پیرغلامی که رفتنش، مداحی را یتیم کرد

عقیق:به مناسبت سالگرد وفات مرحوم حاج علی آهی پدر معنوی مداحان و در آستانه برگزاری رویداد علمدار ستایشگری با محسن طاهری مدیرعامل پیشین خانه مداحان، محمود تاری نایب رئیس خانه مداحان و قاسم رضایی از اعضای هیأت مدیر این خانه و مسوول سابق بسیج مداحان به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل را می‌خوانید:

مرحوم آهی اهل کارتشکیلاتی و ایجاد ساختار و نظام برای مداحان بودند، این امر چه برکاتی برای جامعه مداحان داشت؟

محمود تاری: موضوعی که مطرح فرمودید فکر می کنم دو بخش می‌شود، درباره این موضوع صحبت کرد. یک بخش قبل از تشکیل خانه مداحان هست که اصلا یه همچین تشکیلاتی به وجود بیاید و یکی هم بعد از تاسیس خانه مداحان. قبل از تشکیل و تاسیس خانه مداحان استاد مرحوم آهی هم این رویه ساختارسازی را داشت. مرحوم آهی مشغله‌ای داشتن در کمیته انقلاب و جای دیگر و زیاد حضور فیزیکی در جمع مداحان نداشت ولی هر جا که می‌رفتند، همین تفکر را داشتند.

کیفیت بخشی به شعر آیینی و به کار مداحان دغدغه او بود اما در گذشته چون تشکیلاتی نبود، حرفش هم آنگونه شنیده نمی شد ولی فرصتی شد تا با تشکیل خانه مداحان این ظرفیت را به وجود بیاورد. البته قبل از تاسیس خانه، شاید حدود یک سال یا کمتر و بیشتر در یه مکانی، چهارشنبه‌ها دورهم می‌نشستند و طرح‌هایی را که داشتند بررسی می‌کردند. ماحصل همان نشست‌ها و صحبت‌ها، ایجاد تشکیلاتی به نام خانه مداحان و شاعران آئینی شد.

حضور مرحوم حضرت آهی در این تشکیلات، خودش مانند یک مغناطیس، خیلی‌ها را جمع کرد خب دوستانی هم که کنار ایشان بودند شخصیت‌های برجسته‌ای در حوزه شعر آیینی و مداحی بودند. این‌ها در کنار مرحوم آهی، اهدافی را دنبال می‌کردند اما اینکه مرحوم آهی در راس این تشکیلات حضور داشت، ثمرات فراروانی داشت.گرچه حالا خیلی‌ها شاید مثلا نمی‌آمدند یا اصولا تن نمی‌دادند به این برنامه‌هایی که مرحوم آهی در نظر داشت اما چون کار علمی و عقلانی بود و یک منطق پشت قضایا بود، کار به سرانجامی رسید. اینکه می‌گویم علمی به این دلیل است که مرحوم آهی در حوزه حدیث و آیات قرآن اشراف داشت.مرحوم آهی گاهی مداحان را هم دعوت می‌کرد و با ‌آن‌ها صحبت می کرد.

 اگر چالشی در شعری دیده می‌شد یا در مداحی شخصی دیده می‌شد، سریع منتقل می‌کرد. افراد را دعوت می‌کرد و چون آهی بالاخره یک شخصیتی بود و هم به لحاظ سنی بزرگتر بود و هم به لحاظ رعایت مسائل دینی مورد قبول بود، حرفش را می‌پذیرفتند. کاری که مرحوم آهی کرد کارستان بود. اولا ایشان اخباری بود، خیلی اعتقاد داشت که مداحان بر وفق اخبار و مستندات دینی و تاریخی، عمل کنند یعنی فقط این نباشد که جایی بخوانند و بروند و به دنبال این بود که سیره بزرگان و علما در زندگی مداحان مشهود باشد. معتقد بود فرد مذهبی حتی به لحاظ ظاهر هم باید مواردی را رعایت کند. شاید بعضی‌ها توجه به این امور نداشتند ولی ایشان کار خودش را می‌کرد و می‌گفت ما باید آنچه را که واقعیت هست بگوییم. در حوزه مداحی و در حوزه شعر آیینی به این‌ها معتقد بود و می‌گفت حالا هرکس عمل کرد خوشا به حالش، نکرد که ضعف خودش بوده است. لذا قدم های محکمی در این زمینه برداشت.

او با بسیاری از سخنان متداول در این حوزه نیز مخالف بود؛ زیرا برخی ایده می‌دادند که برای ما جمعیت ملاک است. اما ایشان به شدت با این نگاه مخالف بود و می‌گفت: اگر جماعتی گرد تو جمع شوند، حالا حتی جمعیت زیادی هم باشند، مخصوصاً جوانان، تو باید از این فضا در جهت دین استفاده کنی، نه برای اینکه خودت را مطرح کنی.او اساساً با این نگاه که «هر جا جمعیت بود، آن‌جا حق است» مخالف بود.

مثال می‌زد و می‌گفت: اگر ما بخواهیم جمعیت را ملاک قرار دهیم، در همه جبهه‌های حق، جمعیت کمتر از جبهه باطل است. حتی به واقعه عاشورا اشاره می‌کرد و می‌گفت: در روز عاشورا، در جبهه حق چند نفر بودند و در جبهه باطل چند نفر؟ بنابراین، هر جماعت پرشماری را دلیل بر حقانیت نمی‌دانست.