابرها راه میروند و گویي خداوند پر و بال دیگری به آنها داده.
مقام معظم رهبری فرمودهاند به پرورش عواطف بیتوجهی
نکنید. چه بسا عده زیادی با پرورش عواطف جذب دین و مذهب شوند. اوایل اسلام چند نفر
استدلالی به اسلام نزدیک شدند؟ کسانی که وارد این عرصه شدند، رفتار و گفتار پیامبر
اکرم(ص) را با چشم خود دیدند و به حقیقت دین پی بردند. امروز میطلبد که برای
تقویت این حوزه، مباحث استدلالی، عقلی و مباحث عاطفی را فراموش نکنیم چراکه هر دو
لازم و ملزوم یکدیگرند.
*مسلما دشمنان هم در این زمینه بیکار ننشستهاند و با روشهای مختلف سعی میکنند به شعائر آسیب بزنند.
دشمن از شیوههای گوناگون در محافل مختلف استفاده میکندو اینگونه نیست که با یک لباس خاص به میدان بیاید. در هر جامعه و هر طیفی یک روش خاص را برمیگزیند. دشمن همه تلاش خود را به کار خواهد بست که اتحاد میان مسلمین را از بین ببرد. چرا باید برخی کشورها دشمن شماره 1 بشریت يعني اسرائیل را تایید کنند! دشمنان این بار ما را در مقابل یکدیگر قرار داده و اتحاد مسلمانان را هدف قرار دادهاند. آنها جنگ مذاهب به راه انداختهاند. ما باید با اين هجمهها مقابله كنيم و نسبت به عواملی که موجب از بین رفتن این اتحاد میشود آگاه شوم. متأسفانه برخی از واعظین و ذاکرين اهل بيت(عليهمالسلام) پشت تریبون از روی ناآگاهی و عدم اشراف مناسب چالشی را ایجاد میکنند در حالی که گوش ما باید به صحبتهای ولی امر مسلمین باشد. به این نکته توجه کنیم كه هر کس خارج از تصمیمات، راهکارها و بیانات رهبر معظم انقلاب حرکت کند، دنیا و آخرت خودش را از دست داده.
*به نظر شما مهمترین وظیفهای که برعهده مداحان است چیست؟
به نظرم ذاکر یا واعظی که در هیأت به وظایف ستایشگری و منبری خود میپردازد باید یک الگو برای قشر جوان باشد و به آنچه میگوید عمل کند. باید به این نکته توجه کنیم که مطالب را عالمانه و هنرمندانه بیان کنیم. من در جلسات خودم گفتهام راضی نیستم کسی که در کلاس من شرکت میکند حتی برای چای خوردن در قهوهخانه بنشیند. حضور در اینگونه اماکن دور از شأن یک نوکر اهل بیت است. تأکید بعدی بنده به والدین این است که با فرزندانشان به هیأت بروند. آزادی دادن با رها کردن متفاوت است. متأسفانه عدهاي فرزندان را رها میکنند و باورشان این است که به آنها احساس آزادی دادهاند. برخی دیگر سختگیر هستند و فکر میکنند بر همه مسايل نظارت دارند.
*با توجه به سالروز پیروزی انقلاب اسلامی فکر میکنید هیأتها در ارتقاي شعائر اسلامی و رسیدن به این پیروزی بزرگ چقدر مؤثر بودهاند؟
نقش ذاکرین سیدالشهدا(ع) در دفاع مقدس، انقلاب اسلامی، حماسه نهم دی و هر جایی که نام اسلام به میان آمده به عنوان یک رسانه بیبدیل شیعه بسیار حائز اهمیت است. لذا باید به این نقشآفرینان توجه جدی داشت.
به مسؤولان نظام میگویم این قشر، قشر بسیار تأثیرگذاری است و باید نسبت به افزایش سطح معرفتی و عقیدتی آنها اقدامات مؤثرتر و جدیتری صورت گیرد. این بسترسازیها میتواند در کانون مداحان، بسیج مداحان و خانه مداحان شکل بگیرد. ضمن اینکه در مراحل مختلف اسلامی و نظام اسلامی میبینید که آثار ذاکرین بسیار مهم و ماندگار است. نوای حاج صادق آهنگران در دفاع مقدس بسيار تأثیرگذار بوده يا نوحههای اوایل انقلاب همگی در صدای انقلاب ماندگار شدهاند.
دفاع از حریم ولایت
در روزهایی که به ایام فاطمیه نزدیک میشویم و هیأتهای زیادی برای بزرگداشت شهادت بزرگبانوی اسلام مراسم عزاداری برپا میکنند، حاج مصطفی خرسندی نکات مهمی را به واعظين و ذاکرين اهل بیت(عليهمالسلام) متذکر میشود تا باورهای قلبی مستمعین تقویت شود؛ «در ایام فاطمیه آنچه باید به طور ویژه مورد توجه قرار گيرد بحث ولایتمداری حضرت زهرا(س) و دفاع از حریم ولایت است. باید تلاش کنیم مردم را تا پای جان پای ولایت نگهداریم. آنچه مهم است مدافع ولی بودن است. کسانی که از این موضوع فاصله بگیرند، به نتیجه مطلوب نخواهند رسید. حضرت زهرا(س) بین در و دیوار قرار میگیرد اما از ولی امرش دفاع میکند».
باید بهروز شویم
حاج مصطفی خرسندی لابهلای حرفهایش درباره سطح سواد مداحان صحبت میکند و میگوید: «مداحانی را میشناسم كه سطح سواد بالایی دارند. ما 80 هزار مداح داریم كه میان آنها ممکن است چند نفر هم سواد کمی داشته باشند. البته در عین حال اعتقاد دارم باید به موضوع ارتقاي سطح دانش و علم توجه جدی داشته باشیم. چون با توجه به رشد بسیار بالای اطلاعات، همه مردم به ویژه قشر جوان مطالباتی از ما دارند که اگر بهروز نشویم نمیتوانیم پاسخگوی نیاز آنها باشیم.