۰۸ دی ۱۴۰۳ ۲۷ جمادی الثانی ۱۴۴۶ - ۵۸ : ۱۰
آیت الله مصباح یزدی:
ارزشمندی عالم به انگیزه و نیت او بستگی دارد
آیت الله مصباح با اشاره به این که حسن فعلی در ارزشمندی عالم کافی نیست بلکه حسن فاعلی نیت و انگیزه طلب علم نقشی اساسی در ارزشمندی عالم دارد گفت: علمی نافع است که به ما بفهماند هدف از خلقت ما چیست.
عقیق:آیت الله مصباح در دیدار با طلاب مدرسه علوی
که در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد گفت: شرایطی که
امروز در جهت تعلیم علوم اسلامی به وجود آمده چیزی است که ما سالها آرزوی
آن را در سر می‌پروراندیم و برای رسیدن به آن تلاش می کردیم.وی با اشاره به مسئله علم و عالم اظهار داشت: این سؤال وجود دارد که آیا هر علمی مطلوب است؟ تا چه اندازه مطلوبیت دارد و اگر علم مطلوب است آیا لازمه اش این است که عالم آن هم به همان اندازه ارزشمند باشد؟
وی در تبیین این مسئله با اشاره به روایت «اطلبوا العلم ولو بالصین» یادآور شد: با توجه به اینکه در چین آن زمان یقیناً علم دینی وجود نداشته، آیا روایت دلالت بر مطلوبیت مطلق علم دارد یا قرینه ای وجود دارد که منظور حضرت این است که دوری راه مانع از طلب علم نشود؟
مصباح تصریح کرد: علم با توجه به ضرورت و جایگاه آن مطلوب است و علم نیز در تقسیمی میتواند به مباح و واجب قسمت شود، ولی در مطلوبیت عالم، حسن فعلی کافی نیست، بلکه حسن فاعلی، نیت و انگیزه طلب علم نقشی اساسی در ارزشمندی عالم دارد، و به همین دلیل، کوچکترین گام‌ها در این راه گاهی اوقات بیشترین ارزش را پیدا می‌کند.
وی با بیان سفارش حضرت علی(ع) به کمیل در خصوص جایگاه علم و مال، یادآور شد: حضرت می‌فرماید «مال تو را حبس می‌کند و علم مایه حفظ تو می‌شود؛ علم تو را حفظ می‌کند ولی تو باید حافظ مال باشی؛ چه بسا ثروتمندانی که در حیات خود مرده اند و عالمانی که سالها بعد از مرگ در ذهن‌ها زنده اند».
استاد اخلاق حوزه علمیه اضافه کرد: حضرت در ادامه طالب علم را به چهار دسته تقسیم می‌کند و می‌فرماید بعضی علم را برای سوء استفاده می‌آموزند، برخی علم می‌آموزند اما تثبیت در علم ندارند و با اندک شبهه ای تغییر مسیر می‌دهند، عده ای علم را ابزاری برای شهوت قرار می‌دهند، و در نهایت کسانی نیز برای کسب رزق علم می‌آموزند.
وی با بیان روایتی از امام معصوم اضافه کرد: حضرت می‌فرمایند: «اگر کسی علم را برای مباهات بر دیگران یا برای خودنمایی و غلبه و یا برای بدست آوردن قلوب دیگران بیاموزد با آتش جهنم مواجه می‌شود».
وی ادامه داد: البته خداوند در هر زمانی کسانی را قرار می‌دهد که علم را برای تقرب به خدا و هدایت انسان‌ها می‌آموزند که این‌ها حجت خدا بر روی زمین هستند.
آیت الله مصباح با بیان معیاری کلی برای ارزش علم خاطرنشان کرد: ما باید اول ببینیم علم چه نقشی در وجود ما دارد و در کمال و سعادت چه تأثیری میتواند داشته باشد؛ در واقع علمی نافع است که به ما بفهماند هدف از خلقت ما چه بوده است و به چه جایگاهی باید برسیم، و کمک کند تا بتوانیم راه صحیح را بیابیم.
وی با اشاره به ضرب المثل «چو دزدی با چراغ آید گزیده‌تر برد کالا» ادامه داد: وقتی انگیزه طلب علم فاسد شد، دیگر طالب آن ارزشمند نخواهد بود، زیرا عالم بدون عمل مانند دزد با چراغ است و عالمی که در راه شیطان قرار گیرد، ضررش از جاهل بیشتر است.
وی در پایان یادآور شد: علمی که میتواند مایه ارزشمندی انسان و زمینه شناخت و تقرب الهی گردد، خودشناسی است و علم بدون آن، جز دوری از خداوند چیزی را بدنبال نخواهد داشت.
منبع:مهر
گزارش خطا
