پاسخ به یک شبهه وهابیت در گفت و گو با آیت ا... حسینی قزوینی؛
با فرارسیدن ماه محرم و در تمامی ایامی که شیعیان داغدار و ماتم زده شهادت ائمه معصومین(ع) هستند، یکی از بارزترین نمادهای ماتم و حزنی که بر سراسر جان و زندگی محبان اهل بیت(ع) مشهود است، پوشیدن لباسهای سیاهی است که نشانه عزاداری و در ماتم بسر بردن است.
عقیق: آنچه که در قلب و روح شیعیان می گذرد، غمی است سترگ از شهادت یکی از بهترین مردمان روزگار و امامی که منبع هدایت و نور آسمانی بوده که خداوند متعال آنها را برای هدایت و ارشاد بشر برگزیده است.لباس سیاه هم نشانه غم، ماتم و حزنی است که در ایام عزاداری شیعیان آن را برتن کرده و در ظاهر و باطن عزاداری و غم خود را نشان می دهند.
امروزه وهابیت، سیاهپوشی را بدعتی از سوی شیعیان عنوان می کنند، از این رو در گفت و گویی با آیت ا... دكتر سیدمحمد حسینی قزوینی، استاد حوزه و دانشگاه و مدیر شبکه جهانی ولایت، به فلسفه و تاریخچه سیاه پوشیدن در سوگ ائمه(ع) نگاهی اجمالی خواهیم داشت.
جناب آقای حسینی قزوینی! آیا رسول اكرم(ص) با صراحت دستور سیاهپوشی را داده اند یا خیر؟
قبل از شهادت سیدالشهدا(ع)، در صفحه تاریخ حوادث ناگوار و جان‌فرسایى براى پیامبر و اهل بیت(ع) رخ داد. بنا به روایت مورخان، در همه این رخدادها خاندان پیامبر، در سوگ شهدا و بزرگانشان سیاهپوش شدند که توجه به نمونه هاى ذیل وجود این سیره را اثبات مى‌كند:
در میان جنگهاى صدر اسلام غمبار ترین جنگ، نبرد «احد» است كه در آن حدود 70 نفر از سپاه اسلام به شهادت رسیدند و از جمله كشته شدگان این واقعه، حضرت حمزه عموى بزرگوار پیامبر اسلام(ص) است.
بعد از اینكه پیامبر(ص) كه خود در این جنگ مجروح شده بود، با كوله بارى از اندوه به مدینه برگشت، در فضاى آكنده از غم، زنان در مصیبت شهدایشان اشك مى‌ریختند و نوحه سرایى مى‌كردند. زنان مدینه به دستور رسول خدا(ص) در شهادت حمزه، این سردار فداكار اسلام نیز گریه كرده و جامه سیاه پوشیدند.
در روایت ام سلمه نیز آمده كه آن بانو بر حضرت حمزه سه روز گریه كرد و سیاه پوشید.
جعفر طیار یكى دیگر از یاران مخلص پیامبر(ص) و بازوى پرتوان سپاه اسلام بود كه در جنگ موته به شهادت رسید و این ضایعه بزرگ، رسول خدا(ص) را در سوگ نشاند. از این رو، با حضور در خانه جعفر، ضمن دلدارى از خانواده و فرزندان او، به اسماء بنت عمیس دستور داد تا در عزاى شهادت آن عزیز جامه سیاه بپوشد.
لحیانى مى‌گوید: مسلب، سلیب و سلوب زنى است كه شوهر یا حامى او مرده باشد، پس در عزاى او سیاه بپوشد.
احمد حنبل (متوفای241) در مسند خود مى‌نویسد: «اسماء بنت عمیس مى‌گوید: هنگا مى‌كه جعفر به شهادت رسید، رسول خدا صلى ا... علیه وآله به من فرمود: مادر من! سه روز جامه عزا در بر كند، پس از آن هرچه خواستى، انجام بده.»
آیا بعد از شهادت حضرت علی(ع)، كسی از فرزندان بزرگوار آن حضرت سیاهپوش شدند؟
وقتی امام على(ع) در سال چهلم هجرى به شهادت رسید، امام حسن(ع) در سوگ پدر، در حالی که جامه سیاه برتن داشت، براى مردم خطبه خواند.
ابن ابى الحدید متوفای655 هـ . ق، در شرح نهج البلاغه، سیاهپوشى امام حسن(ع) را به نقل از ابو الحسن على بن محمّد مدائنى تاریخ نگار مشهور قرن دو و سه هجرى، آورده است: زمانى كه امیرالمؤمنین(ع) درگذشت، عبدا... بن عباس به سوى مردم بیرون آمد و گفت: امیرمؤمنان از جهان در گذشته و جانشینى از خود برجاى نهاده است.
اگر دوست مى دارید، به سوى شما بیرون آید و اگر نه، كسى را بر كسى [اجبارى] نیست. مردم به گریه افتادند و گفتند (خیر) بلكه بیرون آید. پس امام حسن(ع) به سوى مردم بیرون آمد و براى آنان خطبه خواند و فرمود: اى مردم! از خدا بترسید و تقوا پیش گیرید كه ما امیران و اولیاى [امور] شما هستیم و ما همان خاندانى هستیم كه خداوند در حق ما آیه تطهیر را نازل فرموده است... پس مردم با امام بیعت كردند.
امام به سوى مردم بیرون آمد؛ در حالى كه جامه هاى سیاه پوشیده بود.
احمد بن حنبل نیز متوفای 241 هـ . ق در فضائل الصحابه از ابى رزین روایت مى‌كند كه امام حسن مجتبى(ع) بعد از شهادت امیرمؤمنان ، در حالى‌كه عمامه‌اى سیاه بر سر داشتند ، براى مردم سخنرانى كردند.
و ذهبى همین روایت (بدون اشاره به ماجراى شهادت امیرمؤمنان) را در دو جا از ابى رزین روایت مى‌كند، و مى‌گوید، آن حضرت لباس سیاه برتن و عمامه سیاه بر سر داشتند !
در شهادت امام مجتبی(ع) نیز دو شخصیت برجسته اهل سنت، (ابن عساكر در تاریخ دمشق و حاكم نیشابورى در مستدرك) به سند متصل از عایشه دختر سعد روایت كرده است كه زنان بنى هاشم در سوگ امام حسن مجتبى(ع) یك سال زینت را ترك كردند و لباس سیاه پوشیدند.
حاكم نیشابورى متوفای: 405 هـ . ق مى‌نویسد : زنان تا یك سال، براى حسن بن على لباس سیاه پوشیدند.
شبیه همین مضمون را ابن عساكر متوفای: 571 هـ . ق، در تاریخ مدینه دمشق نقل مى‌كند که زنان بنى‌هاشم تا یك سال براى حسن بن على لباس سیاه پوشیدند.
وقتى حسن بن على از دنیا رفت ، زنان بنى‌هاشم تا یك ماه بر او عزادارى كرده و تا یك سال لباس سیاه پوشیدند.
از شبهاتی كه وهابیون دارند، در رابطه با سیاهپوشی شیعیان در محرم به مناسبت شهادت سرور آزادگان حضرت امام حسین(ع) است. بفرمایید در مصیبت این بزرگوار نیز خانواده آن حضرت سیاه پوشیدند یا خیر؟
موضوع سیاهپوشى خاندان عترت در عزاى شهادت امام حسین(ع)، در تاریخ اسلام از برجستگى خاصى برخوردار است كه تاریخ نگاران و سیره نویسان ذكر كرده اند.
پس از پایان خطبه تاریخى و افشاگرانه امام سجاد(ع) در مسجد دمشق، منهال برخاست و عرض كرد: اى فرزند رسول خدا! چگونه صبح كردى؟ امام زین العابدین(ع) فرمود: «چگونه است حال كسى كه پدرش به قتل رسیده و یارانش اندك هستند و اهل و عیالش اسیر و بى پوشش و حجاب و بى سرپرست و حامى هستند. پس مرا جز (به هیأت) اسیرى خوار (و گرفتار در چنگ دشمن) كه یار و سرپرست خویش را از دست داده نمى بینى. همانا من و اهل بیتم لباس عزا پوشیده‌ایم و (پوشیدن) لباس نو بر ما روا نیست...»
طبق روایت دیگر، اهل بیت رسول خدا(ص) در شام، در مدت هفت روزى كه براى سالار شهیدان عزادارى كردند؛ لباس سیاه پوشیدند.
در تاریخ آمده است، هنگامى كه صبح شد، یزید، حرم و اهل بیت رسول خدا(ص) را خواست و به ایشان گفت: دوست دارید نزد من بمانید یا به جانب مدینه مراجعت نمایید؟ من جایزه فراوانى به شما خواهم داد. آنان گفتند: ما اولاً دوست داریم براى امام حسین(ع) نوحه و عزادارى كنیم. یزید گفت: هر چه در نظر دارید، انجام دهید. سپس حجرههایى در دمشق براى آنان تخلیه شد و مشغول عزادارى شدند، هیچ زنى هاشمى و قریشى نماند مگر اینكه در ماتم امام حسین(ع) لباس سیاه پوشیدند و بر او هفت روز عزادارى و گریه كردند.
بعد از اینكه اهل بیت امام حسین(ع) از كوفه و شام به مدینه رسول خدا(ص) برگشتند، تمام زنان بنى هاشم با پوشیدن لباس سیاه به عزادارى پرداختند.
روایت ذیل ازأحمد بن محمد بن خالد البرقی، (متوفای274 هـ . ق) بیانگر این ماجراست: "ابوحفص عمر، فرزند امام سجاد(ع) و برادر ناتنى امام باقر(ع) مى‌گوید: زمانى كه حسین بن على(ع) به شهادت رسید، زنان بنى‌هاشم لباسهاى سیاه و جامه‌هاى خشن مویین پوشیدند و از گرما و سرما شكایت نمى‌كردند. (المحاسن، ج2 ص420 ، تناشر: دار الكتب الإسلامیه، طهران، الطبعه الأولی1330 ش)
این روایت از نظر سند نیز معتبر است ( بحث سندى آن در بخش سوم مطرح شده است) و از نظر دلالت هم كاملاً معنایش روشن است .
ام سلمه از زنان مورد احترام رسول خدا(ص) و شاهد نزول آیه تطهیر در شأن پنج تن آل عبا بود. این زن با وفا، علاقه خاصى به فرزندان رسول خدا (ص) و بخصوص امام حسین(ع) داشت وحضرت سید الشهدا(ع) او را مادر صدا مى‌زد.
به روایت ابو نعیم اصفهانی، ام سلمه در عصر عاشورا، رسول خدا(ص) را در خواب دید، در حالى كه سر و ریش مباركش پر از خاك بود.
ام سلمه از این وضع رسول خدا (ص) پرسید، در جواب فرمود: الآن حسین كشته شد. ابن حجر هیثمی متوفای 974 می نویسد: «این بانو، بعد از شهادت امام حسین(ع) در مسجد پیامبر(ص) خیمه سیاه برپا کرد و خود جامه سیاه پوشید.»
این موارد، نمونه هایى از سیاهپوشى اهل بیت در عزادارى امام حسین(ع) بود.
بعد از آن در طول تاریخ نیز موارد زیادى از سیاه پوشی، در شهادتها نقل شده است واگر صفحات تاریخ را مرور كنیم، موارد زیادى از سیاهپوشى در زمان حیات ائمه(ع) و در دوره غیبت دیده مى‌شود و این سیره تا به امروز در میان شیعیان و پیروان اهل بیت(ع) ادامه داشته و تا همیشه تاریخ ادامه خواهد داشت.
بنابراین، سیاهپوشى شیعیان در طول تاریخ برگرفته از سیره اهل بیت(ع) و اقتدا به سیره آن پاكان است.
منبع:قدس
211008
