منظور از قناعت چيست؟

عقیق:قناعت حالتي است نفساني كه باعث اكتفا كردن به قدر حاجت و ضرورت مي‌شود. اين صفت از صفات فاضله و اخلاق خوب است و بسياري از صفات ديگر مربوط به آن است. اگر انسان با روحية قناعت زندگي كند از اوصاف ناپسند، مانند: طمع، حرص و جمع‌آوري‌بي‌حدوحصر مال و ثروت بدور خواهد ماند.⁽¹⁾ صفت قناعت مَركبي است كه آدمي را به مقصد و سعادت دنيا و آخرت مي‌رساند. زيرا هر كس به قدر ضرورت قناعت كرد و دل را به تجمل و افزون طلبي نسپرد هميشه فارغ‌البال و مطمئن بسر خواهد برد، به گونه‌اي كه تحصيل آخرت برايش آسان و زندگي دنيا راحت مي‌باشد.

قناعت مستلزم غنا و بي نيازي است،‌ معمولا انسان‌هاي قانع احساس بي‌نيازي مي‌كنند و از درخواست و طلب از ديگران خودداري مي‌كنند. اميرالمومنين علي بن ابي طالب ـ عليهما السّلام ـ فرمود: «اي فرزند آدم! اگر از دنيا آن قدر مي‌خواهي كه كفايت تو را كند، اندك چيزي از آن تو را سير مي‌كند و اگر زيادتر از كفايت مي‌طلبي، تمام آنچه در دنيا هست تو را سير نخواهد كرد و كفايت تو را نخواهد نمود.»⁽²⁾
به هر حال، قناعت يعني اكتفا به قدر نياز و قانع شدن به آنچه كه دارد، قناعت آدمي را از آلوده شدن به بسياري از گناهان نگه مي‌دارد. آدم قانع همواره سير است و احساس بي نيازي مي‌كند،‌ برعكس افراد طماع و حريص هر قدر از اموال دنيا را جمع‌آوري كنند باز عطش و تشنگي‌اش بيشتر مي‌شود. انسان بايد ضمن اينكه خود، روحية قناعت را در خويشتن ايجاد مي‌كند، ديگران را هم بايستي به اين وصف توصيه كند. به ويژه مدير و سرپرست خانواده، وظيفة مهمي در اين زمينه دارد و بايد فرزندان را با روحية‌ قناعت تربيت نمايد.

 پي نوشت ها:

1. قمي، عباس، خلاصه معراج السعاده، قم، موسسه در راه حق، 1364، ص 90(با كمي تغيير).
2. همان، ص 91.

 منبع:جام

211008