۳ویژگی‌ قرائت اثر‌گذار ازمنظر امام صادق(ع)

عقیق:جامعه قرآنی کشور بعد از ظهر پنجشنبه 28 خرداد‌ماه 1394 به دیدار با رهبر معظم انقلاب رفتند که در این دیدار معظم‌له به بیان نکاتی به قاریان قرآن پرداختند.

ارائه تلاوت معنی‌ و مفهوم محور، باور آیات الهی از سوی قاری برای تأثیر در مخاطب، تکرار برخی از آیات برای القای بهتر معانی، عدم ضرورت یک نفس خواندن برخی از آیات و جملات توسط قاریان قرآن و رعایت موازین لحنی برای القای بهتر معانی برخی از نکاتی بود که معظم‌له به آن اشاره داشتند.

درباره نکات بیان شده از سوی رهبر معظم انقلاب خصوصاً تلاوت معنی‌محور با برخی از اساتید قرآن کریم گفت‌وگو‌هایی انجام دادیم که در این گزارش گفت‌وگوی فارس با حسین اخوان‌اقدم تقدیم می‌شود.

مسابقات ضوابطی دارد که دست قاری را برای ارائه تلاوت معنی‌‌محور می‌بندد

اخوان اقدم در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه در مسابقه ضوابطی وجود دارد که دست و پای قاری را برای ارائه تلاوت معنی‌محور می‌بندد گفت: تلاوت معنی‌محور ویژگی‌هایی دارد که این ویژگی‌‌ها اصولاً در فضایی غیر از مسابقات شکل می‌گیرد، البته نمی‌گویم در مسابقات تلاوت معنی‌‌محور وجود ندارد، اما در مسابقات ضوابطی است که دست و پای قاری را برای ارائه تلاوت معنی‌‌محور می‌بندد. به نظر من آنچه مورد نظر رهبر معظم انقلاب است به تلاوت در محافل باز می‌گردد نه مسابقه.

ارائه تلاوت معنی‌محور مستلزم فهم آیات توسط قاری است

وی ارائه تلاوت معنی‌‌محور را مستلزم فهم آیات توسط قاری دانست و گفت: قاری برای القای معانی باید خودش ترجمه آیات را بداند و آیات الهی را بفهمد. باید بداند که هر فراز را چگونه بخواند و با چه تکیه‌ای بیان کند تا کلامش در شنونده نفوذ کند. برخی از قاریان، این توان را دارند اما بسیاری هم این توانایی را ندارند زیرا به صورت حرفه‌ای به تلاوت نمی‌پردازند و در کنار مشاغل دیگر تلاوت قرآن هم انجام می‌دهند.

تلاوت‌هایی که رهبری از اساتید جهان اسلام مثال می‌زنند در فضای مسابقات خوانده نشده است

اخوان اقدم القای معانی آیات را موضوعی شکل گرفته در خارج از فضای مسابقات دانست و گفت: لازمه اصلی تلاوت معنی‌محور این است که قاری آیات را بفهمد و آن را از طریق الحان به مخاطب القاء کند، این موضوعات از مسابقات شکل نگرفته و تلاوت‌هایی هم که رهبری از اساتید جهان اسلام مثال می‌زنند در فضای مسابقات خوانده نشده است. قاریان بزرگ جهان اسلام از ساعت‌ها قبل از تلاوت برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند و بداهه‌خوانی نمی‌کنند. درحالی که این اتفاق در کشور ما کمتر رخ می‌دهد.

سه ویژگی تلاوت اثر‌گذار از منظر امام صادق(ع)

این استاد قرآن کریم با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) گفت: به گفته امام صادق(ع) قاری قرآن برای تلاوت به سه چیز نیاز دارد اول مکان خلوت، بعد قلب خاشع و درنهایت عدم توجه به غیر از خدا. پس قاری باید با توجه به این نکات قرآن بخواند تا جنبه درون گرایی حفظ شود. البته همه تلاوت‌های یک قاری اثرگذار نیست، این نکته را می‌توانید در تلاوت‌های قراء جهان اسلام هم ببینید زیرا همه تلاوت‌های آنها در اوج نیست و فقط تعدادی از تلاوت‌های قاریان بزرگ ماندگار شده است.

روند ارائه تلاوت معنی‌محور در مسابقات رو به بهبود است

وی ارائه تلاوت معنی‌محور را در مسابقات قرآن مؤثر دانست و گفت: نمی‌توان گفت در مسابقات به تلاوت معنی‌محور نگاهی نشده زیرا در مسابقات اساتید الحان به تلاوت معنی‌محور هم توجه دارند و حتی این روند رو به بهبود است و در آیین‌نامه جدید هم به این مسأله بیشتر نگاه شده است. در ضمن اگر بحث معنی‌محور در محافل و مجالس مورد توجه قرار گیرد در مسابقات هم تأثیر می‌گذارد.

تلاوت قاریان مصری در مسابقات رنگ و بوی دیگری دارد

این استاد قرآن کریم تلاوت قاریان مصری در مسابقات را دارای رنگ‌وبوی معنی‌محوری دانست و گفت: این موضوع را در تلاوت قاریان مصری در مسابقات می‌توانید احساس کنید زیرا آنها تلاوتشان در مسابقات را به سلاح معنی‌محوری تجهیز می‌کنند و تلاوت آنها رنگ و بویی خاص پیدا می‌کند. این نکته را می‌توان درباره تلاوت قاریان جوان مصری در مسابقات به خوبی احساس کرد.

هنر تلاوت نباید تحت‌الشعاع مسابقه قرار گیرد

وی در پاسخ به این سؤال که چرا بسیاری از قاریان جوان با انگیزه شرکت در مسابقات به سمت تلاوت می‌آیند و از ابتدا تلاوت را بر مبنای آیین‌نامه مسابقات می‌آموزند گفت: من این مطلب را رد نمی‌کنم اما باید قبول کرد نباید که هنر تلاوت به عنوان یک هنر ناب الهی تحت‌الشعاع مسابقه قرار گیرد. من در این خصوص اظهار نظرهای گوناگونی از قبیل «بعد از مسابقات می‌خواهم قرآن بخوانم» و یا «مسابقات قاری ساز نیست قاری سوز است» مشاهده کرده‌ام، که همه این‌ها درست است. اما باید بدانیم که همه چیز قرائت مسابقه نیست، قاریان بزرگ جهان اسلام از طریق مسابقه این جایگاه نرسیده‌اند و حتی در بین قاریان مشهور خودمان هم هستند کسانی که در مسابقه شرکت نمی‌کنند پس باید اندیشه جامعه در این خصوص اصلاح شود.

باید قاری در فضایی غیر از مسابقه یعنی در محافل هم محک بخورد

این استاد قرآن کریم با اشاره به اینکه نباید نگاه مسئولان ما در اعطای امتیازات به قاریان فقط از مسابقه باشد گفت: سؤالی که مطرح است این است که چرا نباید افراد در محافل محک بخورند؟ باید مسئولان از قاری بخواهند که در طول سال تلاوت‌های مجلسی خود را ضبط و تعدادی را برای آنها ارسال کنند، سپس بر این اساس بهترین‌ها معرفی و آنها هم مانند نخبگان دیگر دیده شوند.

ضوابط مسابقات در همه دنیا یکی است و ارائه تلاوت معنی محور را دشوار می‌کند

اخوان اقدم در پایان با تأکید بر اینکه مسابقات ضوابطی دارد که با تلاوت مجلسی متفاوت است گفت: ما می‌توانیم برای ارتقای معنی‌محوری در مسابقات برنامه‌ریزی کنیم اما مسابقات ضوابطی دارد که در همه جای دنیا یکی است و نمی‌توان آن را تغییر داد مثلاً در مسابقات چه داخلی و چه خارجی شما حق تکرار نداری باید نفس خوب و قوی داشته باشی تا نمره وقف و ابتدا بگیری و تجوید هم نمره بالایی دارد و این موارد کار قاری برای ارائه تلاوت معنی‌محور را دشوار می‌کند، پس بهتر است یک قاری هم در مسابقه ارزیابی شود و هم در خارج از مسابقه.

منبع:فارس