عقیق: یکی از سوالاتی که در خصوص قوم بنی اسرائیل وجود دارد این است که چرا خداوند به آنها برتری داد و نعمت زیادی در اختیارشان گذاشت؟ و اینکه آیا اصلاً نعمت فراوان همیشه برای بشر خیر محسوب می شود یا شر؟ و اگر نعمت می تواند موجب انحراف شود راه چاره چیست؟ اینکه اصلاً از خدا نعمت نخواهیم!؟

خداوند متعال در آیه ۴۷ سوره بقره آورده است:

«يا بَنِي إِسْرائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ»

اى بنى اسرائيل! نعمتم را كه به شما ارزانى داشتم، بياد آوريد و اين كه من شما را بر جهانيان برترى بخشيدم.

در پاسخ به شبهات فوق با توجه به تفسیر این آیه شریفه باید دانست:

* محتوای آیه ۴۷ به گونه ای است که شاید برخی گمان ببرند بنی اسرائیل بر تمام جهانیان برتری داده شده اند ولی آیا به راستی چنین است؟ و اصلاً چرا خداوند باید گروهی را در نعمت دادن بر سایرین برتری بدهد!؟

آنچه مسلم است اینکه بنی اسرائیل در زمان خویش بر بخشی از مردم زمان خود برتری داده شدند. این نکته از آیه ۱۳۷ سوره اعراف به روشنی پیداست زیرا آنجا فرموده که: «ما اين مستضعفان را وارث مشرق و مغرب زمين كرديم.» پس روشن است كه بنى اسرائيل در آن زمان وارث تمام جهان نشدند و مقصود اين است كه وارث شرق و غرب منطقه خودشان گشتند بنا بر اين فضيلت آنها بر جهانيان نيز برترى نسبت به افراد همان محيط است.

و اما پاسخ سوال دیگر نیز از همین آیه مشخص است. آنها در آن زمان مستضعف بودند. اراده خداوند بر این است که از مستضعفان دلجویی نماید لذا بعد از سختی ها و مشکلات فراوانی که این قوم مستضعف دچارش گردیدند خدا به آنها نعمت فراوان داد.

البته همیشه نعمت زیاد خوب نیست و حتی ممکن است گاهی نه تنها خیر انسان نباشد بلکه برای او شر محسوب شود و باعث غفلت و گمراهی گردد. کما اینکه همین بنی اسرائیل نتوانستند شکر نعمت کنند و امت ناسپاسی شدند و عاقبت این ناسپاسی این شد که از همان نعمت ها برای ظلم بهره بردند و امروز هم نتیجه این رفتارشان را در بازماندگان آن قوم شاهد هستیم!

* امام سجاد (ع) در دعای بسیار زیبای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه می فرماید:

«بار خدایا من را در میان مردم به درجه و مقامی سرفراز مفرما جز آن که پیش نفسم مانند آن پست نمایی ، و ارجمندی آشکارا برایم پدید میاور جز آن که به همان اندازه پیش نفسم برای من خواری پنهانی پدید آوری»

پس ما نیز باید در هنگام دعا کردن مراقب باشیم و از خداوند در کنار نعمت های فراوان و روزی وسیع، لیاقت و تقوا و تواضع را درخواست نماییم تا خدای نکرده همان نعمتی که از خدا با دعا و نیایش درخواست نموده ایم موجب غفلتمان نشود و به سرنوشت بنی اسرائیل دچار نگردیم.

* یکی دیگر از دلایلی که نشان می دهد برتری بنی اسرائیل محیطی بوده نه بر همه امت ها آیه ۱۱۰ سوره مبارکه آل عمران است آنجا که خطاب به مسلمانان می فرماید:

«كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ ...» شما (مسلمانان) بهترين امتى بوديد كه براى نفع انسانها آفريده شده‏ايد.