یکی از علل پیشرفت مسلمانان در پزشکی توجه پیامبر اکرم (ص) به مسائل بهداشتی بوده است. اسلام، درباره اصول کلی پزشکی و بهداشت دستورهایی به پیروانش داده است که می‌توان از این دستورها به عنوان یکی از پایه‌های علم پزشکی اسلامی یاد کرد.
عقیق: احادیثی زیادی از پیغمبر اسلام (ص) درباره سلامت، بیماری، بهداشت و مسایل دیگر مربوط به پزشکی وجود دارد.
مجموعه گفته‌های پیغمبر اسلام درباره طب را بعدها نویسندگان اسلامی تدوین کردند و بر آن شرح‌ها نوشتند و این مجموعه‌ها به نام طب‌النبی معروف گردید. ائمه(ع) هم روایات پزشکی زیادی را از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند.
یکی از موضوعات پزشکی مورد توجه پیامبر(ص) بهداشت دهان و دندان و رابطه آن با سلامت روح است که به برخی از آنها اشاره می کنیم. قبل از هر چیز پیامبر اکرم (ص) پاکیزگی دهان و مسواک زدن را از فطرت توحیدى دانسته اند و در باره اهمیت این امر فرموده اند: جبرئیل ، آن اندازه مرا به مسواک زدن سفارش مى کرد که ترسیدم دندان هایم یک به یک بریزد و بى دندان شوم . (1)
و در بیانی دیگر فرمودند: جبرئیل ، آن اندازه مرا به . . . مسواک زدن سفارش مى کرد که گمان بردم آن را واجب قرار خواهد داد . (2)
روی همین اصل پیامبر (ص) بهداشت دهان را مایه آمرزش معرفی کرده و فرمودند:بایسته است کسى از شما در چرخاندن آب در دهان و بینى ، مبالغه ورزد ؛ چرا که این کار ، مایه آمرزش براى شما و باعث گریزِ شیطان است . (3)
و نیز فرمودند: هر کس خلال مى کند ، [پس مانده ها را] بیرون افکند . هر کس چنین کند ، کار خوبى کرده است و هر کس چنین نکند ، [بر او] ایرادى نیست . (4)
و در حدیثی دیگر توجه به پاکیزگی دهان را مایه جلب روزی دانسته اند . در حدیث آمده است .پیامبر خدا ، خلالى به جعفر بن ابى طالب داد و فرمود : «اى جعفر! خلال کن ، که این کار ، موجب بهداشت دهان (یا فرمود : لثه) و سبب جلب روزى است» .(5)
و در همین زمینه فرمودند: در پى غذا خوردن ، خلال کنید ؛ چرا که مایه سلامت دندان هاى نیش و نواجد (آسیا) است و براى انسان ، جلب روزى مى کند . (6)
پیامبر رحمت حضرت محمد (ص) دوست داشتند که امتش همیشه با دهان و دندان تمیز و خوشبو در جامعه ظاهر شوند و فرمودند:چرا شما را با دندان هاى زرد مى بینم؟ چرا مسواک نمى زنید؟(7)
و نیز فرمودند:جبرئیل ، نزد من آمد و گفت : اى محمّد ! چگونه در حالى که مسواک نمى زنید ، بر شما نازل شویم؟(8)
پیامبر اکرم (ص) در باره آثار و برکات رعایت بهداشت دهان و دندان فرموده اند: هر کس در هر روز ، دو بار مسواک بزند ، سنّت پیامبران را استمرار بخشیده است ، در برابر هر نمازى که بخواند ، خداوند ، برایش پاداش صد رکعت مى نویسد ، از فقر به غنا (و بى نیازى) درمى آید ، دهانش خوش بو مى شود ، حافظه اش فزونى مى یابد ، فهمش استوار مى گردد ، غذایش گوارش مى یابد ، درد دندان هایش از میان مى رود ، بیمارى از او دور مى گردد ، و فرشتگان ، به واسطه نورى که بر او مى بینند ، با او دست مى دهند و دندان هایش تمیز مى شود . (9)
و در باره ویژگی های مسواک زدن فرموده اند:در مسواک زدن ، دوازده ویژگى است : مایه پاکى دهان است ؛ سبب خشنودى پروردگار است ؛ دندان ها را سفید مى کند ؛ جِرم دندان را از میان مى بَرَد ؛ بَلغَم را مى کاهد ؛ غذا را مطبوع مى سازد ؛ حسنات را دو چندان مى کند ؛ به واسطه آن ، سنّت انجام مى گیرد ؛ فرشتگان بدین وسیله حضور مى یابند ؛ لثه را تقویت مى کند ؛ برگذرگاه قرآن مى گذرد و نزد خداوند ، هر دو رکعت نماز با مسواک ، دوست داشتنى تر از هفتاد رکعت بى مسواک است . (10)
پی نوشت ها:
1. الکافی ، ج 6 ، ص 495 ، ح 3
2. کتاب من لا یحضره الفقیه ، ج 4 ، ص 13
3. بحار الأنوار ، ج 80 ، ص 338 ، ح 10
4. المحاسن ، ج 2 ، ص 378 ، ح 2328
5. بحار الأنوار ، ج 66 ، ص 441 ، ح 19 .
6. مکارم الأخلاق ، ج 1 ، ص 331 ، ح 1061
7. بحار الأنوار ، ج 76 ، ص 132 ، ح 29
8. النوادر للراوندی ، ص 192 ، ح 349
9. جامع الأخبار ، ص 151 ، ح 340
10. الأحکام النبویّـة فی الصناعة الطبیّة ، ج 2 ، ص116
منبع:قدس
211008
مجموعه گفته‌های پیغمبر اسلام درباره طب را بعدها نویسندگان اسلامی تدوین کردند و بر آن شرح‌ها نوشتند و این مجموعه‌ها به نام طب‌النبی معروف گردید. ائمه(ع) هم روایات پزشکی زیادی را از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند.
یکی از موضوعات پزشکی مورد توجه پیامبر(ص) بهداشت دهان و دندان و رابطه آن با سلامت روح است که به برخی از آنها اشاره می کنیم. قبل از هر چیز پیامبر اکرم (ص) پاکیزگی دهان و مسواک زدن را از فطرت توحیدى دانسته اند و در باره اهمیت این امر فرموده اند: جبرئیل ، آن اندازه مرا به مسواک زدن سفارش مى کرد که ترسیدم دندان هایم یک به یک بریزد و بى دندان شوم . (1)
و در بیانی دیگر فرمودند: جبرئیل ، آن اندازه مرا به . . . مسواک زدن سفارش مى کرد که گمان بردم آن را واجب قرار خواهد داد . (2)
روی همین اصل پیامبر (ص) بهداشت دهان را مایه آمرزش معرفی کرده و فرمودند:بایسته است کسى از شما در چرخاندن آب در دهان و بینى ، مبالغه ورزد ؛ چرا که این کار ، مایه آمرزش براى شما و باعث گریزِ شیطان است . (3)
و نیز فرمودند: هر کس خلال مى کند ، [پس مانده ها را] بیرون افکند . هر کس چنین کند ، کار خوبى کرده است و هر کس چنین نکند ، [بر او] ایرادى نیست . (4)
و در حدیثی دیگر توجه به پاکیزگی دهان را مایه جلب روزی دانسته اند . در حدیث آمده است .پیامبر خدا ، خلالى به جعفر بن ابى طالب داد و فرمود : «اى جعفر! خلال کن ، که این کار ، موجب بهداشت دهان (یا فرمود : لثه) و سبب جلب روزى است» .(5)
و در همین زمینه فرمودند: در پى غذا خوردن ، خلال کنید ؛ چرا که مایه سلامت دندان هاى نیش و نواجد (آسیا) است و براى انسان ، جلب روزى مى کند . (6)
پیامبر رحمت حضرت محمد (ص) دوست داشتند که امتش همیشه با دهان و دندان تمیز و خوشبو در جامعه ظاهر شوند و فرمودند:چرا شما را با دندان هاى زرد مى بینم؟ چرا مسواک نمى زنید؟(7)
و نیز فرمودند:جبرئیل ، نزد من آمد و گفت : اى محمّد ! چگونه در حالى که مسواک نمى زنید ، بر شما نازل شویم؟(8)
پیامبر اکرم (ص) در باره آثار و برکات رعایت بهداشت دهان و دندان فرموده اند: هر کس در هر روز ، دو بار مسواک بزند ، سنّت پیامبران را استمرار بخشیده است ، در برابر هر نمازى که بخواند ، خداوند ، برایش پاداش صد رکعت مى نویسد ، از فقر به غنا (و بى نیازى) درمى آید ، دهانش خوش بو مى شود ، حافظه اش فزونى مى یابد ، فهمش استوار مى گردد ، غذایش گوارش مى یابد ، درد دندان هایش از میان مى رود ، بیمارى از او دور مى گردد ، و فرشتگان ، به واسطه نورى که بر او مى بینند ، با او دست مى دهند و دندان هایش تمیز مى شود . (9)
و در باره ویژگی های مسواک زدن فرموده اند:در مسواک زدن ، دوازده ویژگى است : مایه پاکى دهان است ؛ سبب خشنودى پروردگار است ؛ دندان ها را سفید مى کند ؛ جِرم دندان را از میان مى بَرَد ؛ بَلغَم را مى کاهد ؛ غذا را مطبوع مى سازد ؛ حسنات را دو چندان مى کند ؛ به واسطه آن ، سنّت انجام مى گیرد ؛ فرشتگان بدین وسیله حضور مى یابند ؛ لثه را تقویت مى کند ؛ برگذرگاه قرآن مى گذرد و نزد خداوند ، هر دو رکعت نماز با مسواک ، دوست داشتنى تر از هفتاد رکعت بى مسواک است . (10)
پی نوشت ها:
1. الکافی ، ج 6 ، ص 495 ، ح 3
2. کتاب من لا یحضره الفقیه ، ج 4 ، ص 13
3. بحار الأنوار ، ج 80 ، ص 338 ، ح 10
4. المحاسن ، ج 2 ، ص 378 ، ح 2328
5. بحار الأنوار ، ج 66 ، ص 441 ، ح 19 .
6. مکارم الأخلاق ، ج 1 ، ص 331 ، ح 1061
7. بحار الأنوار ، ج 76 ، ص 132 ، ح 29
8. النوادر للراوندی ، ص 192 ، ح 349
9. جامع الأخبار ، ص 151 ، ح 340
10. الأحکام النبویّـة فی الصناعة الطبیّة ، ج 2 ، ص116
منبع:قدس
211008
