نقد و بررسی مجموعه تفسیری امام رضا(ع)

عقیق:نشست نقد و بررسی مجموعه تفسیری امام رضا(ع) شب گذشته 4 تیرماه با حضور «علی شریفی» نماینده ناشران کتاب، «محمود کریمی» مؤلف این مجموعه تفسیری و «ابوالفضل خوش‌منش» منتقد اثر برگزار شد.

در ابتدای این نشست، علی شریفی نماینده ناشران کتاب با اشاره به آثاری که به همکاری بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است اظهار داشت: 800 مقاله با موضوعات مختلف در همایش استان‌ها ارائه شده که از این مقالات 6 کتاب با عناوین «ادب و هنر در آینه فرهنگ رضوی»، «امام رضا(ع) در آینه قرآن و عترت»، «نماز از منظر امام رضا(ع)»، «در آمدی بر طب از منظر امام رضا(ع)»، «در آمدی بر مناظرات امام رضا(ع)» و «ترجمه عوالم العلوم» منتشر شده است.

وی، کتاب «دو پیشوای ملل حضرت ابراهیم(ع) و امام رضا(ع)» را از جمله آثار برجسته عنوان کرد و افزود: در این کتاب تشابه زندگی و رسالت‌های این دو بزرگوار توسط آقای ابوالفضل خوش‌منش عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مقایسه شده است.

نماینده ناشران کتاب با اشاره به آثار ارزشمند در بازار نشر که به شخصیت امام رضا(ع) پرداخته است، تصریح کرد: مجموعه مقالات جشنواره امام رضا(ع)، جایگاه و تأثیر عفاف در مقالات و ارتباطات با سیری در سیره رضوی، مجموعه مقالات ابعاد شخصیت امام رضا(ع)، صحیفه رضویه، مجموعه تفسیری امام رضا(ع) به زندگی و فعالیت‌های امام رضا(ع) پرداخته که هم‌اکنون در بازار نشر موجود است.

وی با بیان اینکه جلد دوم مجموعه تفسیری امام رضا(ع) به همت محمود حکیمی و محسن دیمه‌کار به رشته تحریر درآمده است، ادامه داد: این اثر یکی از آثار فاخری است که مخاطبان خاصی دارد و می‌تواند اثرگذاری بسیاری در جامعه داشته باشد.

 

شخصیت و مقام علمی ائمه(ع) آن گونه که باید شناخته نشده است

در ادامه محمود کریمی مؤلف مجموعه تفسیری امام رضا(ع) با اشاره به اینکه توسل به اهل بیت(ع) در بین شیعیان نهادینه شده است، خاطر نشان کرد: برای عبادت و زیارت بهتر ائمه اطهار (ع) باید ابعاد شخصیت و زندگی آن بزرگواران را درک کرد تا بتوانیم پیوند قرآن و عترت را با همه وجود عملیاتی کنیم.

وی، عدم توجه به شخصیت علمی ائمه اطهار(ع) به ویژه اما رضا(ع) را یکی از خلأهای موجود عنوان کرد و گفت: شخصیت و مقام علمی ائمه(ع) آن گونه که باید شناخته نشده است بنابراین برای زیارت با معرفت باید امام را شناخته و پیوند آنها با قرآن احساس کنیم.

کریمی با بیان اینکه مجموعه تفسیری امام رضا(ع) برای پیوند قرآن و اهل‌بیت(ع) تلاش می‌کند، خاطر نشان کرد: کسانی که در زندگی خود به قرآن یا اهل بیت(ع) به طور جداگانه توجه می‌کنند در امور با مشکل مواجه می‌شوند بنابراین برای رسیدن به سعادت و هدایت باید به قرآن و اهل‌بیت(ع) در کنار یکدیگر اهمیت داد تا به این وسیله معرفت حاصل شود.

وی فراگرفتن روش تفسیر صحیح را یکی از ویژگی‌های این اثر دانست و گفت: علامه طباطبایی(ره) اظهار کرده است که باید روایات صحیح تفسیری داشته باشیم و با این روش به انس با قرآن دست پیدا می‌کنیم  بنابراین ما سعی کردیم با توجه به این مطلب به پژوهش و گردآوری روایات مختلف درباره امام رضا(ع) بپردازیم.

کریمی با بیان اینکه تفسیر آیات در این اثر بر اساس ترتیب آیات الهی در مصحف شریف است، ادامه داد: برای تألیف این کتاب احادیثی از کتب مختلف شیعه و سنی استخراج شده است.

این مؤلف با اشاره به اینکه مجموعه تفسیری امام رضا(ع) دو فصل دارد، افزود: مباحث نظری درباره علوم قرآنی و رویکردهای مختلف روایات تفسیری که امام رضا(ع) داشته است از جمله مباحث مطرح در این اثر است؛ همچنین سیره علمی و تفسیری امام رضا(ع) و اصحاب و شاگردان امام که سیره تفسیری داشتند و مقدمه کوتاهی در باب علوم قرآن در این اثر نگاشته شده است.

کریمی درباره چاپ جلد دوم این اثر نیز اظهار داشت: مستدرک تفسیری، مکمل جلد اول مجموعه تفسیری امام رضا(ع) به حساب می‌آید که به زودی تدوین و چاپ می‌شود؛ در پایان جلد دوم تفسیر موضوعی امام رضا (ع) را ذکر کرده‌ایم و روایاتی که در جلد اول یافت نشده بود را در آن ارائه کردیم.

وی با بیان اینکه ارائه مباحث علوم قرآنی، سبب نزول آیات، سوره شناسی، فضایل سوره‌ها و محکم و متشابه، به دیدگاه‌های امام مربوط می‌شود، گفت: با توجه به اینکه امام رضا(ع) با مذاهب مختلف مناظراتی داشتند، این مباحث در یکی از فصل‌های جلد دوم این اثر می‌آید.

کریمی به منابع مورد استفاده در این اثر اشاره کرد و افزود: کتب اربعه شیعه، بصائرالدرجات، تفسیر ابراهیم قمی، تفسیر عیاشی، تفسیر منسوب به امام عسکری(ع) از جمله این منابع هستند.

نحوه نگارش مجموعه تفسیری امام رضا(ع) مناسب استفاده عمومی نیست

در ادامه این نشست، ابوالفضل خوش‌منش با اشاره به سخنی از علامه طباطبایی گفت: همه امامان مظهر رأفت هستند، ولی از در و دیوار حرم امام هشتم رأفت می‌بارد بنابراین پرداختن به زندگی امام رضا(ع) می‌تواند نقش مهمی در ترویج سبک زندگی اسلامی داشته باشد.

وی با بیان اینکه مدنیت قرآنی با تمدن اسلامی متفاوت است، ادامه داد: امام رضا(ع) امام بین‌المللی است بر همین اساس پرداختن به آثار ایشان از اهمیت خاصی برخوردار است.

خوش‌منش با انتقاد از اینکه این اثر برای عموم مردم کاربردی نیست، افزود: این کتاب در 360 صفحه به نگارش در آمده که تنها یک چهارم آن به زبان فارسی است و باقی این اثر به زبان عربی و برگرفته از متون تفسیری کهن است بنابراین نمی‌تواند مخاطب عام داشته باشد.

وی با اشاره به موضوع آسان‌گیری درباره برخی عناوین داخلی کتاب، گفت: مبانی قرآن شناسی امام رضا(ع) در سه بخش همچون هدایتگری و غیر قابل تحریف و جاودانگی قرآن کریم تعریف شده است.

در ادامه کریمی در دفاع از اثرش خاطر نشان کرد: این اثر برای افرادی که آشنا به زبان عربی هستند تدوین شده است بنابراین جا دارد آثار دیگری در این زمنیه برای عموم افراد تألیف شود تا همه با کرامات و شخصیت علمی این امام بزرگوار آشنا شوند.

در پایان این مراسم «محمدرضا معینی» مسئول کمیته علمی نمایشگاه از فعالیت علمی «علی کریمی» برای نگارش مجموعه تفسیری امام رضا(ع) تجلیل کرد.

منبع:فارس

211008