عقیق: حجت‌الاسلام احمد غفاری عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و
فلسفه ایران در آستانه ایام نوروز و اهمیت فلسفه تجدید حیات طبیعت و ایام نوروز
گفت: درباره نوروز علمای قدیم ما اهتمام ویژه‌ای نشان می‌دادند کلاً نگارش
کتاب‌هایی به نام «نوروزیه» یکی
از موارد مرسوم بین علمای قدیم بوده است به طور مثال اشاره می‌کنم به نوروزیه که
غیاث‌الدین ادیب کاشانی یا ملااسماعیل خواجویی و ملامحسن فیض کاشانی از علمای
معروف شیعی دراین زمینه کتاب نوروزیه نگاشتند.
وی با اشاره به اینکه در اشعار عرفانی عرفای معروف اسلامی هم مباحث بسیار زیبایی درباره نوروز و حکیمانه بودن آن آمده است، افزود: اشاره می‌کنم به یکی از اشعار مولانا که بسیار زیبا و حکیمانه است:
آمد بهار خرم و آمد رسول یار/ مستیم و عاشقیم و خماریم و بی‌قرار
در این بیت مولانا بسیار زیبا بهار را به عنوان رسول و فرستاده‌ای از سوی خداوند معرفی می‌کند یا در یک بیت دیگر:
گویی قیامت است که بر کرد سر ز خاک / پوسیدگان بهمن و دی، مردگان پار
تخمی که مرده بود کنون یافت زندگی / رازی که خاک داشت کنون گشت آشکار
*عرفا به یادکرد معاد و قیامت تکوینی در بحث نوروز تأکید دارند
وی در ادامه افزود: بنابراین در نگاه عرفای مسلمان نوروز به عنوان نشانه‌ای برای یادکرد معاد و قیامت تکوینی مشاهده می‌کنیم و طبیعت به عنوان واقعیتی که اساساً منشأ و مقصد انسان است، دم به دم در حال نمو و تجدید است. این آیه حکیمانه قرآن کریم باید جلوی چشمان ما قرار بگیرد کسانی که همت می‌گذارند برای احترام به محیط زیست می‌توانند از آن استفاده کنند: «مِنْهَا خَلَقْنَاکُمْ وَفِیهَا نُعِیدُکُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُکُمْ تَارَةً أُخْرَىٰ..» خداوند شما انسان‌ها را از زمین آفرید و به همین زمین دوباره باز می‌گرداند و دوباره از این زمین شما را برخواهیم انگیخت.
حجت‌الاسلام غفاری اظهار داشت: این نکته بسیار مهم است که طبیعت در نگاه فلسفه اسلامی، منشأ انسان است در یک نگاه حکمت متعالیه ما معتقدیم که انسان موجودی است اصلاً طبیعت عین وجود اوست من یک موجود کاملاً طبیعی هستم چون از طبیعت برخواستم و من و طبیعت دو موجود متمایز نیستیم و احترام به طبیعت احترام به خود است چون طبیعت در جان ما وجود دارد.
*روایت رشیدالدین میبدی در کشف‌الاسرار از واژه «عید»
وی در ادامه افزود: «رشیدالدین میبدی» در کشف‌الاسرار می‌فرماید که واژه «عید» به معنای بازگشت است و به «عید» به این علت عید گفته شد، چون خداوند در چنین روزی به سوی بندگان خودش با رحمت باز می‌گردد و بندگانش با اطاعت به سوی خدا باز می‌گردند جالب اینجا است که در سوره مائده آیه 112 تا 114 وقتی یاران حضرت عیسی (ع) سفره‌ای آسمانی از پیامبر خود درخواست می‌کنند تا نشانه و آیه‌ای از خداوند بشود، حضرت عیسی (ع) از خداوند درخواست می‌کند که خدا منتی بگذارد و طعامی آسمانی عنایت کند تا آن روز ، روز عید مطرح شود علامه طباطبایی در ذیل این آیه شریفه در تفسیر المیزان می‌فرماید که خاصیت عید این است که زمینه وحدت زمین و تجدید حیات اجتماعی و سرزندگی را باعث می‌شود به عبارت دیگر روز عید، روزی است که انسان‌ها در یک محیط اجتماع می‌کنند و فرصتی برای هماهنگی و هم‌آوازی در زندگی پیدا می‌کنند.
*روایتی از امام صادق (ع) درباره نوروز
وی با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) گفت: این روایت را معلی بن خنیس نقل کرده که ایشان خطاب کردند: ای معلی نوروز روزی است که خداوند از ارواح بندگان خود نامه گرفت که او را بندگی کنند، این روایت اشاره دارد به روز ذَر -قبل از خلقت- که اولین روزی است که آفتاب طلوع کرد و درختان را بارور ساخت و خرمی زمین آفریده شد و نوروز روزی است که کشتی نوح بر زمین قرار گرفت و روزی است که جبرئیل با وی بر حضرت رسول وارد شد و حضرت رسول هم دژهای کفار را شکافت و امر کرد یارانش را که با علی (ع) بیعت کنند، در انتهای این روایت که طولانی تر است حضرت امام صادق (ع) هم ظهور امام زمان (عج) را هم در نوروز مطرح می‌کند و در پایان می‌گوید هیچ نوروزی نیست که ما توقع خلاصی از غم نداشته باشیم زیرا که این روز به ما و شیعیان ما نسبت دارد، می‌فرمایند عجم‌ها آن را حفظ کردند ولی شما اعراب آن را ضایع کردید، اینجا بسیار زیبا ایرانی و اسلامی تلفیق می‌شود شعر فوق العاده زیبای هاتف اصفهانی:
همایون روز نوروز است امروز و بیفروزی / بر اورنگ خلافت کرده شاه لافتی مأوی
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران اظهار داشت: با توجه به این نکات ما این را درمی‌یابیم که نگاه عارفان و فیلسوفان اسلامی به واقعه نوروز کاملاً منطقی و پذیرا است، انکاری نه از سوی ائمه معصومین نه حکیمان مسلمان صورت نگرفته و اساساً با تکوین امکان مخالفت نمی‌شود بلکه باید آن را به طور حکیمانه‌ای تفسیر کرد. این نو شدن طبیعت نشانه این است که انسان باید در درون خودش تجدید نظر کند و هر چند وقت یک بار این مسائل درونی تجدید نظر کند.
منبع:فارس
211008
