به جز مجلس اول و آخر (دوازدهم) که دارای استقلال نسبی از سایر مباحث هستند، 10 مجلس دیگر در عین تنوع مباحث دارای بافتی منسجم و پیوسته‌اند.

در مجلس اول با رویکردی پدیدارشناسانه و جدید، واقعه عاشورا معجزه‌ای انسانی در اثباتِ حقیقت متعالیِ نظام هستی قلمداد می‌شود و از این منظر ضمن تحلیل عقلانی پدیده معجزه در تاریخ بشر، ویژگی‌های اصلی امور اعجازآور با قالب رفتاری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و اصحاب بزرگوارشان تطبیق می‌یابند.

مجلس دوازدهم نیز تفسیر غزلی از حضرت حافظ است که انطباق آن با حادثة عاشورا به سبکی بدیع شرح و ارائه شده است. اما مجالس دهگانه دیگر، حاوی مباحث متنوع، گسترده و کاملاً تحلیلی است که در آنها به نقد و بررسی تفسیرهای متضادِ صاحب‌ نظران گذشته و اکنون امت اسلامی در تفسیر علل، اهداف و ماهیت نهضت عاشورا ‌پرداخته می‌شود و با نارسا دانستن تفسیرهای یک‌جانبه (اعم از فردی و اجتماعی) تفسیری جامع ارائه می‌شود که بر اساس مبانی بنیادین انسان‌شناسی الهی و شیعی و مستند بر تحلیل‌های عمیق فلسفی، عرفانی و نیز اصول معارف قرآنی و وحیانی شکل گرفته است.

از جمله مباحث خواندنی کتاب، تحلیلی فلسفی مسئله گریه و نقش آن در سیر معنوی و تعالی روحی انسان است که در مجالس مختلف از زوایای متفاوت به آن پرداخته شده است. همچنین بحث عمیق و گسترده‌ای در باب «علم امام» و شبهات و اشکالات ناشی از این بحث در تفسیر نهضت عاشورا که در ضمن آن به‌طور خاص از نقش و معنا و کارکرد مسئله «علم حضوری» و تفاوت ماهوی و کارکردی آن با «علم حصولی» بحث شده است.

همچنین در مجلسی مستقل، به بحث از مجالس عزاداری حضرت اباعبدالله(ع) و نقش و اهمیت هریک از عناصر تشکیل‌دهنده این مجالس پرداخته شده و آسیب‌شناسی آنها و امور ناشایسته داخل در این مجالس نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

به‌ طور کلی ویژگی اساسی و منحصر به فرد این اثر، دخالت دادن مباحث عقلانی و فلسفی در تفسیر و تحلیل امور عینی و اجتماعی در فرهنگ اسلامی است.

منبع: مهر

211008