۰۶ آذر ۱۴۰۳ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۹ : ۰۱
چگونه از چشم زخم دیگران در امان باشیم
حضرت صادق علیه السلام فرمود: «تاثیر چشم زدن حق است و امین نیستی که چشم تو در خودت یا در دیگری تاثیر کند. پس اگر از تاثیر چشم می ترسی سه مرتبه بگو: ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم.
عقیق:بسیاری از مردم معتقدند که در بعضی از چشم
ها اثر مخصوصی است که وقتی از روی اعجاب به چیزی بنگرد، ممکن است آن را از
بین ببرند یا در هم بشکنند، و انسان را بیمار یا دیوانه کنند.این
باور از نظر عقلی امر محالی نیست. امروزه بسیاری از دانشمندان معتقدند که
در بعضی از چشم ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده است که کارایی زیاد دارند
و حتی با تمرین و ممارست می توان آن را پرورش داد. خواب مغناطیسی، از طریق
همین نیروی مغناطیسی چشم ها انجام شدنی است.
در اینکه چشم زخمی هست تقریباً تردیدی وجود ندارد چرا که روایات ما بیان می کند و راهکار نشان می دهند.
چنانچه از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «تاثیر چشم زدن حق است و امین نیستی که چشم تو در خودت یا در دیگری تاثیر کند. پس اگر از تاثیر چشم می ترسی سه مرتبه بگو:ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم.
اگر یکی از شما زینتی بکند و خوش آیند باشد چون از منزل خود بیرون رود سوره فلق و ناس بخواند تا از چشم به او ضرر نرسد» (بحارالانوار 63/25 ح22، ح23)
بنابر این هر وقت احساس کردید که در معرض چشم زخم دیگران هستید، می ترسید که چشم بخورید، یا نه احساس کردید که خودتان نگاهی می کنید که ممکن است چشم زخمی برای دیگری در آن باشد، 3 بار بگویید: «ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم» انشاءلله آن اثر دفع می شود.
در نهج البلاغه از قول امیر المومنین علیه السلام آمده است:
چشم زخم یا چشم کردن حق است و واقعیت دارد. (نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، کلمات قصار، ش 400)
در حدیث آمده که چشم زخم حق است و واقعیت دارد. هر گاه کسی از شما انسان یا چیز زیبایی را دید و از آن خوشش آمد بگوید: آمنت بالله و صلی الله علی محمد و آله، در این صورت چشم او تأثیر منفی نخواهد داشت. (همان، ج60، ص18)
امام رضا علیه السلام برای رهایی از چشم زخم چنین توصیه ای دارند:
راوی می گوید: از آن حضرت پرسیدم: چشم زخم واقعیت دارد؟ ایشان فرمودند: آری ،هرگاه تو را چشم زنند، کف دستت را مقابل صورتت قرار ده و سوره حمد و قل هو الله احد و معوذتین را قرائت کن و هر دو کف را به صورتت بکش .خداوند تو را از گزند آن حفظ می کند. (مکارم الاخلاق، ص 474)
حاج شیخ عباس قمی در مفاتیح ذکر کرده که برای در امان ماندن از چشم زخم این دعا خوانده شود:اَللّهُمَّ رَبَّ مَطَرٍ حابِسٍ وَ حَجَرٍ یابِسٍ وَ لَیْلٍ دامِسٍ وَ رَطْبٍ وَ یابِسٍ رُدَّ عَیْنَ الْعایِنِ عَلَیْهِ فى كَبِدِهِ وَ نَحْرِهِ وَ مالِهِ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُورٍ ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ اِلَیْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسیرٌ. (شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، فهرست کتاب باقیات صالحات (حاشیه مفاتیح الجنان)، باب سیم، حرزهای چشم زخم)
بنابر این در اصل اینکه چنین چیزی وجود دارد شکی نیست.
پیشگیری را هم جدی بگیریم
اولین راه مقابله را اسلام پیشگیری معرفی می کند به همین جهت به ما فرموده اند امکانات خود را خیلی به نمایش نگذارید. (واستر ذهبک و ذهابک و مذهبک)، پنهان کنید درآمد، مخارج و دینتان را (التحفه السنیه (مخطوط)، السید عبد الله الجزائری: ۳۳۰- ۳۳۱)
چشم زخم در بینش قرآنی
در آیه 67 سوره یوسف به امكان و حقانیت چشم زخم اشاره می كند.
در این آیه حضرت یعقوب (علیه السلام) به فرزندان خویش فرمان می دهد كه هنگام ورود به مصر از یك دروازه شهر وارد آن نشوند و از آن جایی كه فرزندان ده گانه ایشان افرادی زیبا و تنومند و جوان بودند از ایشان می خواهد برای در امان ماندن از چشم زخم مردم مصر از دروازه های متعدد وارد شوند تا به چشم نیایند.(المیزان ج11 ص218)
بنابراین می توان گفت كه چشم زخم امری پذیرفته شده در بینش و نگرش قرآنی است. (مجمع البیان ج5 و 6 ص380)
آیه 52 سوره قلم را بعضی گفته اند: آمدند بر پیامبر اسلام صلی الله و علیه وآله چشم زخمی بزنند، که این آیه نازل شد: وَإِن یَكَادُ الَّذِینَ كَفَرُوا لَیُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ: و آنان كه كافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزى نمانده بود كه تو را چشم بزنند، و مى گفتند: «او واقعاً دیوانه اى است.»
مرحوم علامه طباطبائی (ره) در توضیح آیه فرموده اند: "منظور از «ازلاق به ابصار» در «لیزلفونک» در آیه 52 قلم بنابر نظر همه ی مفسرین، چشم زدن است که خود نوعی از تأثیرات نفسانی است و دلیل عقلی بر نفی آن نداریم، بلکه حوادثی دیده شده که با چشم زدن منطبق هست. با این حال دلیلی ندارد که ما آن را انکار کرده و بگوییم یک عقیده ی خرافی است.(المیزان، ج 19، ص 648)
یاد آوری:
لازم به یادآورى است که قبول تأثیر چشم زخم به طور اجمال به این معنى نیست که به کارهاى خرافى و اعمال عوامانه در اینگونه موارد پناه برده شود؛ که هم بر خلاف دستورات شرع است، و هم سبب شک و تردید افراد ناآگاه در اصل موضوع است، همانگونه که آلوده شدن بسیارى از حقایق با خرافات این تأثیر نامطلوب را در اذهان گذارده است.
دستور آیت الله بهجت برای دفع جادو و طلسمات و چشم زخم:
1- هنگام اذان در جایی که زندگی می کند، با صوت جهر و آشکار{literal}{{/literal}صدای بلند مثل نماز صبح{literal}}{/literal}، اذان بگوید.
۲- پس از نماز صبح ۵۰ آیه از قرآن را با صوت جهر و آشکار تلاوت نماید.
۳- دو سوره ی معوّذتین (فلق و ناس) را زیاد بخواند.
۴- پیش از خواب ۴ قل (یعنی سوره های کافرون، توحید، ناس و فلق) را بخواند.
۵- همراه خود قرآن داشته باشد.
۶- آیه الکرسی را فراوان بخواند وآن را نوشته و در خانه نصب کند.
۷- صدقه دادن و تکرار معوذتین و تکرار لاحول و لا قوۀ الا بالله
۸- حرز امام جواد علیه السلام را همراه داشته باشد مثلاً در انگشتری. و این حرز باید روی پوست آهوی ۶ ماهه ی تهامه نوشته شود. (حقیر می گویم طبق احادیث انگشتر ۷جلال و عقیق یمنی اصل هم برای حفاظت خوب است).
درمصباح کفعمی است هر کس سوره یس را بنویسد و با خود حمل کند از شر جن و چشم زخم در امان است. (کتاب پرسش های شما و پاسخ های آیة الله بهجت- جلد اول)
یک سوال:
آیه و ان یکاد (52 سوره قلم) که در روایات اثر دفع چشم زخم را برای آن ذکر کرده اند، خواندنش این اثر را دارد یا تابلو کردن و در خانه زدن و همراه داشتن؟
قطعاً خواندن این آیه مهم تر است، البته زدن آن در خانه و یا همراه داشتن آن هم بی اثر نیست و اثر دارد، اما تلاوت اثر بالاتری دارد. (دکتر سید محسن میرباقری)
در اینکه چشم زخمی هست تقریباً تردیدی وجود ندارد چرا که روایات ما بیان می کند و راهکار نشان می دهند.
چنانچه از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «تاثیر چشم زدن حق است و امین نیستی که چشم تو در خودت یا در دیگری تاثیر کند. پس اگر از تاثیر چشم می ترسی سه مرتبه بگو:ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم.
اگر یکی از شما زینتی بکند و خوش آیند باشد چون از منزل خود بیرون رود سوره فلق و ناس بخواند تا از چشم به او ضرر نرسد» (بحارالانوار 63/25 ح22، ح23)
بنابر این هر وقت احساس کردید که در معرض چشم زخم دیگران هستید، می ترسید که چشم بخورید، یا نه احساس کردید که خودتان نگاهی می کنید که ممکن است چشم زخمی برای دیگری در آن باشد، 3 بار بگویید: «ماشاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم» انشاءلله آن اثر دفع می شود.
در نهج البلاغه از قول امیر المومنین علیه السلام آمده است:
چشم زخم یا چشم کردن حق است و واقعیت دارد. (نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، کلمات قصار، ش 400)
در حدیث آمده که چشم زخم حق است و واقعیت دارد. هر گاه کسی از شما انسان یا چیز زیبایی را دید و از آن خوشش آمد بگوید: آمنت بالله و صلی الله علی محمد و آله، در این صورت چشم او تأثیر منفی نخواهد داشت. (همان، ج60، ص18)
امام رضا علیه السلام برای رهایی از چشم زخم چنین توصیه ای دارند:
راوی می گوید: از آن حضرت پرسیدم: چشم زخم واقعیت دارد؟ ایشان فرمودند: آری ،هرگاه تو را چشم زنند، کف دستت را مقابل صورتت قرار ده و سوره حمد و قل هو الله احد و معوذتین را قرائت کن و هر دو کف را به صورتت بکش .خداوند تو را از گزند آن حفظ می کند. (مکارم الاخلاق، ص 474)
حاج شیخ عباس قمی در مفاتیح ذکر کرده که برای در امان ماندن از چشم زخم این دعا خوانده شود:اَللّهُمَّ رَبَّ مَطَرٍ حابِسٍ وَ حَجَرٍ یابِسٍ وَ لَیْلٍ دامِسٍ وَ رَطْبٍ وَ یابِسٍ رُدَّ عَیْنَ الْعایِنِ عَلَیْهِ فى كَبِدِهِ وَ نَحْرِهِ وَ مالِهِ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُورٍ ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ اِلَیْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسیرٌ. (شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، فهرست کتاب باقیات صالحات (حاشیه مفاتیح الجنان)، باب سیم، حرزهای چشم زخم)
بنابر این در اصل اینکه چنین چیزی وجود دارد شکی نیست.
پیشگیری را هم جدی بگیریم
اولین راه مقابله را اسلام پیشگیری معرفی می کند به همین جهت به ما فرموده اند امکانات خود را خیلی به نمایش نگذارید. (واستر ذهبک و ذهابک و مذهبک)، پنهان کنید درآمد، مخارج و دینتان را (التحفه السنیه (مخطوط)، السید عبد الله الجزائری: ۳۳۰- ۳۳۱)
چشم زخم در بینش قرآنی
در آیه 67 سوره یوسف به امكان و حقانیت چشم زخم اشاره می كند.
در این آیه حضرت یعقوب (علیه السلام) به فرزندان خویش فرمان می دهد كه هنگام ورود به مصر از یك دروازه شهر وارد آن نشوند و از آن جایی كه فرزندان ده گانه ایشان افرادی زیبا و تنومند و جوان بودند از ایشان می خواهد برای در امان ماندن از چشم زخم مردم مصر از دروازه های متعدد وارد شوند تا به چشم نیایند.(المیزان ج11 ص218)
بنابراین می توان گفت كه چشم زخم امری پذیرفته شده در بینش و نگرش قرآنی است. (مجمع البیان ج5 و 6 ص380)
آیه 52 سوره قلم را بعضی گفته اند: آمدند بر پیامبر اسلام صلی الله و علیه وآله چشم زخمی بزنند، که این آیه نازل شد: وَإِن یَكَادُ الَّذِینَ كَفَرُوا لَیُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ: و آنان كه كافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزى نمانده بود كه تو را چشم بزنند، و مى گفتند: «او واقعاً دیوانه اى است.»
مرحوم علامه طباطبائی (ره) در توضیح آیه فرموده اند: "منظور از «ازلاق به ابصار» در «لیزلفونک» در آیه 52 قلم بنابر نظر همه ی مفسرین، چشم زدن است که خود نوعی از تأثیرات نفسانی است و دلیل عقلی بر نفی آن نداریم، بلکه حوادثی دیده شده که با چشم زدن منطبق هست. با این حال دلیلی ندارد که ما آن را انکار کرده و بگوییم یک عقیده ی خرافی است.(المیزان، ج 19، ص 648)
یاد آوری:
لازم به یادآورى است که قبول تأثیر چشم زخم به طور اجمال به این معنى نیست که به کارهاى خرافى و اعمال عوامانه در اینگونه موارد پناه برده شود؛ که هم بر خلاف دستورات شرع است، و هم سبب شک و تردید افراد ناآگاه در اصل موضوع است، همانگونه که آلوده شدن بسیارى از حقایق با خرافات این تأثیر نامطلوب را در اذهان گذارده است.
دستور آیت الله بهجت برای دفع جادو و طلسمات و چشم زخم:
1- هنگام اذان در جایی که زندگی می کند، با صوت جهر و آشکار{literal}{{/literal}صدای بلند مثل نماز صبح{literal}}{/literal}، اذان بگوید.
۲- پس از نماز صبح ۵۰ آیه از قرآن را با صوت جهر و آشکار تلاوت نماید.
۳- دو سوره ی معوّذتین (فلق و ناس) را زیاد بخواند.
۴- پیش از خواب ۴ قل (یعنی سوره های کافرون، توحید، ناس و فلق) را بخواند.
۵- همراه خود قرآن داشته باشد.
۶- آیه الکرسی را فراوان بخواند وآن را نوشته و در خانه نصب کند.
۷- صدقه دادن و تکرار معوذتین و تکرار لاحول و لا قوۀ الا بالله
۸- حرز امام جواد علیه السلام را همراه داشته باشد مثلاً در انگشتری. و این حرز باید روی پوست آهوی ۶ ماهه ی تهامه نوشته شود. (حقیر می گویم طبق احادیث انگشتر ۷جلال و عقیق یمنی اصل هم برای حفاظت خوب است).
درمصباح کفعمی است هر کس سوره یس را بنویسد و با خود حمل کند از شر جن و چشم زخم در امان است. (کتاب پرسش های شما و پاسخ های آیة الله بهجت- جلد اول)
یک سوال:
آیه و ان یکاد (52 سوره قلم) که در روایات اثر دفع چشم زخم را برای آن ذکر کرده اند، خواندنش این اثر را دارد یا تابلو کردن و در خانه زدن و همراه داشتن؟
قطعاً خواندن این آیه مهم تر است، البته زدن آن در خانه و یا همراه داشتن آن هم بی اثر نیست و اثر دارد، اما تلاوت اثر بالاتری دارد. (دکتر سید محسن میرباقری)
پی نوشت:
تبیان
منبع:فرهنگ
گزارش خطا
