هفتم صفر روز شادی یا حزن؟

عقیق:

بسم الله الرحمن الرحيم

هفتم ماه صفر به روایتی سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) و به روايتي ديگر میلاد امام موسي کاظم(ع) مي باشد این همزمانی دو مناسبت و وجود آن در ماه صفر که ماه حزن و اندوه خاندان نبوت می باشد باعث يک نوع سردرگمي ميان محبان اهل بيت شده است لذا به بررسي اين موضوع از منابع معتبر و نيز نظر بزرگان و علماي معاصر مي پردازيم:
منابعي که هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبي عليه السلام مي دانند:
مرحوم شيخ كفعمی (م قرن 9) در كتاب «مصباح بلدالامين»، هفتم صفر را زمان شهادت امام حسن مجتبی(ع) اعلام كرده است.
مرحوم مجلسي هم روايتي را مبني بر شهادت در اين روز ذکر مي کند: بحارالانوار،ج 44، ص 134 ، البته مرحوم مجلسي اين روايت را به نقل از دروس شهيد و مصباح کفعمي ذکر مي کند.(مطلبي که ذکر آن خالي از لطف نيست اين است که در تاريخ شهادت امام مجتبي پنج قول وجود دارد: آخرصفر، هفتم صفر، بيست و هشت صفر، پنج ربيع الاول و بدون تاريخ؛ که براي مطالعه بيشتر مي توانيد به کتاب زندگاني امام حسن مجتبي، تاليف رسولي محلاتي مراجعه فرماييد).

منابعي که 28 صفر را روز شهادت امام حسن مجتبي(ع) مي دانند:
-1شيخ مفيد در الارشاد، ص 356
2-مرحوم شيخ كلينی در «كافی«
-3شيخ تبريزی در «اعلام‌الوری«
و...

منابعي که هفتم صفر را روز ميلاد امام موسي کاظم(ع) مي دانند:
علامه شوشتری صاحب «قاموس‌الرجال» گفته است كه «لم يعين احد شهره»؛ يعنی هيچ‌كس ماه‌ تولد امام كاظم(ع) را تعيين نكرده است، چه برسد به روز تولد! و در منابع تاريخی فقط سال‌ تولد ذكر شده است؛ ولی شيخ تبريزی در كتاب«إعلام‌الوری» و «تاج‌الوليد» و هم‌چنين مرحوم «ابن شهرآشوب» در كتاب«مناقب آل ابی‌طالب» و نيز علامه مجلسي در بحار الانوار، علامه مجلسي، ج 48ص 1،روز تولد امام كاظم(ع) را 7 صفر اعلام كرده‌اند و هيچ نقل ديگری در اين زمينه نيست، اما قبل از قرن 5 و 6 هجری؛ يعنی مرحوم «شيخ كلينی» در »كافی» يا مرحوم «شيخ مفيد» در«الارشاد» هيچ روز و ماهی را برای تولد امام كاظم(ع) اعلام نكرده‌اند، لذا كلام علامه شوشتری به بعد از قرن 6 مربوط می‌شود، بالاخره تعيين تولد امام كاظم(ع) مربوط به متأخرين است.

در پايان در تاييد روز شهادت نظر بعضي از مراجع معاصر را هم قرار مي دهيم:

استفتاء از بزرگان و مراجع معاصر:
سوال: مشاهده میشود در ایام محرم و صفر بعضی جشنها به مناسبتهای مختلف از صدا و سیما پخش میشود مثل هفتم صفر بعنوان میلاد امام هفتم، اما بر پايه برخي روايات هفتم صفر روز شهادت امام مجتبي نيز هست نظر حضرتعالی چیست؟

پاسخ:
-نظرآیت الله میرزا جواد تبریزی
ماههای محرم و صفر ماه های حزن بر سیدالشهدا و خاندان اهل بیت(ع) میباشد و باید به مراسم عزاداری و روضه خوانی بگذرد . والله العالم

-متن جوابیه آیت الله بهجت
بسمه تعالی
مناسب است در جمع بین دو قول(مشهور) در روز هفتم صفر به شهادت سبط اکبر امام مجتبی (ع) و تولد امام موسی کاظم علیه السلام ترتیب مجالس برای هر دو امام بزرگوار به اینکه مصائب امام دوم(ع) و مناقب امام هفتم(ع) را متذکر و یاداور باشند و همین احتیاط حاصل میشود . والسلام
اول صفر 1430 ه ق

-متن جوابیه آیت الله وحید خراسانی
بسم الله الرحیمن الرحیم
به آنچه فقیه محقق، مؤسس حوزه علمیه فرموده اند باید عمل شود .
29 محرم الحرام 1430 / مهر معظم له
)طبق اخبار موثق حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی (ع)] تعطیل می نماید و مراسم سوگواری برگزار می کنند از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و ایت الله بروجردی نیز نقل میشود؛ نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری میپرداختند(.

-متن جوابیه آیت الله مکارم شیرازی
البته مشهور است طبق انچه مرحوم کلینی در کافی آورده است که شهادت آن حضرت در آخر ماه صفر است ولی با توجه به روایت دیگری که مربوط به هفتم ماه صفر است سزاوار است نسبت به آن روز نیز احترام رعایت شود .
همیشه موفق باشید 2/11/1388

-متن جوابیه آیت الله شبیری زنجانی
بسمه تعالی
عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط(ع) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام هفتم (ع) منافات ندارد.
اول صفر 1430

-متن جوابیه آیت الله فاضل لنکرانی
بسمه تعالی و له الحمد
در این که باید یکروز اختصاص به حضرت امام مجتبی(ع) داشته باشد تردیدی نیست و با توجه به اینکه 28 صفر روز رحلت خاتم الانبیا (ص) هم هست و بدین لحاظ شهادت سبط اکبر علیه السلام تحت الشعاع قرار میگیرد لذا خوب است که روز هفتم صفر را به این عنوان اختصاص دهند که مشهور هم همین است.
24/12/1383

پی نوشت:

(نویسنده: سید محمد مهدی حسین پور)

(استفتائات به نقل از سايت شيعه نيوز(

 منبع:پرسمان دانشجویی