۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۳ : ۱۸
اجداد آیت الله قزوینی از سوی حاکمان وقت به منصب امارات حج برگزیده شدند؛ به همین مناسبت به آنان سادات قافله باشی نیز می گویند و امروزه به سادات تقوی شهرت دارند.
*تحصیل و اساتید
سید محمد تقی از همان کودکی و نوجوانی در مسیر علم اندوزی و معاشرت با عالمان قرار گرفت. علی الظاهر وی مقدمات علوم دینی و ادبی و برخی از علوم متداول آن عصر همچون ریاضیات، طب، علوم غریبه را در زادگاهش قزوین از محضر اکابری همچون: میرزا محمد مازندرانی و ملا محمدعلی مازندرانی معروف به جولی فرا گرفت.
ملا محمدعلی از شاگردان برجسته آقا محمدگیلانی معروف به بیدآبادی و از شخصیت های تأثیرگذار در تربیت علمی و معنوی آیت الله قزوینی بوده است.
معظم له در این زمینه می نویسد: من علم حدیث، فقه، حکمت و کلام، ابواب فلسفه الهیه و حکمت متعالیه را از وی آموختم و استادم دانش هایی همچون: علوم غریبه، رمل، دعا، علم معرفت و غرایب امور محصوره را در نزد من به ودیعه گذارد.
وی جهت ادامه تحصیل به اصفهان که آن روز از مراکز بزرگ علمی به شمار می آمده، رفت و محضر حضرات آیات سیدمحمد مجاهد و شیخ محمد ابراهیم کلباسی را مغتنم شمرده و استفاده ها نمود.
پس از چند سال به قزوین مراجعت نموده و به فرمایش حدیث نبوی، «النکاح سنتی» جامعه عمل پوشید و ازدواج نمود.
این عالم بزرگوار از مائده پرفایده عتبات عالیات و علمای طراز اول آن دیار قدسی بی نصیب نماند و سال های متمادی در دو حوزه پربرکت نجف اشرف و کربلای معلی حضور داشت و ذخیره ها اندوخت.
*مراجعت به قزوین
سید قزوینی پس از سال ها تلاش در مسیر علم اندوزی و فتح قله اجتهاد، به زادگاهش قزوین مراجعت کرد. او در طول زندگی و تحصیل همواره به ریاضت و تزکیه نفس مشغول بود و در این مسیر مقام شامخی به دست آورد و به او کرامات باهره و خاطرات نادره ای را نسبت داده اند.
به همین سبب چون به وطن بازگشت، مورد توجه مردم منطقه واقع شد و ملجأ حوایج و نیازمندی های مردم به ویژه محرومان، درماندگان و بیچارگان قرار گرفت.
*کلام بزرگان
تذکره نویسان آیت الله قزوینی را با عبارات و اوصاف ارزشمندی مورد تجلیل قرار داده اند. علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب ارزشمند «کرام البررۀ» در خصوص این شخصیت قزوینی می نویسد: او را دستی با برکت در دعاست که مردم از دورترین نقاط به سوی او روی می آورند و هیچ حاجت مندی به مقصد او عزیمت ننمود مگر اینکه حاجت روا شد.
*آثار ماندگار
سید قزوینی در عرصه نویسندگی فردی پرکار بود. از قلم روانش بیش از 40 کتاب ماندنی و خواندنی به میراث مانده است. برخی از آثار برجامانده وی شامل: رساله ای در عصمت حضرت فاطمه(س)، حقایق الهدایات، خلاصه التفاسیر، الطرایف الحکمه و بدایع المعرفه، التجلیات، برهان العصمۀ و الانبیاء و الائمۀ، نهایۀ التحریر فی شرح التجرید، مناظر الانوار می باشد.
معظم له آثاری منظوم نیز در موضوع فقه، اصول، عرفان، رجال و کلام دارد.
قصیده مخیریه یا منیریه و الفیه که هزار ببیت شعر در موضوع قواعد عربی و به تبع از الفیه ابن مالک می باشد نیز از آثار آن نویسنده الهی است.
*باقیات الصالحات
از آن بزرگوار آثار اجتماعی - فرهنگی ارزشمندی در قزوین به یادگار مانده است. احداث مدرسه علمیه، مسجد معروف به مسجد آقا و آب انبار بزرگ از آن جمله است. آیت الله مرعشی نجفی درباره خدمات اجتماعی وی می فرماید: مرحوم حاج محمدتقی حسینی قزوینی در اکثر شهرهای زیارتی، منازلی را تهیه و وقف زائران نموده است. از جمله این اماکن ساختمان گذر یا جدّا در خیابان انقلاب(چهارمردان) قم با موقوفاتش از خدمات اجتماعی آن مرحوم است.
*غروب غم انگیز
آیت الله سید محمدتقی قزوینی عاقبت پس از سال ها تلاش در مسیر تعالی بخشیدن به جامعه اسلامی و پالایش روحی و اخلاقی خود و نفوس مستعده در سال 1270 قمری در سن 75 سالگی در قزوین بدرود حیات گفت و به ملکوت اعلی پیوست. پیکر پاکش پس از تشییع و احترامات لازم به کربلا منتقل و در جوار بارگاه منور حضرت سیدالشهداء به خاک سپرده شد.