۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۳ : ۰۲
آیت‌الله جوادی آملی تشریح کرد:
خداوند آسمان و زمین را چگونه خلق کرد؟
خداوند قبل از اینکه بخواهد هر چیزی را خلق کند نخست آب را خلق کرد.
عقیق:حضرت آیت‌الله جوادی آملی در سلسله جلسات درس تفسیر خود در تفسیر آیات 9 تا 13 سوره «فصلت» بیان کرد: سوره مبارکه فصلت از آن جهت که در مکه نازل شده است و عناصر محوری سوره‌های مکی اصول دین و خطوط جامع اخلاق، فقه و حقوق است، این سوره نیز به این مسائل پرداخته است.در میان این مسائل چون مهم‌ترین مساله مکه مساله توحید بود آیات فراوانی شامل اثبات وحدت خدای سبحان، وحدت رب العالمین و وحدت کل شی را خداوند در این سوره مطرح کرده است. خدای سبحان در این سوره مساله‌ای را مطرح می‌کند و از همه دانشمندان و اندیشمندان دعوت می‌کند که در آن مساله نظر بدهند و آن را حل کنند و آن مساله پیدایش نظام سپهری است. در این سوره فرمود که بیایید و بگویید چه کسی این کار را کرده است؟ چه کسی این آسمان و زمین را خلق کرده است؟
وی ادامه داد: خداوند قبل از اینکه بخواهد هر چیزی را خلق کند نخست آب را خلق کرد، آبی که از امثال آب دریا و باران و امثال آن نبود چرا که خلقت این آب قبل از خلقت جرم و آسمان و زمین بوده است «وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ؛ هر چيز زنده ای را از آب پديد آورديم»، تخت فرمانروایی را بر روی آب مستقر کرد که این تخت از چوب و فلز و امثال آن نبود چرا که وقتی عرش ساخته شد آسمانی نبود، زمینی نبود، جرمی نبود. قرآن کریم می‌فرماید بررسی کنید و ببینید صاحب این صنعت چه کسی است.
خداوند روی این تخت پادشاهی در فصل سوم نه فصل اول که مقام ذات است و احدی به آن دسترسی ندارد و همچنین نه در فصل دوم که جایگاه صفات ذات است که صفات ذات هم مانند خود ذات هستند و کسی به آن‌ها دسترسی ندارد بلکه در فصل سوم، مقام فرمانروایی، خالقیت، ربوبیت و افاضه که همه این‌ها فعل خداوند و فیض خداوند هستند و بر روی عرش مستقر شده‌اند و عرش نیز بر روی آب است، بسته‌ای را خلق کرد که نام نداشت، آن بسته بر اساس آنچه که در آیه 30 سوره انبیاء به آن اشاره شده است رتق نظام سپهری بود «أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا؛ آيا کافران نمی‌دانند که آسمان‌ها و زمين بسته بودند، ما آن‌ها را گشوديم» این بسته و رتق را اول خداوند آفرید بعد فرمود ما این بسته را باز کردیم، وقتی بسته را باز کردیم این بسته دو بخش شد یک بخش آن را دخان نام گذاری کرد و نامی برای بخش دیگر نبرد، بعد فرمود آن بسته‌ای که نام ندارد زمین است.
پس وقتی خداوند این بسته را باز کرد بخشی از آن که دخان بود آسمان شد و بخش دیگرش که نامی نداشت زمین شد. بسته آسمان که دخان، گاز، دود و مانند آن بود دخانی و دودی نبود که از سوخت و سوز چوب و امثال چوب حاصل شود چرا که در آن روز هنوز چوبی، درختی، گازوئیلی، ذغالی و بالاخره مواد سوختنی دنیایی هنوز خلق نشده بودند که بخواهد از سوختن آن‌ها این دود و دخان حاصل شود. از آنجا که قرآن همه را برا کشف رمز و راز نظام سپهری دعوت کرد لذا علم موظف است که به دنبال کشف این مساله برود. اینکه خداوند همه را به تأمل، تدبر و بررسی این مساله دعوت می‌کند نشان دهنده این است که انسان به این مرحله می‌تواند دسترسی پیدا کند، انسان اگر در نظام سپهری تأمل و تفکر کند می‌تواند کشف کند که این نظام سپهری تا چه زمانی رتق بود چه زمانی گشوده شد، چند میلیارد یا هزار سال طول کشید که گشوده شود و خلاصه اینکه انسان می‌تواند تمام رمز و راز این نظام سپهری را کشف کند.
این مفسر قرآن کریم عنوان کرد: سپس خداوند می‌فرماید که ما به دخان و زمین زمانی که بازشان کردیم گفتیم بیایید تا در مورد شما تصمیم بگیریم و آن‌ها نیز امدند «ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ؛ سپس به آسمان پرداخت، و آن توده اى از دود بود.
پس به آسمان و زمين فرمود: خواه يا ناخواه بايد به صحنه وجود بياييد. گفتند: آمديم و همه به دلخواه مطيع فرمان توييم.» سپس خداوند هفت آسمان را از آن دود ساخت و این نظام سپهری را از همان دخان ساخت، این دخان بود که به صورت شمس و قمر و کواکب در آمد و فرمود همه این‌ها در آسمان اول هستند «فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ؛ پس كار آسمان‌ها را بعد از آن كه توده اى از دود درهم آميخته بود در دو مرحله به هيئت هفت آسمان فيصله داد و در هر آسمانى فرمان مربوط به آن را به فرشتگان آن وحى كرد، و نزدیک‌ترین آسمان به زمين را با ستارگانى كه همچون چراغ‌هایی هستند آراستيم و آن را از نفوذ شياطين محفوظ داشتيم.
اين است اندازه آفرينى آن خدايى كه هيچ كس و هيچ چيز بر او چيره نمی‌شود و به هر چيزى داناست.» خداوند هفت آسمان را خلق کرد اما برای انسان‌ها فقط یک آسمان است که به طور معمول قابل دسترسی است و شش آسمان دیگر را انسان باید از راه دیگر با خبر شود. وقتی که خداوند انسان را به تفکر و تأمل در مورد خلقت آسمان‌ها و زمین دعوت می‌کند نشان دهنده این است که این امر از اسرار غیب نیست و جزء عالم شهادت است و زمانی که جزء عالم شهادت باشد یعنی انسان اگر در آن تفکر و تأمل کند نتیجه می‌دهد.
وی ادامه داد: اسرار غیب برای انبیاء است و ذات اقدس اله به نحوی آن‌ها از اسرار غیب باخبر می‌کند مانند کسی که اهل یک شهر است و کوی و برزن آن شهر را بلد است و به دیگران آدرس می‌دهد. خداوند اسرار غیب، گذشته‌ها و معدوم‌ها را در کف دست انبیاء می‌گذارد و آن‌ها را از همه چیز با خبر می‌کند؛ مثلاً در مورد جریان کوه طور به پیامبر گرامی اسلام (ص) می‌فرماید که تو در آنجا نبودی «مـا کـنـت بجانب الطور» اما قصه از این قبیل است، «و ما کنت بجانب الغربی» اما قصه از این قبیل است، «و ما کنت شاويا فی اهل مدين» ولی قصه از این قبیل است. خداوند تمام کوچه پس کوچه‌های عالم غیب را در مشت حضرت رسول قرار می‌دهد و ایشان را به عالم غیب آگاه می‌کند. این علم علمی نیست که انسان بتواند آن را یاد بگیرید و به آن برسد. این علمی است که نه به آن ترغیب شده‌ایم، نه به آن دست می‌یابیم و نه در آن حد و اندازه هستم که بتوانیم به آن دستیابیم. این علم مخصوص انبیاء است.
آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: از اینکه خداوند در این آیات خطاب به آسمان و زمین می‌فرماید «ائْتِيَا» نشان دهنده این است که هنوز کار زمین تمام نشده است و اینطور نیست که کار زمین تمام شده باشد و بعد به کار آسمان پرداخته باشد. در جریان خلقت زمین در بخش پایانی سوره طلاق فرمود: «ومن الارض مثلهن» در قرآن تصریح نشده است که زمین مانند آسمان دارای درجات و طبقات هفت‌گانه است اما در دعای فرج و ادعیه دیگر این مساله تصریح شده است. ذیل همین آیه سوره طلاق وجود مبارک امام رضا (ع) اشاره به این مساله می‌کند که زمین نیز هفته طبقه و درجه دارد.
وی اضافه کرد: بنابراین عالم غیب بر خلاف عالم شهود است چرا که نه مقدور ماست که آن را دریابیم و نه از ما خواسته شده است که در آن تفکر و تأمل کنیم. یک شخص شامی خدمت حضرت امیر المومنین (ع) رسید و از ایشان پرسید که فاصله بین شرق و غرب چقدر است؟
فاصله آسمان و زمین چقدر است؟ حضرت به امام مجتبی (ع) فرمود که پاسخ این مرد را بدهد حضرت فرمود: «بین السماء و الأرض دعوة المظلوم و مد البصر» منظور امام مجتبی (ع) این است که اگر منظور تو آسمان نجوم و هیئت است تا هر جایی که چشم تو کار کند فاصله بین آسمان و زمین است اما اگر منظور تو از آسمان، آسمان غیب است آه مظلوم فاصله بین آسمان و زمین است. این آسمان غیب همان آسمانی است که خداوند درب آن را برای کسی به جز مومنان باز نمی‌کند «لا تفتح لهم ابواب السماء». الان همه ما درباره یمن و فلسطین مظلوم هستیم. این بسیار رنج آور است که یک کشور مسلمان و به ظاهر اسلامی و متولی حرمین از هوا و زمین به کشور مسلمان دیگر حمله کند که اکثریت آن‌ها پیرو اهل بیت (ع) هستند، این آه باید اثر کند، مخصوصاً آه علما و فضلا. باید دعا کنیم و از خداوند، اهل بیت (ع) مخصوصاً حضرت فاطمه معصومه (س) بخواهیم که آه مردم مظلوم یمن بگیرد و آن‌ها را از شر ظالمان ستمگر و خطر بیگانه‌ها رها کند.
منبع:شفقنا
211008
گزارش خطا
