راز تفاوت انسان‌ها در استفاده از شب قدر

عقیق: قدر، سهم هرکسی است از خزانه نامحدود خدا. کسی هست که سهم بیشتر نخواهد؟ حال که بخشنده قدر، کریمی است بی‌حد و اندازه و فزونی سهم کسی از سهم دیگری نمی‌کاهد، از ما به کم خرسند شدن فرو همتی است. البته همت والا خود یکی از بخشش‌های بی‌پایان الهی است، همت کنیم که ظرف وجودمان بی‌پایان شود تا مقدرات امشب برایمان بی‌قدر و اندازه شود.

شاید بپرسید ظرف وجودی ما به‌خودی‌ خود محدود است یا نامحدود؟ اگر نامحدود است چرا بهره برخی در این شب اندک است؟ و به دیگر تعبیر، چه عاملی موجب کاستی بهره ما از بخشش‌های لایتناهی این شب می‌شود؟

به‌اندک تأمل روشن است که مسیر پاسخ به پرسش اول از منزلگه شناخت انسان می‌گذرد و تا خودمان را نشناخته باشیم نمی‌توانیم در مورد اندازه مقدور انسان جهت کامیابی از نعمت‌های ظاهری و معنوی پروردگار درکی داشته باشیم.

برای شناخت ظرفیت انسان می‌رویم سراغ کتاب الهی. خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «لَقَدْ خَلَقْنَا اَلْإِنْسٰانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ» ﴿التین‏، 4﴾ و آیات متعدد دیگر که همگی نشانگر نامحدود بودن وسعت انسان‌هاست.

به پرسش دوم نیز در قرآن پاسخ‌ داده‌شده است آنجا که می‌فرکاید: «ثُمَّ رَدَدْنٰاهُ أَسْفَلَ سٰافِلِینَ» ﴿التین‏، 4﴾ و این یعنی  تعلق به مرتبه پست عالم ماده یا همان دنیا که انسان‌ها را از خود دور کرده و ظرفیتشان را از ایشان ستانده است.

حال، راهی برای بازگشت به فطرت وجود دارد؟ باز قرآن می‌فرماید: «إِلاَّ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ» ﴿التین‏، 6﴾ و اگر انسان‌ها از وابستگی به دنیا تطهیر شوند حقیقت بی‌کرانه انسانی ظهور می‌کند و امکان بهره‌مندی نامحدود از فرصت فیض الهی دست می‌دهد.

راز تفاوت انسان‌ها در استفاده از شب قدر در بزرگی و کوچکی ظرف وجودشان است. فطرت انسانی که همگان را به آن سرشته‌اند از سنخ روح خداست و در صورت تهذیب روح خود به لامکان و بی‌حد و مرزی مایل است.

هر کسی رویی به سویی برده‌اند و آن عزیزان رو به بی سو کرده‌اند

هر کبوتر می‌پرد در مذهبی وین کبوتر جانب بی جانبی

ما نه مرغان هوا نه خانگی

دانۀ ما دانۀ بی دانگی

آری این حجاب دنیاست که این موجود بی‌کرانه را در چهارچوب پست مادی زندانی و مقدار عمده ظرفیت وجودی انسان را غیرفعال کرده است. اگر از دنیا بگذریم در شب قدر، بی‌قدر و اندازه برایمان مقدر می‌شود. پس برای تقدیرات سالمان در این شب از خودمان شروع کنیم.

* حجت‌الاسلام عبدالاحد قراری، استاد حوزه و پژوهشگر مطالعات دینی

منبع:تسنیم