اولین کسی از مدینه که باپیامبر(ص)بیعت کرد

امام علی علیه السلام در خطبه 183 نهج البلاغه،  بیان می دارند: کجاست ابن تیهان؟ و کجاست ذوالشهادتین؟ و کجایند آنان، از برادرانشان که با هم بر کشته شدن (در راه حق) پیمان بستند و سرهای آنان بعد از شهادت به سوی معصیت کاران فرستاده شد. امام علیه السلام پس از این سخنان دست به محاسنشان کشیدند و مدتی طولانی گریه کردند.

این سخنان در آخرین روزهای عمر پر برکت امیرالمؤمنین برزبان ایشان جاری شد که نشان از جایگاه رفیع ابوهیثم ابن تیهان انصاری می باشد.

* مبلغ پیشتاز اسلام

پیامبر اکرم(ص) در موسم حج برای اولین بار با شش نفر از مردم مدینه ملاقات کرد و به آنان فرمود: آیا شما با یهود هم پیمان هستید؟ گفتند: بلی. پیامبر برایشان آیاتی را تلاوت کردند که این آیات و سخنان دلربای پیامبر(ص) موجب شد که آن شش نفر مسلمان شوند. آنها در آن جلسه به پیامبر گفتند: ما اکنون به سمت یثرب بر می گردیم و آیین شما را به مردم عرضه می داریم. ابو هیثم بن تیهان جزو این شش نفر بود.

* شرکت در نخستین پیمان عقبه

تبلیغات و تلاش های پی گیر ابوهیثم و یارانش، تأثیر بسزایی در شهر یثرب گذاشت و تعدادی از اهالی آنجا به آیین اسلام درآمدند. هیئتی 12 نفره از یثرب برای ملاقات با پیامبر به سوی مکه گسیل شدند، آنان در عقبه با پیامبر دیدار کردند و نخستین پیمان اسلام در آنجا بسته شد. نام ابو هیثم در این پیمان به چشم می خورد.

* اولین نفر در دومین پیمان

در سال 13 بعثت، کاروان حج مدینه وارد مکه شد، آنها برای انجام بیعت در منا گرد هم آمدند و منتظر دستورهای پیامبر (ص) شدند، پس از دستورات این پیامبر الهی، افرادی از اهل مدینه سخن گفتند و اظهار وفاداری کردند و با نبی مکرم اسلام(ص) دست بیعت دادند. ابو هیثم اولین کسی بود که در این پیمان با پیامبر(ص) دست بیعت داد و پیمان وفاداری بست.

* کارشناس ویژه پیامبر(ص)

ابن تبهان به عنوان کارشناس مسائل اقتصادی، مورد اعتماد پیامبر(ص) بود و زیر نظر آن حضرت به وظایفش عمل می کرد.

* دفاع از ولایت و امامت علوی

حساس ترین مسئولیت ابوهیثم بعد از رحلت پیامبر(ص) شروع شد. او 27 سال در بحرانی ترین شرایط تاریخ اسلام، در کنار جانشین حقیقی پیامبر(ص) ثابت قدم و استوار باقی ماند و لحظه ای در حقانیت امام علی علیه السلام شک و تردید به دلش راه نداد. او در عصری که از هر طرف فتنه می بارید، به معدن علم و سرچشمه تمام خوبی ها پناهنده شد و مانند پروانه ای در گرد شمع وجود مولای متقیان می گشت.

* مسئول بیعت گرفتن برای علی علیه السلام

زمان سپری شد و آخرین روزهای سال 35 ه.ق فرا رسید، پس از کشته شدن خلیفه سوم، مردم در خانه امام علی علیه السلام تجمع کردند و تقاضای بیعت با آن حضرت نمودند. امام بر اساس تکلیف خویش، حکومت ظاهری را پذیرفت و مسلمانان برای بیعت کردن آماده شدند. ابوهیثم بن تیهان و عمار بن یاسر از سوی امام علی علیه السلام مسئولیت یافتند که برای آن حضرت از مردم بیعت و پیمان وفاداری بگیرند.

* خزانه دار امین

بعد از بیعت مردم با امام علی علیه السلام، آن حضرت کارگزاران عثمان را که بر اساس روابط و نسبت های فامیلی در رأس حکومت قرار گرفته بودند، عزل کرد و شیعیان متعهد و کاردان را به کارهای مهم حکومتی نصب نمود. ابوهیثم و عمار بن یاسر به سمت خزنه داری و مسئولیت خطیر بیت المال مسلمین در مدینه انتخاب شدند.

* قهرمان جهاد و شهادت

ابن تیهان در طول چهل سال فعالیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که دوشادوش سلمان، ابوذر، عمار، مالک اشتر و سایر اصحاب راستین امام علی علیه السلام انجام داد، از میدان های جهاد و شهادت و صحنه های نبرد حق علیه باطل غفلت نکرد و از همان صدر اسلام در کنار رهبر مسلمانان در جنگ بدر همراه برادرش عبید بن تیهان شرکت کرد و در جنگ احد جانانه از حریم اسلام و مسلمین دفاع کرد.

* در سنگر علم و دانش

ابو هیثم بن تیهان علاوه بر رشادت ها و مجاهدت های فراوان در راه تحقق اهداف پیامبر اسلام و استحکام پایه های حکومت حضرت علی علیه السلام در جهت نشر اهداف عالی خویش به فراگیری علم و دانش و احادیث پیشوایان اسلام همت گماشت. از جمله آنها، خطبه طالوتیه مولای متقیان علی علیه السلام، است که مشتمل بر مضامین عالی  در رابطه با توحید و صفات زیبای خداوند و اعتقادات جامع اسلامی می باشد.

* ستارگان اهل زمین و...

ابن تیهان در مجلس مناظره با مخالفان اهل بیت علیهم السلام ، این حدیث پیامبر (ص) را بیان کردند: اهل بیت من ستارگان اهل زمین هستند، آنها را مقدم کنید و بر آنان پیشی نگیرید. وی در ادامه روایتی دیگر از این پیامبر الهی مطرح می کند: علی بعد از من، ولی و امام مؤمنین است و دلسوزترین فرد برای امت من می باشد.

* سفر وصل

ابوهیثم مالک بن تبهان انصاری، یار دیرین پیامبر و علی علیهم السلام و چهره درخشان عالم تشیع بعد از تلاش های فراوان در راه دفاع از سالام و اهل بیت علیهم السلام در سال 37 ه.ق در جنگ صفین و در کنار رهبر آزادمردان جهان، مولای متقیان علی علیه السلام به درجه رفیع شهادت نایل شد و مرغ روحش که مالامال از عشق به خدا و مولا و رهبر خویش بود، به ملأ اعلا پر کشید. رحمت و رضوان خداوند بر او باد.

(عبدالکریم پاک نیا)

منبع:حوزه