۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۵ : ۰۲
مروری بر زندگی‌نامه آیت‌الله شرعی
عالمی که شهادت فرزندش را جشن گرفت
در بررسی خدمات گوناگون آیت‌الله شرعی باید مجموع آنها را در دو دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه قرار داد. اعتقاد راسخ وی به حقانیت مکتب اهل‌بیت(ع) و پیروزی حق بر باطل در فرجام امور، رویکردی آینده شناسانه را به وی ارزانی داشت.
عقیق:آیت‌الله محمدعلی شرعی فقیه مجاهد و عالم ربانی، مؤسس مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران صبح دیروز (یکشنبه دوازدهم دی‌ماه) به علت کهولت سن، دار فانی را وداع گفت.در ادامه مروری بر دوران زندی این عالم بزرگوار داشته‌ایم:
محمدعلی شرعی در اسفند ماه 1314 خورشیدی در داراب فارس به دنیا آمد، خانواده وی به خاطر عشق و علاقه به اهل بیت(ع) از محبوبیت خاصی در میان اهالی داراب برخوردار بود. پدرش مرحوم آیت‌الله شیخ غلامحسین شرعی شیرازی که از علمای بزرگ و مبارز آن نواحی محسوب می‌شد تحصیلات خود را در نجف ادامه داده بود و پس از بازگشت به ایران ابتدا در داراب و بعد از چندی در قم ساکن شد.
دوران تحصیل
آیت‌الله محمدعلی شرعی در پنج سالگی شروع به آموختن قرآن کرد و پس از آن گلستان سعدی و بخشی از کلیله و دمنه را نزد مرحوم شیخ علی انصاری دشتی فرا گرفت. با تشویق و ترغیب پدر دانشور خود تمام نصاب الصبیان و تهذیب المنطق را حفظ کرد و عموم مطالب صمدیه و الفیه را نیز به خاطر سپرد سپس سیوطی را نزد شیخ احمد زرندی و شیخ حسین مؤمن شیرازی فرا گرفت و بخشی از مغنی را نزد ربانی‌‌خراسانی که از شاگردان مبرز مرحوم ادیب نیشابوری بود و معانی و بیان را از آیت‌الله فشارکی آموخت. علاقه به ادبیات بویژه درک دقیق و درست از شعر و کاربرد آن در نشر مفاهیم مذهبی و اخلاقی موجب گرایش و بزرگداشت وی از هنر منظوم متعهد شد و در این رویکرد که تا هم اکنون باقی است باید تأثیر قریحه ادبی و علاقه و توجه پدر وی مرحوم آیت‌الله شیخ غلامحسین شرعی ـ را به شعر و فنون ادبی مؤثر دانست و لذا در تابستان برخی از سال‌ها که به مشهد مقدس می‌رفت و از محضر علمی و ادبی زنده یاد مرحوم ادیب نیشابوری بهره می‌برد.
این عالم وارسته در طی سالهای تحصیلی خود با بسیاری از شخصیت‌های علمی و سیاسی مراوده و دوستی داشت که از آن جمله می‌توان به حضرات آیات احمدی میانجی، سیدمهدی روحانی، راستی کاشانی، مظاهری اصفهانی، عندلیب شیرازی، شیخ حسین امراللهی و مرحوم آیت‌الله صدرالدین حائری شیرازی و برادر ایشان آیت‌الله محی الدین و نیز آیت‌الله مجدالدین محلاتی اشاره کرد.
فعالیت‌های علمی و فرهنگی
آیت‌الله محمدعلی شرعی از معدود دانشوران حوزوی است که عمر با برکت وی در نشر و گسترش معارف خاندان عصمت و طهارت و ارائه خدمات گوناگون فرهنگی، علمی، سیاسی و اجتماعی و تربیتی سپری شد. وی تدریس علوم حوزوی را از اولین سالهای طلبگی خود آغاز کرد و در این راه از تدریس هیچ درسی دریغ نورزید. سیوطی، مغنی، حاشیه ملاعبدالله، لمعه، معالم الاصول و اصول مظفر و... را به شیوة علمای سلف صالح تدریس و برای تربیت شاگردان و طلبه‌های فاضل، مبارز، با اخلاق ازانجام هیچ تلاشی رویگردان نبود.
از جمله فعالیت‌های این عالم بزرگوار در مدرسه رضویه افزون بر ارائه یک سیستم منظم آموزشی، برگزاری سلسله جلسات علمی و اعتقادی بود. آیت‌الله شرعی پس از آشنایی با مرحوم شهید مطهری در زندان ساواک به همراه تنی چند از فضلای حوزه توانست مقدمات حضور و تدریس ایشان را در قم و در مدرسه رضویه فراهم آورد.
آیت‌الله شرعی با توجه به لزوم ایجاد تشکیلات منسجم در حوزه‌های علمیه برای ارتقای وضعیت علمی و آموزشی طلاب و فراهم نمودن زمینه‌های لازم در مبارزه با رژیم طاغوت، مدیریت مدرسه رضویه را بر عهده گرفت و سالهای متمادی در آنجا به کار و تلاش پرداخت. در آن ایام جریانهای انحرافی وابسته به سیاست‌های فرهنگی غرب و وهابیت قصد داشت با نفوذ به حوزه‌های علمیه اذهان طلاب جوان را منحرف سازد تا بتواند از آنها در مقاصد گوناگون استفاده کند. این جریانها توسط برخی روحانی نمایان در مدرسه رضویه رخنه کرده بود. آیت‌الله شرعی با هوشیاری و اشراف کامل، به مبارزه غیر علنی با آنها پرداخت.
فعالیت‌های سیاسی
آیت‌الله محمدعلی شرعی را می‌توان یکی از چهره‌های سیاسی و فرهنگی معاصر دانست. جمع‌آوری مجموعه‌ای از خاطرات این دانشی مردنستوه می‌تواند بسیاری از زوایای سیاسی و اجتماعی دیروز و امروز ایران اسلامی را آشکار سازد. مبارزه مداوم وی بر علیه نظام طاغوت موجب شد تا در عاشورای سال 1342 که برای تبلیغ به مشهد اردهال رفته بود توسط ژاندارمری دستگیر شود.
آیت الله شرعی توانست با تهیه یک دستگاه چاپ و تکثیر، سخنرانی‌های مرحوم امام را در میان افراد انقلابی منتشر سازد که یکی از شاخص‌ترین این موارد چاپ و نشر سخنرانی مشهور حضرت امام (ره) در پانزدهم خرداد سال 42 است. پس از موضع‌گیری صریح امام خمینی(ره) در برابر کاپیتولاسیون، آیت‌الله شرعی با همکاری حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی اعلامیه آن مرجع نستوه را در اندک زمانی چاپ کرد و در کمترین زمان ممکن به صورت هماهنگ در سراسر کشور توزیع کرد.
با شروع انقلاب اسلامی ایران و هجرت امام خمینی (ره) از نجف به پاریس ارتباط تلفنی آیت‌الله شرعی با امام برقرار شد و وی مطالب و نقطه نظرات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران را به وسیله یک شبکه گسترده و سرّی به کلیه علما و فضلای مبارز در سراسر کشور منتقل می‌کرد.
عده‌ای از مدرسین و فضلای حوزه علمیه قم در دوران استیلای رژیم طاغوت با هدف حمایت از مواضع سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و نشر افکار و آثار آن قائد بزرگ به تأسیس جامعه مدرسین همت گماشتند. آیت‌الله شرعی در اولین سالهای تأسیس جامعه مدرسین به پیشنهاد و درخواست آیت‌الله ربانی شیرازی به عضویت آن درآمد.
آیت‌الله شرعی برای بی‌‌نیاز کردن جامعه زنان در مراجعه به پزشکان مرد و نیز ایجاد الگوی عینی در آموزش علوم پزشکی برای بانوان به تأسیس دانشگاه علوم پزشکی فاطمیه قم مبادرت ورزید. ایجاد این دانشگاه نتایج گوناگونی را در پی داشت که از آن جمله می‌توان با جذب تخصص‌های پزشکی در قم، فارغ التحصیل شدن بیش از پانصد پزشک زن در تخصص‌های گوناگون، ایجاد دانشگاهی تخصصی ویژة بانوان به عنوان ایجاد نمونه عینی و تحقق امکان پذیری نظام آموزشی همگن اشاره کرد.
در سال 1370 آیت‌الله شرعی مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا را در مشهد مقدس تأسیس کرد. این مؤسسه که با انجام بیش از هشتاد پروژه تحقیقاتی خرد و کلان یکی از فعال‌ترین دفاتر پژوهشی کشور در حوزة علوم انسانی است در کارنامه خود کارکرد بیش از یکصد و هفتاد نفر از اساتید حوزه و دانشگاه را در طی یک دهه نشان می‌دهد. پژوهشکده‌های معارف، جغرافیا، آینده‌شناسی، ادبیات و هنر از دفاتر اقماری این مؤسسه بودند که با تلاش پژوهشگران خویش به احیاء تراث ادبی و دینی و نقد و نظر در حوزة جغرافیای انسانی و آینده‌شناسی ایران و جهان مبادرت می‌ورزید. هزاران برگه تحقیقاتی به همراه دهها مقاله و کتاب از خروجی‌های علمی این مؤسسه محسوب می‌شود. اهتمام حضرت آیت الله شرعی به ایجاد زیرساخت‌های علمی و فرهنگی و تهیه راهبردهای اجرایی در حفظ و نشر معارف علوم موجب پدید آمدن کانون تفکر در مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا شد.
در بررسی خدمات گوناگون آیت‌الله شرعی باید مجموع آنها را در دو دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه قرار داد. اعتقاد راسخ وی به حقانیت مکتب اهل البیت (ع) و پیروزی حق بر باطل در فرجام امور، رویکردی آینده شناسانه را به وی ارزانی داشته که براساس آن به بسیج تمامی نیروها و امکانات جامعه برای اعتلای کلمه حق و امحاء باطل کوشیده است و در راه تحقق آرمان‌های الهی و حفظ و گسترش ارزشهای دینی به انجام هر گونه خدمت و قبول هر رنج و مصیبتی دل می‌سپارد.
با شروع جنگ تحمیلی آیت‌الله شرعی، تمام توان و تلاش خویش را به تقویت جبهه‌های نبرد معطوف کرد و در تهیه تجهیزات انفرادی و جمعی برای رزمندگان و ارسال آنها به خطوط مقدم صمیمانه کوشید. فرزند ارشد وی حجت‌الاسلام محمدتقی شرعی که از چهره‌های بسیار با استعداد و موفق حوزوی محسوب می‌شد و از اوان نوجوانی در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی پدر خویش شرکت مؤثر داشت در روز میلاد حضرت امام محمدتقی (ع) به فیض شهادت نائل آمدند. آیت الله شرعی این داغ جانگداز را تحت‌الشعاع جشن شادی میلاد با سعادت حضرت جوادالائمه (ع) قرار داد و در آن سال و هر سال جشن میلاد نهمین پیشوای معصوم (ع) را با شکوه خاصی برگزار کرد. بی گمان یکی از برازنده‌ترین القاب برای این عالم مجاهد عنوان ابوالشهید است و از همین حرکت عاشقانه و عالمانه میزان ارادت و اخلاص وی را به ساحت مقدس ائمه هدی (ع) به خوبی می‌تواند دریافت.
زندانی شدن در زندان‌های ساواک، تلاش در هماهنگ سازی نیروهای طرفدار حق، ایجاد امکانات رفاهی و آموزشی برای آحاد مردم، تشویق و ترغیب قشرهای گوناگون به دفاع از اسلام و انقلاب اسلامی، شهادت فرزندش حجت‌الاسلام شهید محمدتقی شرعی در جبهه‌های جنگ تحمیلی و... مجموعه‌ای از عملکردهای باورمند آیت‌الله شرعی را نشان می‌دهد. بارزترین ویژگی آیت‌الله شرعی را باید در امیدواری و امیدبخشی نسبت به تحقق وعده‌های الهی دانست و ظلم ستیزی وی را نیز همدوش آن دید.
منبع:فارس
گزارش خطا
