عقیق:سلسله جلسات شرح دعای صحیفه سجادیه با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین «کاظم صدیقی»، امام جمعه موقت تهران و مسئول حوزه علمیه امام خمینی(ره) شنبه ها در مسجد دانشگاه تهران برگزار می شود. آنچه در ادامه می آید مشروح جلسه شنبه، 13 آذرماه است

امام سجاد(ع) در فرازی از دعای هشتم صحیفه سجادیه بیان می کنند: وَ نَعُوذُ بِكَ ... وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ ... .

آفات و آسیب ها و حجاب ها و زشتی هایی که بشر به آنها مبتلا می شود مثل زنجیر پر و بال او را می بندد و قدرت پرواز را از او می گیرد؛ امام سجاد(ع) به برخی از آنها را باید ترسید و از شرشان به خدا پناه برد، برشمرده اند.

وَ نَعُوذُ بِكَ ... وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ یعنی خدایا به تو پناه می برم که خودکفا نباشم، وجود مقدس امیرالمومنین(ع) به محمدحنفیه فرمودند: ای پسرم! از فقر بر تو ترسانم، که دین را ناقص می کند، و انسان را پریشان می سازد و دوستان را از اطراف فرد پراکنده می کند (انسان فقیر دوستان زیادی ندارد).

انسان وقتی خوراک و پوشاک مناسب ندارد نمی تواند نماز کامل بخواند، یا به دیگری خدمت کند قهراً بدنش نمی کشد و اعضاء او را برای دینداری حمایت نمی کنند فقر از امتحانات بسیار سخت است، مثلا کارمند نیازمندی که با فقر مالی مواجه است اگر با پیشنهاد رشوه مواجه شود بسیار سخت است که از این امتحان سربلند بیرون بیاید.

همچنین پریشانی مالی انسان را پریشان و مضطرب می کند به گونه ای که نمی تواند فکر و تحقیق علمی کند چون فکرش پریشان است و در موضوعی کاری یا معنوی تمرکز ندارد.

انسان فقیر دوستان زیادی ندارد و نمی تواند هم با دیگران دوستی کند چون دچار حسرت و عقده می شود؛ برخی آیه «وَأَنفِقوا في سَبيلِ اللَّهِ وَلا تُلقوا بِأَيديكُم إِلَى التَّهلُكَةِ ۛ، و در راهِ خدا، انفاق کنید! و (با ترک انفاق،) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید!» را حمل بر تقیه می کنند اما امام راحل می فرمود: اینکه قرآن می فرماید انفاق کنید و خود را به هلاکت نیندازید برای آن است که شکاف های طبقاتی در جامعه با انفاق از بین برود و افراد فقیر دچار عقده های اجتماعی نشوند و بعد اتفاقاتی مثل شورش های کمونیستی شکل نگیرد.

کفاف، فقر و خجالتی بودن و توسری خوری را از انسان دفع می کند کفاف مقداری از درآمد است که انسان را در زندگی از بدبختی نجات می دهد نه زیاد است نه کم.

نقل است وجود نازنین پیامبر(ص) از بیابانی عبور می کردند به عربی رسیدند و از او شیر خواستند، آن فرد گفت: شیر کنونی برای شام است و شیر در سینه دام هم برای صبحانه قبیله است، پیامبر(ص) فرمودند: خدایا مال و اولادش را فزونی ببخش و عبور کردند ... سپس به فرد دیگری رسیدند و طلب غذا برای همراهان کردند، آن فرد فرمود: در خانه هر چه هست و مهمان هر که هست همه دارایی ام را در اختیارش می گذارم، حضرت(ص) فرمودند: خدایا مقداری که نیازش را برطرف کند به او روزی بده؛ پیامبر(ص) می دانستند بیشتر از کفاف، او را از رشد بازمی دارد لذا بی نیازی را برای او مسئلت کردند؛ از مردم بی نیاز باشی امیری.

تولید ثروت ایراد ندارد اما اشرافیت مشکلاتی به همراه می آورد اینکه چطور حفظ و هزینه شود یا آنکه در اختیار دیگران هم قرار گیرد و به آنها کمک کند وگرنه انسان دچار رذیله اخلاقی به نام بخل می شود.

پیامبر(ص) در دعا فرمودند: «أَللّهُمَّ ارزُق مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ مَن أحَبَّ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ ألعَفافَ وَ الکَفافَ» یعنی خدایا به پیامبر(ص) و آل پیامبر(ص) و محبان آنها آن قدر که محتاج کسی نباشند و بار اضافه نداشته باشند، ببخش.

منبع:شبستان