۲۹ دی ۱۴۰۳ ۱۹ رجب ۱۴۴۶ - ۰۱ : ۲۲
شایسته های ضروری برای زائرین سیدالشهدا(ع)
قدس انلاین: همه ساله هزاران انسان شیفته سیدالشهدا (ع) با قلبی سرشار از عشق و امید، از خانه و کاشانه خود دل کنده، راهیِ مرقد این امام معصوم می‌شوند تا روح و جان خویش را با آن پیوند زده، زمینه را برای دستیابی به کمال و قُرب پروردگار فراهم سازند، اما بنا بر توصیه های روایی، شایسته است تا اموری در هنگام سفر از سوی زائرین مد نظر قرار گیرد.
عقیق:صباح حذاء گوید: از موسی بن جعفر (ع) شنیدم که فرمود: اگر یکی از مردان شما قصد مسافرت کرد، هنگام خروج از منزل رو به سمتی که به قصد آن در حرکت است بایستد و سوره حمد را در چهار سوی خود بخواند، همچنین «معوّذتین» و «قل هواللَّه احد» و «آیة الکرسی» را در پیش رو و سمت راست و پشت سر بخواند و سپس بگوید: اللَّهُمَّ احْفَظْنِی وَ احْفَظْ مَا مَعِی وَ سَلِّمْنِی وَ سَلِّمْ مَا مَعِی وَ بَلِّغْنِی وَ بَلِّغْ مَا مَعِی بِبَلاغِکَ الْحَسَنِ الْجَمِیل؛ بار خدایا! مرا و هر چه همراه من است را نگهدار و من و هر چه با من است را سالم بدار و من و هر چه با من است را به مقصد برسان، به گونه ای شایسته و زیبا.
آنگاه خداوند او را با آن‌چه همراه خود دارد محفوظ داشته و به سلامت به مقصد می‌رساند.
همچنین امام صادق (ع) در حدیث دیگری فرموده اند: هرکس هنگام بیرون رفتن از خانه، ده مرتبه سوره «قُل هُوَ اللَّهُ احَد» (توحید) را بخواند، پیوسته در پناه و حمایت خداوند است تا به خانه برگردد.
همچنین به نقل از ابوحمزه ثمالی هرگاه امام باقر (ع) از خانه بیرون می‌رفت می‌فرمود: بِسْمِ اللَّهِ خَرَجْتُ وَ عَلَی اللَّهِ تَوَکَّلْتُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ؛ به نام خدا خارج شدم و بر او توکل کردم، هیچ توانایی و نیرویی نیست جز به نیروی خدا. نیز امیر مؤمنان علی (ع)، هنگام بیرون رفتن از خانه برای مسافرت، این دعا را می‌خواند: اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ وَ کَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِی الْأَهْلِ وَ الْمَالِ وَالْوَلَدِ اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِی السَّفَرِ وَ أَنْتَ الْخَلِیفَةُ فِی الْأَهْلِ وَ لا یَجْمَعُهُمَا غَیْرُکَ لِأَنَّ الْمُسْتَخْلَفَ لایَکُونُ مُسْتَصْحَباً وَالْمُسْتَصْحَبُ لا یَکُونُ مُسْتَخْلَفاً.
علاوه بر این نقل شده است که رسول خدا (ص) هر زمان در مسیری بالا می‌رفت «اللَّه اکبر» و آنگاه که فرود می‌آمد «سبحان‌اللَّه» می‌گفت.
همچنین امام صادق (ع) فرموده اند: اگر به جایی رسیدی که ترسانی، این آیه را بخوان: وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَصِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَصِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً؛ پروردگارا؛ مرا در هرکاری به طرز درست وارد کن و به طرز درست خارج ساز و از جانب خود برای من تسلّطی یاری بخش قرار ده و پیروزی و یاری عنایت فرما.
بدرقه مسافر
مستحب است مسافر را هنگام سفر بدرقه نمود؛ چراکه مسافر در شرایط روحی خاصی به سر می‌برد؛ از فرزندان و خویشان و نزدیکان و زندگی و خانه و کاشانه خویش جدا می‌شود و تا مدتی از آنان دور می‌ماند. بدرقه مسافر و محبت نسبت به او و دعا کردن در حقش، از آلام سفر می‌کاهد و روح مسافر را آرام می‌کند. امام صادق (ع) در این باره فرموده اند: کَانَ إِذَا وَدَّعَ رَسُولُ اللَّهِصلی الله علیه و آله رَجُلًا قَالَ: أَسْتَوْدِعُ اللَّهَ دِینَکَ وَ أَمَانَتَکَ وَ خَوَاتِیمَ عَمَلِکَ وَ وَجَّهَکَ لِلْخَیْرِ حَیْثُمَا تَوَجَّهْتَ وَ رَزَقَکَ التَّقْوَی وَ غَفَرَ لَکَ الذُّنُوبَ؛ رسول خدا (ص) هر گاه با مردی خداحافظی می‌کرد، می‌فرمود: دین و امانتت و سرانجام کارت را به خدا بسپار و به هر کجا می‌روی، خداوند خیر و خوبی را به روی تو بگشاید و تقوای الهی را روزی ات کند و گناهانت را بیامرزد.
نیز در حدیث دیگری امام باقر (ع) بیان داشته اند: رسول خدا (ص) هرگاه با مسافری خداحافظی می‌کرد، دست او را می‌گرفت و می‌فرمود: خداوند همسفران خوبی نصیبت کند و یاری تو را کامل گرداند و مشکلات سفر را بر تو آسان کند، دور را برای تو نزدیک و گرفتاری‌ها را برطرف سازد و دین و امانت و فرجام کارت را حفظ کند و راه هر خیری را به روی تو بگشاید. بر تو باد به رعایت تقوای الهی. خودت را به خدا بسپار و به امید برکت خداوند- عزّوجلّ- حرکت کن.
علاوه بر این در حدیث دیگری آمده است: رسول خدا (ص) هرگاه با مؤمنان خداحافظی می‌کرد می‌فرمود: زَوَّدَکُمُ اللَّهُ التَّقْوَی وَ وَجَّهَکُمْ إِلَی کُلِّ خَیْرٍ وَ قَضَی لَکُمْ کُلَّ حَاجَةٍ وَ سَلَّمَ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ دُنْیَاکُمْ وَ رَدَّکُمْ سَالِمِینَ إِلَی سَالِمِینَ؛ خداوند بر تقوای شما بیافزاید و شما را به سوی کارهای خیر متوجه سازد، نیازهای شما را برآورد و دین و دنیای شما را سالم بدارد و شما را به سلامت بازگرداند.
امیر مؤمنان و دیگر ائمه (ع) نیز بر انجام این سنّت پایدار بودند. آنگاه که ابوذر، یار صادق وصمیمی رسول خدا (ص) به ربذه تبعید گردید، مقرر گردید تا هیچ کس وی را بدرقه نکند، این خبر به امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب (ع) رسید. پس حضرت گریست آن گونه که اشک روی محاسن ایشان جاری شد، سپس فرمودند: این چنین باصحابه رسول خدا عمل می‌کنند؟ اّنا للَّه‌و انا الیه راجعون.
آنگاه از جا برخاست و در حالی که حسن و حسین (ع)، عبداللَّه بن عباس، فضل، قثم، عبیداللَّه، عقیل و عمار یاسر آن حضرت را همراهی می‌کردند، به اباذر رسید و وی را بدرقه کردند.
سپس امیر مؤمنان فرمود: با برادرتان [ابوذر] وداع کنید؛ زیرا آن‌که آهنگ سفر دارد باید برود و بدرقه کننده باید بازگردد.
پی نوشت ها:
1-شیخ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج 11: 379، 407-406.
2-کلینی، کافی، ج 4: 333.
عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: 46-50، 56-60.
منبع:قدس
211008
آنگاه خداوند او را با آن‌چه همراه خود دارد محفوظ داشته و به سلامت به مقصد می‌رساند.
همچنین امام صادق (ع) در حدیث دیگری فرموده اند: هرکس هنگام بیرون رفتن از خانه، ده مرتبه سوره «قُل هُوَ اللَّهُ احَد» (توحید) را بخواند، پیوسته در پناه و حمایت خداوند است تا به خانه برگردد.
همچنین به نقل از ابوحمزه ثمالی هرگاه امام باقر (ع) از خانه بیرون می‌رفت می‌فرمود: بِسْمِ اللَّهِ خَرَجْتُ وَ عَلَی اللَّهِ تَوَکَّلْتُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ؛ به نام خدا خارج شدم و بر او توکل کردم، هیچ توانایی و نیرویی نیست جز به نیروی خدا. نیز امیر مؤمنان علی (ع)، هنگام بیرون رفتن از خانه برای مسافرت، این دعا را می‌خواند: اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ وَ کَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِی الْأَهْلِ وَ الْمَالِ وَالْوَلَدِ اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِی السَّفَرِ وَ أَنْتَ الْخَلِیفَةُ فِی الْأَهْلِ وَ لا یَجْمَعُهُمَا غَیْرُکَ لِأَنَّ الْمُسْتَخْلَفَ لایَکُونُ مُسْتَصْحَباً وَالْمُسْتَصْحَبُ لا یَکُونُ مُسْتَخْلَفاً.
علاوه بر این نقل شده است که رسول خدا (ص) هر زمان در مسیری بالا می‌رفت «اللَّه اکبر» و آنگاه که فرود می‌آمد «سبحان‌اللَّه» می‌گفت.
همچنین امام صادق (ع) فرموده اند: اگر به جایی رسیدی که ترسانی، این آیه را بخوان: وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَصِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَصِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً؛ پروردگارا؛ مرا در هرکاری به طرز درست وارد کن و به طرز درست خارج ساز و از جانب خود برای من تسلّطی یاری بخش قرار ده و پیروزی و یاری عنایت فرما.
بدرقه مسافر
مستحب است مسافر را هنگام سفر بدرقه نمود؛ چراکه مسافر در شرایط روحی خاصی به سر می‌برد؛ از فرزندان و خویشان و نزدیکان و زندگی و خانه و کاشانه خویش جدا می‌شود و تا مدتی از آنان دور می‌ماند. بدرقه مسافر و محبت نسبت به او و دعا کردن در حقش، از آلام سفر می‌کاهد و روح مسافر را آرام می‌کند. امام صادق (ع) در این باره فرموده اند: کَانَ إِذَا وَدَّعَ رَسُولُ اللَّهِصلی الله علیه و آله رَجُلًا قَالَ: أَسْتَوْدِعُ اللَّهَ دِینَکَ وَ أَمَانَتَکَ وَ خَوَاتِیمَ عَمَلِکَ وَ وَجَّهَکَ لِلْخَیْرِ حَیْثُمَا تَوَجَّهْتَ وَ رَزَقَکَ التَّقْوَی وَ غَفَرَ لَکَ الذُّنُوبَ؛ رسول خدا (ص) هر گاه با مردی خداحافظی می‌کرد، می‌فرمود: دین و امانتت و سرانجام کارت را به خدا بسپار و به هر کجا می‌روی، خداوند خیر و خوبی را به روی تو بگشاید و تقوای الهی را روزی ات کند و گناهانت را بیامرزد.
نیز در حدیث دیگری امام باقر (ع) بیان داشته اند: رسول خدا (ص) هرگاه با مسافری خداحافظی می‌کرد، دست او را می‌گرفت و می‌فرمود: خداوند همسفران خوبی نصیبت کند و یاری تو را کامل گرداند و مشکلات سفر را بر تو آسان کند، دور را برای تو نزدیک و گرفتاری‌ها را برطرف سازد و دین و امانت و فرجام کارت را حفظ کند و راه هر خیری را به روی تو بگشاید. بر تو باد به رعایت تقوای الهی. خودت را به خدا بسپار و به امید برکت خداوند- عزّوجلّ- حرکت کن.
علاوه بر این در حدیث دیگری آمده است: رسول خدا (ص) هرگاه با مؤمنان خداحافظی می‌کرد می‌فرمود: زَوَّدَکُمُ اللَّهُ التَّقْوَی وَ وَجَّهَکُمْ إِلَی کُلِّ خَیْرٍ وَ قَضَی لَکُمْ کُلَّ حَاجَةٍ وَ سَلَّمَ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ دُنْیَاکُمْ وَ رَدَّکُمْ سَالِمِینَ إِلَی سَالِمِینَ؛ خداوند بر تقوای شما بیافزاید و شما را به سوی کارهای خیر متوجه سازد، نیازهای شما را برآورد و دین و دنیای شما را سالم بدارد و شما را به سلامت بازگرداند.
امیر مؤمنان و دیگر ائمه (ع) نیز بر انجام این سنّت پایدار بودند. آنگاه که ابوذر، یار صادق وصمیمی رسول خدا (ص) به ربذه تبعید گردید، مقرر گردید تا هیچ کس وی را بدرقه نکند، این خبر به امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب (ع) رسید. پس حضرت گریست آن گونه که اشک روی محاسن ایشان جاری شد، سپس فرمودند: این چنین باصحابه رسول خدا عمل می‌کنند؟ اّنا للَّه‌و انا الیه راجعون.
آنگاه از جا برخاست و در حالی که حسن و حسین (ع)، عبداللَّه بن عباس، فضل، قثم، عبیداللَّه، عقیل و عمار یاسر آن حضرت را همراهی می‌کردند، به اباذر رسید و وی را بدرقه کردند.
سپس امیر مؤمنان فرمود: با برادرتان [ابوذر] وداع کنید؛ زیرا آن‌که آهنگ سفر دارد باید برود و بدرقه کننده باید بازگردد.
پی نوشت ها:
1-شیخ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج 11: 379، 407-406.
2-کلینی، کافی، ج 4: 333.
عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: 46-50، 56-60.
منبع:قدس
211008
گزارش خطا
