عقیق: این مرجع تقلید در درس تفسیر خود در مسجد اعظم، تاکید کرد: فراموشی معاد است که انسان از یاد می‌‏برد که روزی همین اعمال او علیه او شهادت می‎دهند.

وی گفت: مهمترین راه حفظ انسان در مقابل گناهان و خطرات، تذکره معاد است؛ یاد مرگ و معاد است که انسان را نگاه می‎دارد و الا هیچ چیزی انسان را نجات نخواهد داد.

این مرجع تقلید گفت: انسان تا آخرین لحظه زندگی خود مکلف است و تا لحظه‎ای که نفس می‎کشد و اراده و قدرت انجام عمل خیر و شر را دارد باید در مقابل اعمال خود پاسخگو باشد.

این مفسر قرآن تصریح کرد: گناه یک عمل زنده است، موجود زنده نیز هم حیات دارد، هم تولید نسل می‎کند و هم گناهان دیگر را باعث می‎شود و هم در دنیا و آخرت آبروی انسان را به خطر می‎اندازد.

این مفسر قرآن کریم، به بیان تفاوت میان عالم دنیا با عالم ملکوت و مثال پرداخت و گفت: داستان حضرت مریم، داوود و حضرت آدم و حوا، در عالم واقعی نبود بلکه در عالم ملکوت رخ داد و شریعت در این عالم جایی ندارد.

وی افزود: قرآن تصریح می‎کند فرشته‎ای که بر حضرت مریم(س) نازل شد و فرمود که من مامور شده‎ام تا فرزندی را از جانب خدا به شما عنایت کنم، در عالمی فرای عالم ماده روی داد و به همین خاطر بود که مسئله محرم و نامحرمی وجود نداشت.

این مفسر قرآن بیان کرد: فرشته در عالم مثال وارد می‎شود و این مقام جای نهی از منکر و معصیت و حلال و حرام نیست؛ این حالت حالتی است که واقعی نیست پس نمی‎توان کسی را توبیخ کرد.

وی گفت: زمانی که امام حسین(ع) به سوی کربلا حرکت می‎کردند در راه چنین حالتی به ایشان دست داد و ایشان فرمودند که به من گفته شد که به سمت مرگ می‎رویم و همانجا انا لله خواندند؛ این حالت به قول فرمایش مرحوم علامه، حالت خواب نبود بلکه حالت منامیه بود.

جوادی‌آملی با بیان این‌که «خواب با رویا و رویا با حالت منامیه و مثال متصل تفاوت دارد» افزود: اینها هر کدام مرتبه‎ای دارند که با هم متفاوت هستند؛ تمثل برای معصومین سند است و داستان وارد شدن پیامبر(ص) به مسجد الحرام نیز در همین عالم اتفاق افتاد.

وی با ذکر این‌که «ضرب‌المثل قرآنی، کلامی و تمثل، ملکوتی است» خاطرنشان کرد: تمثل در اینجا واقعیتی است که در عالم رویا به معصوم نشان داده می‎شود و در آینده روی می‎دهد؛ در عالم تمثل نیز جای شریعت نیست همانند خواب که کسی به خاطر فعلی که در خواب انجام داده مواخده و تنبیه نمی‎شود.

این مرجع تقلید یادآور شد: خداوند در عالم تمثل، واقعیت را به شکل مثال عنوان و مطالب را متمثل می‎کند و با بررسی مسئله تمثل مشکلات تفسیری مرتبط با داستان حضرت داوود، مریم، آدم و حوا و... حل خواهد شد.

وی گفت: اگر انسان بیان می‎کند که خلیفه خداست باید بداند که خلیفه چه کسی است؛ مسئله مهم این است که کسی که خلیفه کسی است باید همان کاری را انجام دهد که مستخلف عنه از او خواسته است؛ خدا به ما می‎گوید تا زمانی که امر مرا می‎گویید و حرف مرا می‎زنید خلیفه من هستید و اگر حرف خود را بزنید پیرو هوای نفس خود شده‎اید.

جوادی‌آملی تصریح کرد: خداوند سند کرامت انسان را خلافت او قرار داد؛ او خلیفه شد که حرف خدا را بزند و نه حرف خود را؛ هر حرفی که حرف خدا نیست، هوای نفس است؛ اگر برای نفس خود باشد که هیچ و اگر برای خوشایند دیگری هم باشد باز هم هوای نفس است.