سوال:کلينى روايتى نقل مى كند كه سياه پوشيدن مكروه است، مگر در سه چيز: چكمه، عمامه و عبا. و پس از دو صفحه و نيم مى پرسد: چرا شيعه سياه مى پوشد؟ و لباس سياه را لباس سيدها قرار داده اند؟
پاسخ: فرض كنيد كه سياه پوشيدن مكروه باشد، مگر ارتكاب مكروه حرام است؟ چه بسا به دلايلى ارتكاب مكروه راجح باشد.
درباره
مكروه بودن پوشش لباس سياه، مى گوييم: رواياتى كه از پوشيدن لباس سياه
نهى كرده، (هر چند آن را تحريم نمى كند، بلكه مكروه مى شمارد)، مقصودش
كسى است كه در ميان رنگهاى مختلف، رنگ سياه را اختيار مى كند و پيوسته
لباس سياه مى پوشد.
امّا اگر به صورت موقت و چند روزى آن را به
عنوان لباس عزا بر تن كند؛ به گونه اى كه وقتى دوران عزا سپرى شد، او نيز
لباس عزا را از تن درآورد و لباس ديگر بپوشد، هرگز حديث ياد شده ناظر به
چنين مواردى نيست.
و اصلًا مگر تنها شيعه است كه براى عزا، لباس
سياه به تن مى كند؟ به قول نويسنده دائرة المعارف بستانى «در ميان
ملّتهاى متمدن، در ميان طبقات مختلف لباس عزا يكسان است و آنان رنگ سياه
را براى عزا مناسبتر از رنگهاى ديگر مى دانند.»
از شاهنامه فردوسى استفاده مى شود كه در اعصار ديرين نيز لباس سياه نشانه عزادارى بوده است. او مى گويد: در كاخ ها را سيه كرد پاك ز كاخ و ز ايوان بر آورد خاك بپوشيد پس جامه نيلگون همان نيلگون غرق كرده به خون
شواهد
تاريخى بر اين كه لباس سياه شعارى جهانى بوده و به هنگام عزا بر تن مى
كردند، فراوان است و اگر شيعه هم در ايام عزا پيراهن مشكى بر تن مى كند،
تبعيت از يك عرف جهانى است كه اسلام از آن نهى نكرده است.
خلاصه اينكه: شيعه سياه پوش نيست؛ يعنى هرگز شيعه در جهان، همگى و هميشه سياه نمى پوشند و مرتكب اين مكروه نمى شوند. معلوم
است كه در مواقع شهادت اهل بيت عليهم السلام، به طور موقت سياه پوشيدن،
رمز حزن و عزادارى است و اميرمؤمنان، على(ع) فرمود: شيعيان ما
كسانى هستند كه در شادى و حزن ما شركت دارند. (1) و هم اكنون در جهان
پوشيدن سياه در ايام مصيبت، رمز عزادارى است و اين ربطى به شريعت و دين
ندارد و يك عادت و از آداب و رسوم ملّى و قومى است.
در پاسخ پرسش دوم، گفتنى است برخى از سادات، عمامه مشكى مى پوشند و در روايات عمامه مشكى استثنا شده است.
پی نوشت: 1- بحارالأنوار، ج ۴، ص ۲۸7. 2- پاسخ جوان شيعى به پرسشهاى وهابيان، ص133.