نوجوانان در کلاس‌درس سوره احزاب، برای "دشمن‌شناسی"

عقیق:

ویژه برنامه «باور ایران»، به منظور توانمندسازی و امیدآفرینی در بین نوجوانان و همزمان با چهارمین سال انتشار بیانیه گام دوم انقلاب به همت مدیریت فرهنگی هنری منطقه 14 و فرهنگسرای اخلاق و با مشارکت اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان شهر تهران برگزار شد. در این برنامه، حدود 100 نوجوان دختر در قالب مجموعه کارگاه‌های دو روزه ضمن آشنایی با بخش‌های مهم بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و موضوعاتی نظیر خوباوری، عزت نفس، خودشناسی و ...، سوالات خود را از اساتید حاضر در این جلسه پرسیدند.

این برنامه در آستانه چهارمین سالگرد صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از سوی رهبر معظم انقلاب، با هدف سوق دادن نوجوانان به شناخت نقش و جایگاه خود در نظام انقلاب اسلامی، آشنایی با این بیانیه مهم، مسئله‌شناسی در نوجوانان، تقویت معنویت و اخلاق و افزایش روحیه امید و خود باوری طراحی شد.  

در بخش ابتدایی این برنامه، کارگاه «روان‌شناسی و خودباوری» با حضور صدیقه پرهیزگار برگزار شد. وی درباره موضوعاتی با محوریت خودباوری صحبت کرد.

او در مقدمه سخنان خود گفت: آموزش مهارت خودآگاهی 4 مؤلفه دارد که در این جلسه می‌خواهیم درباره آنها صحبت کنیم؛ خودآگاهی جسمی، خودآگاهی روانی، خودآگاهی اجتماعی و خودآگاهی معنوی. برای مثال خودآگاهی جسمی یعنی به جسم خودم واقف باشم و تمام ویژگی‌های ظاهری خود را بشناسم. اگر به خودآگاهی جسمی نرسیم و جسم خود را رها کنیم، مشکلات زیادی برایمان به وجود می‌آید.

پرهیزگار با اشاره به لزوم کنترل احساسات در خود برای رسیدن به عزت نفس گفت: ما انسان‌ها دارای ویژگی‌های متعددی هستیم که باعث می‌شود متفاوت از یکدیگر باشیم. یکی از این ویژگی‌ها این است که احساس خوبی نسبت به خود داشته باشیم یا اینکه تفاوت بین آدم‌ها را بشناسیم و بهشان احترام بگذاریم. نکته مهم این است که بتوانیم احساسات خود نظیر ترس، شادی و ... را تحت کنترل خود بیاوریم.

وی صحبت‌های خود با طرح یک پرسش و دریافت پاسخ از نوجوانان حاضر در جلسه ادامه داد و گفت: باید به این سوال پاسخ بدهیم که هر فردی از چه مجرایی انرژی خود را دریافت می‌کند؟ ما از دو مجرا انرژی می‌گیریم؛ برخی از درون خود و دانسته‌هایشان انرژی می‌گیرند و برخی دیگر از بیرون و ارتباط گرفتن با دیگران انرژی‌ می‌گیرند. کسانی که از درون انرژی می‌گیرند، درونگرا نام دارند و بیشتر در دورن خود سیر می‌کنند، اما این اتفاق برای افراد برونگرا برعکس است. به عبارت دیگر، کسانی که برونگرا هستند، با افراد بیشتری ارتباط می‌گیرند. نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهد که یک سوم جمعیت دنیا درونگرا هستند و بقیه برونگرا‌یند.

این کارشناس و روانشناس نوجوان ضمن تعریف مفهوم «عزت نفس» و بیان ابعاد آن گفت:‌ عزت نفس به معنای خودارزشمندی و دوست داشتن خود است. دقت داشته باشید که عزت نفس دو بعد دارد؛ یکی خودپنداره و دیگری قضاوت. خودپنداره یعنی نسبت به خودم آگاهی دارم؛ قضاوت نیز بدان معناست که خودم را درباره ارزش‌هایم قضاوت کنم. بنابراین برای تعریف عزت نفس می‌توان گفت: «قضاوت من از خودم و اینکه آیا از خودم راضی هستم یا خیر؟» اگر از فردی از خودش راضی باشد، عزت نفس مثبت دارد و در غیر این صورت عزت نفس او ضعیف است. فراموش نکنید که ارزش انسان‌ها به موقعیتی که قابل تغییر باشد نیست.

وی تأکید کرد: دقت داشته باشید کسی که عزت نفس دارد، دچار افسردگی نمی‌شود. او به توانایی‌های خود اعتماد دارد. اعتماد به نفس مانند یک سپر است و فرد را از ابتلا به بیماری‌ها بازمی‌دارد. هر کدام از ما یک فرد منحصر به فرد هستیم و باید ویژگی‌هایی که باعث می‌شود عزت نفس‌مان تقویت شود را پیدا کنیم.

پرهیزکار در بخش دیگری از سخنان خود راهکارهایی برای تقویت عزت نفس در نوجوانان ارائه کرد و گفت: اولین راهکار، تقویت ارتباط با خانواده و کسانی است که حال‌مان را خوب می‌کنند. باید سعی کنیم دوستان بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم اوقات بهتری را با آنان سپری کنیم. دقت داشته باشید هرچه قدر بتوانیم روابط بهتری با اطرافیان خود داشته باشیم، زندگی خوش‌تری خواهیم داشت. راهکار دیگر تقویت عزت نفس، برطرف کردن نقاط ضعف است. مطمئناً هر کس نقاط ضعفی دارد که باید آنها را برطرف کند. علاوه براین، هر کس باید نقاط قوتش را لیست کرده و آنها را در خود تقویت کند.

در بخش انتهایی این کارگاه، تعدادی از نوجوانان درباره مشکلاتی که درباب پایین بودن عزت نفس خود داشتند، سخن گفته و سؤالاتی را مطرح کردند. همچنین صدیقه پرهیزکار به سؤالات این نوجوانان پاسخ داد.

شهره مهران‌فرید کارشناس مسئول اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان شهر تهران دیگر سخنران این کارگاه بود که درباره بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی صحبت کرد و مهم‌ترین محورهای آن را مورد بررسی قرار داد.

وی در ابتدای سخنان خود گفت: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب صادر شده است، بیانیه‌ای برای دیروز ما، امروز ما و آینده ما است که دارای محورهای مهمی است. یکی از مهم‌ترین موضوعات در این بیانیه، مسئله دشمن‌شناسی است.

مهران فرید ضمن تعریف این مفهوم گفت: در بحث «دشمن‌شناسی» از کتاب «انسان 250 ساله» نوشته مقام معظم رهبری و سوره احزاب استفاده می‌کنیم. همان‌طور که می‌دانید سوره احزاب مجموعه کاملی در موضوع دشمن‌شناسی است که درس‌های زیادی برای امروز ما دارد، چرا که جنگ احزاب جنگی است که در آن همه حزب‌های کافران دور هم جمع شدند تا با همکاری یکدیگر اسلام را از بین ببرند، اما در شب آغاز جنگ، نسیمی وزیده می‌شود و صدای وحشتناکی در بین چادرهای کافران ایجاد کرده و به همین دلیل جمع زیادی از آنان فرار می‌کنند.

وی ادامه داد: به صورت کلی می‌توان گفت که دو دسته دشمن داریم؛ دشمن خارجی و داخلی. در آیه 48 سوره احزاب، خداوند می‌فرماید که دشمنان خارجی را به من واگذار کنید و من نتیجه جنگ با آنان را مشخص می‌کنم. مصداق این اتفاق را در جنگ طبس می‌بینید که چگونه سربازان آمریکایی گرفتار طوفان شن شدند.

کارشناس مسئول اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان شهر تهران در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تعریف دشمنان داخلی گفت: آیه 60 و 61 سوره احزاب، انواع دشمنان داخلی را معرفی می‌کند؛ دسته اول منافقین اند، گروه دیگر کسانی‌اند که در قلوب‌شان مرض وجود دارد. دسته سوم مرجفین‌اند؛ یعنی کسانی که اراجیف می‌گویند. این افراد با استفاده از نظریه «مرگ خاموش» فعالیت می‌کنند. نوع مواجهه ما با دشمنان داخلی متفاوت است و باید به آنها بی‌توجهی کرد. مصداقی برای دسته منافقین را می‌توان در سازمان مجاهدین پیدا کرد که فعالیت‌های زیادی علیه ایران و مردم ایران انجام دادند.

وی در پاسخ به سوالی درباره مبنی بر اینکه چرا کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آماج حمله دشمنان قرار می‌گیرد، گفت: اول آنکه آنان می‌خواهند با اسلام مبارزه کنند و آن را نابود کنند؛ همچنین ما زورگویی را نمی‌پذیریم. دلیل سوم آنکه ایران پر از منابع طبیعی است و آنان به این سرمایه‌های خدادادی ما چشم دارند. علاوه براین، ایران از موقعیت استراتژیکی خوبی برخوردار است و به آب‌های آزاد جهان دسترسی بسیار خوبی دارد. همچنین کشور ما فرهنگ غنی دارد.

مهران فرید در بخش دوم صحبت‌های خود به سؤالات نوجوانان پاسخ داد.

او درباره لزوم گفت‌وگو با اقشار مختلف و دوری از فضای تنش‌آلود در جامعه گفت: وقتی آقا از جهاد تبیین سخن می‌گویند یعنی اینکه با بقیه سخن بگویید و موضوعات را برای آنان با دقت شرح بدهید. برای مثال، اکنون که فضا آرام‌ شده و از واکنش‌های احساسی فاصله گرفته‌ایم باید سراغ صحبت کردن با دوستان‌تان بروید. مربیان و معلمان مدارس نیز باید شما را در این موضوع کمک کنند.

وی همچنین در پاسخ به سؤال دانش‌آموز دیگری درباره ضرورت حجاب داشتن گفت: قانون دین ما درباره حجاب سخن گفته و نسبت به آن تاکید کرده است. علاوه بر این، رعایت حجاب در کشورمان یک قانون است. البته نباید فراموش کنیم که حجاب برای حفظ خود زن است.

در این ویژه برنامه دو روزه، اردویی نیز برای دانش‌آموزان برگزار شد و آنان به بازدید از موزه عبرت رفتند تا بیشتر با اتفاقات انقلاب اسلامی آشنا شوند. برپایی غرفه‌هایی برای معرفی بیانیه گام دوم انقلاب، برگزاری بازی‌های رومیزی برای ایجاد نشاط و سرگرمی در بین نوجوانان، اقامه نماز جماعت مغرب و عشا، گرفتن عکس یادگاری و ... از دیگر بخش‌های برنامه «باور ایران» بود.