۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۵ : ۰۶
صحیفه دل ما را اگر ورق بزنی/ به غیر نام حسین اندر آن نمی‌یابی
انتشار «شراب سرخ» اشعار عاشورایی
مجموعه اشعار عاشورایی «محسن رشید» با عنوان «شراب سرخ» به زودی از سوی مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر منتشر و روانه بازار نشر می‌شود.
عقیق: موسسه نشر و تحقیقات «ذکر» به تازگی اقدام به چاپ کتاب «شراب سرخ» تألیف «محسن رشید» کرده است که این کتاب به زودی منتشر و روانه بازار نشر می‌شود.
کتاب «شراب سرخ» دارای شانزده فصل با عناوینی همچون «ابراز ارادت»، «آزاد مرد»، «سیر شبانه»، «میهمانی»، «سلوک»، «گل و خار»، «گل فروش»، نماد عقل کل»، «نجل اسد»، «شمع وجود»، «شام غریبان»، «عارضه مکشوفه»، «ستاره‌های نیلی» و «شمع و پروانه»، است.
اشعار محسن رشید، دارای مفاهیمی استوار و ارکانی ریشه‌دار در تاریخ و فرهنگ معاصر ایران است و از طرف دیگر مملو از نکات و بیان مقاتل صحیح ائمه اطهار می‌باشد. اشعاری که از سه منظر دارای نقاط قوت است: حماسی، سیاسی _ انقلابی و عرفانی. ارکان اصلی اشعار محسن رشید را می‌توان در وقایع روی داده زندگی شصت و چند ساله او جست‌وجو کرد.
او در 5 آبان 1330 مطابق با 22 ماه محرم چشم به جهان گشود. هر چند هنگامی که 2 ساله بود، کودتای 28 مرداد واقع شد، اما در خانواده‌ای زیست که این واقعه و وقایع دیگر سالهای مشروطه ایران همچون: اشغال تهران در شهریور 1320 و به دار کشیدن شیخ فضل‌الله نوری را در گوش او زمزمه می‌کردند. بدین ترتیب این خاطرات و دیدن وقایعی همچون 15 خرداد 42 به یکی از ارکان اصلی شعر وی مبدل گشت.
همچون بسیاری از جوانان انقلابی دهه‌های 40 و 50، دوران جوانی محسن رشید نیز با هیأت، ورزش و سیاست سپری شد و فعالیت‌های سیاسی‌اش علیه حکومت پهلوی، منجر به زندانی شدن او در سن 24 سالگی به مدت 4 سال شد. فضای مبارزات سیاسی و زندگی در زندان را می‌توان از دیگر عوامل تأثیرگذار در شعر او دانست. وی پس از پیروزی انقلاب در اول فروردین 1358 وارد سپاه شده و همزمان با جنگ تحمیلی فضای جبهه‌ها را تجربه کرد و این فضا نیز در اشعار او نقش مؤثری داشت.
استفاده از مکتب عرفانی _ سیاسی امام خمینی (ره) و بهره‌گیری از دروس عرفانی _ الهی عارف دلسوخته،مرحوم سیدعلی نجفی (ره) را باید از مهم‌تریم عوامل وجود مفاهیم بلند و عمیق عارفانه در اشعار وی برشمرد. درک دوران پس از رحلت امام (ره) و حوادث سالهای اخیر نیز رنگ و بوی دیگری به اشعار او بخشیده است.
* اولین شعری که بر زبانم جاری شد، فقط سه بیت بود
در این راستا «محسن رشید»، می‌گوید: شاعر نیستم؛ به کارگیری لقب شاعر برای امثال من، تعرض به ساحت ادبیات فاخر و ادیبان شاعر است. البته به یمن الطاف ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین، گاه از پرتو انوار حکمت‌هایی که استادان معرفت بیان می‌کنند و گاه از دقت نظر در مباحث معرفتی یا نکته‌سنجی از پدیده‌های اجتماعی و سیاسی، نکاتی در ذهن جرقه می‌زند، سپس شکل منظوم می‌گیرد و سرآغاز مرثیه‌ای،غزلی یا قصیده‌ای می‌شود.
وی می‌افزاید: اولین شعری که بر زبانم جاری شد، فقط سه بیت بود. آن روز هنوز سن بلوغ را درک نکرده بودم و بیت‌هایی که سرودم دارای محتوا و واژه‌های ویژه‌ای نبود. اما حدود پانزده سال بعد مشاهده کردم که بیت‌هایی به این سه خط سروده من افزوده شده و در کتاب مرثیه پرتیراژی به چاپ رسیده است.
رشید ادامه می‌دهد: به هر تقدیر، از چهارده سالگی کم و بیش توفیق نوحه‌گری نصیبم شده بود و بی‌خبر از صناعت شعر، ابیاتی می‌سرودم. در پی پیروزی انقلاب اسلامی و سپس تحمیل جنگی طولانی به ایران اسلامی، سروده‌هایم به سرعت افزایش می‌یافت. تأسیس هیأت خانواده شهدا در فروردین 1361 و برگزاری مراسم هفتگی در منازل شهیدان و نیز برگزاری این هیأت به مناسبت‌های مختلف، عامل اصلی در تسریع سرودن نوحه‌ها و مرثیه‌ها و افزایش آنها بود.
وی بیان می‌کند: با افزایش سروده‌ها، نشر ذکر، مرا ترغیب به انتشار آنها کرد. لذا برای اولین بار به محضر یکی از استادان ادبیات (دکتر میرزا محمد) رسیدم و سروده‌هایم را از ممیزی ادبی ایشان عبور دادم و سرانجام نخستین مجموعه آنها با عنوان «شمع وجود»، در سال 1367 منتشر شد. شش سال بعد (سال 1373) دیگر سروده‌هایم در کتابی با نام «بوی عود» چاپ و منتشر شد.
* روایت «محسن رشید» از تألیف و چاپ کتاب‌هایش
رشید عنوان می‌کند: آنچه دو کتاب یاد شده را از یکدیگر متمایز می‌کرد، تفاوت رخدادهای اجتماعی _ سیاسی دهه اول با دهه دوم انقلاب بود. کتاب «شمع وجود»، منعکس کننده حس مبارزاتی دوران ستم‌شاهی و متأثر از رخدادهای اجتماعی _ سیاسی پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی بود. ولی «بوی عود» برگرفته از تعالیم عرفانی سیدمحمدعلی نجفی و متأثر از دهه بعد از رحلت امام خمینی (ره) و واکنشی به رویدادهای دوره حاکمیت اندیشه کارگزاران بود.
وی می‌افزاید: سروده‌های مندرج در این دو کتاب از جنبه صناعت شعر قوت کافی نداشت،اما با استقبال علاقه‌مندان چند بار نایاب شد و به چاپ مجدد رسید. البته متقاضیان «شمع وجود» و «بوی عود» را نباید از طایفه ادیبان محسوب کرد، بلکه آنان بیشتر علاقه‌مندان مرثیه‌سرایان قصیده‌های مستند و سوگ‌نامه‌های سوزناک هم نبود، لیکن رویکرد اجتماعی _ سیاسی و عرفانی _ انقلابی سروده‌ها و درج گزیده‌هایی از بیانات امام خمینی و شهید مرتضی مطهری از ویژگی‌های مهمی بود که این دو مجموعه را از کتاب‌های سایر مرثیه‌سرایان متمایز می‌کرد.
شعر ذیل یکی از اشعار کتاب «شراب سرخ» است که از خاطرتان می‌گذرد:
چون نوای نی، بنال از نینوا
نغمه سر کن در غم آلاله‌ها
کاش شبنم همچو لاله سرخ بود
کاش شمع دیده آتش می‌سرود
شمع دل می‌سوزد از مافی ضمیر
خاک دل با اشک دیده شد خمیر
بلبلان را گل به شور آورده است
بلبل خاموش گویی مرده است
ما به یاد گل هیاهو می‌کنیم
یا غزل خوانیم و گل بو می‌کنیم
چون نشست اندر دلم، دل شد حرام
می‌بَرد دل را به سر حٌد عدم
ما به ذکرش روز و شب خو کرده‌ایم
دل به سوی قبله او کرده‌ایم
ای حسین از کار تو درمانده‌ام
یک نظر بنما که در گِل مانده‌ام
آه بگذشته ز سر، موج بلا
کشتی نوح‌ام کجا هستی کجا؟
قلعه‌بان معرفت راهم بده
آنچه «بپسندی نمی‌خواهم»، بده
جز پسندت نیست ما را حاصلی
گر منم شرمنده از ناقابلی
شعر دیگر این کتاب درباره «صحیفه دل» است که در ذیل آن را می‌خوانید:
صحیفه دل ما را اگر ورق بزنی
به غیر نام حسین اندر آن نمی‌یابی
اگر عطش همه جان ما فراگیرد
ز غیر چشمه فیضش نمی‌خوریم آبی
بر اساس این گزارش، مجموعه اشعار عاشورایی «محسن رشید» با اهتمام انجمن پژوهشی _ مذهبی کادح به همراه لوح فشرده سبک نوحه‌ها به زودی از سوی مؤسسه نشر و تحقیقات «ذکر»، منتشر و روانه بازار نشر می‌شود.
گفتنی است، «حاج محسن رشید» متولد 1330 در تهران و دارای مدرک تحصیلی کاردانی است، که تاکنون از وی مجموعه 12 «اطلس‌های دفاع مقدس» منتشر شده است، همچنین مدیریت در تدوین کتاب‌های «روزشمار جنگ دفاع مقدس سپاه پاسداران»، از دیگر خدماتی است که وی به عرصه دفاع مقدس داشته است.
منبع:فارس
کتاب «شراب سرخ» دارای شانزده فصل با عناوینی همچون «ابراز ارادت»، «آزاد مرد»، «سیر شبانه»، «میهمانی»، «سلوک»، «گل و خار»، «گل فروش»، نماد عقل کل»، «نجل اسد»، «شمع وجود»، «شام غریبان»، «عارضه مکشوفه»، «ستاره‌های نیلی» و «شمع و پروانه»، است.
اشعار محسن رشید، دارای مفاهیمی استوار و ارکانی ریشه‌دار در تاریخ و فرهنگ معاصر ایران است و از طرف دیگر مملو از نکات و بیان مقاتل صحیح ائمه اطهار می‌باشد. اشعاری که از سه منظر دارای نقاط قوت است: حماسی، سیاسی _ انقلابی و عرفانی. ارکان اصلی اشعار محسن رشید را می‌توان در وقایع روی داده زندگی شصت و چند ساله او جست‌وجو کرد.
او در 5 آبان 1330 مطابق با 22 ماه محرم چشم به جهان گشود. هر چند هنگامی که 2 ساله بود، کودتای 28 مرداد واقع شد، اما در خانواده‌ای زیست که این واقعه و وقایع دیگر سالهای مشروطه ایران همچون: اشغال تهران در شهریور 1320 و به دار کشیدن شیخ فضل‌الله نوری را در گوش او زمزمه می‌کردند. بدین ترتیب این خاطرات و دیدن وقایعی همچون 15 خرداد 42 به یکی از ارکان اصلی شعر وی مبدل گشت.
همچون بسیاری از جوانان انقلابی دهه‌های 40 و 50، دوران جوانی محسن رشید نیز با هیأت، ورزش و سیاست سپری شد و فعالیت‌های سیاسی‌اش علیه حکومت پهلوی، منجر به زندانی شدن او در سن 24 سالگی به مدت 4 سال شد. فضای مبارزات سیاسی و زندگی در زندان را می‌توان از دیگر عوامل تأثیرگذار در شعر او دانست. وی پس از پیروزی انقلاب در اول فروردین 1358 وارد سپاه شده و همزمان با جنگ تحمیلی فضای جبهه‌ها را تجربه کرد و این فضا نیز در اشعار او نقش مؤثری داشت.
استفاده از مکتب عرفانی _ سیاسی امام خمینی (ره) و بهره‌گیری از دروس عرفانی _ الهی عارف دلسوخته،مرحوم سیدعلی نجفی (ره) را باید از مهم‌تریم عوامل وجود مفاهیم بلند و عمیق عارفانه در اشعار وی برشمرد. درک دوران پس از رحلت امام (ره) و حوادث سالهای اخیر نیز رنگ و بوی دیگری به اشعار او بخشیده است.
در این راستا «محسن رشید»، می‌گوید: شاعر نیستم؛ به کارگیری لقب شاعر برای امثال من، تعرض به ساحت ادبیات فاخر و ادیبان شاعر است. البته به یمن الطاف ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین، گاه از پرتو انوار حکمت‌هایی که استادان معرفت بیان می‌کنند و گاه از دقت نظر در مباحث معرفتی یا نکته‌سنجی از پدیده‌های اجتماعی و سیاسی، نکاتی در ذهن جرقه می‌زند، سپس شکل منظوم می‌گیرد و سرآغاز مرثیه‌ای،غزلی یا قصیده‌ای می‌شود.
وی می‌افزاید: اولین شعری که بر زبانم جاری شد، فقط سه بیت بود. آن روز هنوز سن بلوغ را درک نکرده بودم و بیت‌هایی که سرودم دارای محتوا و واژه‌های ویژه‌ای نبود. اما حدود پانزده سال بعد مشاهده کردم که بیت‌هایی به این سه خط سروده من افزوده شده و در کتاب مرثیه پرتیراژی به چاپ رسیده است.
رشید ادامه می‌دهد: به هر تقدیر، از چهارده سالگی کم و بیش توفیق نوحه‌گری نصیبم شده بود و بی‌خبر از صناعت شعر، ابیاتی می‌سرودم. در پی پیروزی انقلاب اسلامی و سپس تحمیل جنگی طولانی به ایران اسلامی، سروده‌هایم به سرعت افزایش می‌یافت. تأسیس هیأت خانواده شهدا در فروردین 1361 و برگزاری مراسم هفتگی در منازل شهیدان و نیز برگزاری این هیأت به مناسبت‌های مختلف، عامل اصلی در تسریع سرودن نوحه‌ها و مرثیه‌ها و افزایش آنها بود.
وی بیان می‌کند: با افزایش سروده‌ها، نشر ذکر، مرا ترغیب به انتشار آنها کرد. لذا برای اولین بار به محضر یکی از استادان ادبیات (دکتر میرزا محمد) رسیدم و سروده‌هایم را از ممیزی ادبی ایشان عبور دادم و سرانجام نخستین مجموعه آنها با عنوان «شمع وجود»، در سال 1367 منتشر شد. شش سال بعد (سال 1373) دیگر سروده‌هایم در کتابی با نام «بوی عود» چاپ و منتشر شد.
* روایت «محسن رشید» از تألیف و چاپ کتاب‌هایش
رشید عنوان می‌کند: آنچه دو کتاب یاد شده را از یکدیگر متمایز می‌کرد، تفاوت رخدادهای اجتماعی _ سیاسی دهه اول با دهه دوم انقلاب بود. کتاب «شمع وجود»، منعکس کننده حس مبارزاتی دوران ستم‌شاهی و متأثر از رخدادهای اجتماعی _ سیاسی پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی بود. ولی «بوی عود» برگرفته از تعالیم عرفانی سیدمحمدعلی نجفی و متأثر از دهه بعد از رحلت امام خمینی (ره) و واکنشی به رویدادهای دوره حاکمیت اندیشه کارگزاران بود.
وی می‌افزاید: سروده‌های مندرج در این دو کتاب از جنبه صناعت شعر قوت کافی نداشت،اما با استقبال علاقه‌مندان چند بار نایاب شد و به چاپ مجدد رسید. البته متقاضیان «شمع وجود» و «بوی عود» را نباید از طایفه ادیبان محسوب کرد، بلکه آنان بیشتر علاقه‌مندان مرثیه‌سرایان قصیده‌های مستند و سوگ‌نامه‌های سوزناک هم نبود، لیکن رویکرد اجتماعی _ سیاسی و عرفانی _ انقلابی سروده‌ها و درج گزیده‌هایی از بیانات امام خمینی و شهید مرتضی مطهری از ویژگی‌های مهمی بود که این دو مجموعه را از کتاب‌های سایر مرثیه‌سرایان متمایز می‌کرد.
شعر ذیل یکی از اشعار کتاب «شراب سرخ» است که از خاطرتان می‌گذرد:
چون نوای نی، بنال از نینوا
نغمه سر کن در غم آلاله‌ها
کاش شبنم همچو لاله سرخ بود
کاش شمع دیده آتش می‌سرود
شمع دل می‌سوزد از مافی ضمیر
خاک دل با اشک دیده شد خمیر
بلبلان را گل به شور آورده است
بلبل خاموش گویی مرده است
ما به یاد گل هیاهو می‌کنیم
یا غزل خوانیم و گل بو می‌کنیم
چون نشست اندر دلم، دل شد حرام
می‌بَرد دل را به سر حٌد عدم
ما به ذکرش روز و شب خو کرده‌ایم
دل به سوی قبله او کرده‌ایم
ای حسین از کار تو درمانده‌ام
یک نظر بنما که در گِل مانده‌ام
آه بگذشته ز سر، موج بلا
کشتی نوح‌ام کجا هستی کجا؟
قلعه‌بان معرفت راهم بده
آنچه «بپسندی نمی‌خواهم»، بده
جز پسندت نیست ما را حاصلی
گر منم شرمنده از ناقابلی
شعر دیگر این کتاب درباره «صحیفه دل» است که در ذیل آن را می‌خوانید:
صحیفه دل ما را اگر ورق بزنی
به غیر نام حسین اندر آن نمی‌یابی
اگر عطش همه جان ما فراگیرد
ز غیر چشمه فیضش نمی‌خوریم آبی
بر اساس این گزارش، مجموعه اشعار عاشورایی «محسن رشید» با اهتمام انجمن پژوهشی _ مذهبی کادح به همراه لوح فشرده سبک نوحه‌ها به زودی از سوی مؤسسه نشر و تحقیقات «ذکر»، منتشر و روانه بازار نشر می‌شود.
گفتنی است، «حاج محسن رشید» متولد 1330 در تهران و دارای مدرک تحصیلی کاردانی است، که تاکنون از وی مجموعه 12 «اطلس‌های دفاع مقدس» منتشر شده است، همچنین مدیریت در تدوین کتاب‌های «روزشمار جنگ دفاع مقدس سپاه پاسداران»، از دیگر خدماتی است که وی به عرصه دفاع مقدس داشته است.
منبع:فارس
گزارش خطا
