چرا «استغفار» در ماه رجب توصیه شده است؟

عقیق:خدای متعال بر اساس رحمت و حکمت خویش برخی ماه‌های سال را قداست و ویژگی‌های خاصی عنایت می‌کند تا بندگانش با بهره‌برداری از این ایام با سرعت سیر بیشتری به سوی پروردگار خویش حرکت کنند.

یکی از این ایام، روزهای ماه مبارک رجب است. این ماه از جهات مختلف دارای برتری است که شمه‌ای از آن را می‌توانید در سیزده رجب سالروز میلاد مولای متقیان امام علی(ع) مشاهده کرد و گوشه‌ای دیگر از آن را می‌توان در بعثت رسول خدا (ص) به عنوان بزرگترین نعمت الهی به جامعه بشری نظاره کرد.

آنچه بیشتر از همه فضیلت و قداست این ماه را مشخص می‌کند، احادیث متعددی است که در مورد این ماه وارد شده است. مخصوصاً این تحفه‌ که از پیامبر اکرم (ص) به ما رسیده است که «خدای تبارک و تعالی در آسمان هفتم فرشته‌ای به نام داعی منصوب کرده، پس هنگامی که ماه رجب فرا رسد، آن فرشته هر شب تا به صبح چنین ندا سر می‌دهد: خوشا بر ذاکران، خوشا بر اطاعت‌کنندگان.

خداوند تعالی می‌فرماید : من همنشین هر کسی هستم که با من همنشینی کند و مطیع کسی هستم که مرا اطاعت کند و آمرزنده کسی هستم که از من آمرزش طلبد. این ماه، ماه من است و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من. پس هر کس در این ماه مرا بخواند، اجابتش می‌کنم و هر که از من درخواست کند، عطایش می‌کنم و هر که از من هدایت طلبد، هدایتش می‌کنم و این ماه را ریسمانی میان خود و بندگانم قرار دادم. پس هر کس به آن چنگ زند ، به من خواهد رسید».(۱)

این حدیث به خوبی شوق خدای متعال را برای هدایت بشر در مسیر صحیح و بهره‌مند از الطاف الهی نشان می‌دهد.

امام صادق (ع) در حدیثی جلوه دیگری از ماه رجب را برای مشتاقان این ماه آشکار می‌کند و می‌فرماید: «روز قیامت منادی از درون عرش ندا می‌‏دهد، اهل ماه رجب کجایند؟ گروهی بر می‌‏خیزند که چهره‌‏شان برای مردم محشر می‏‌درخشد، بر سرشان تاج پادشاهی آکنده از مروارید و یاقوت است. همراه هر یک از ایشان هزار فرشته از سوی راست و هزار فرشته از سوی چپ ایستاده‌‏اند و به او می‏‌گویند ای بنده خدا! کرامت خدای بر تو گوارا باد! از عرش هم ندا می‏‌آید که ای بندگان من! سوگند به عزت و جلال خودم جایگاه شما را گرامی و عطای شما را جزیل قرار می‏‌دهم و غرفه‏‌هایی از بهشت به شما ارزانی می‏‌دارم که از زیر آن جوی‏‌ها جاری است و جاودانه در آن خواهید بود و پاداش عمل‏‌کنندگان چه نیکوست، شما برای من در ماهی، روزه مستحبی گرفتید که حرمت آن ماه را بزرگ و حق آن را واجب کرده‏‌ام. ای فرشتگان من! ای بندگان و کنیزکان مرا به بهشت درآورید».(۲)

این حدیث نیز بازگوکننده این واقعیت است که اگر فردی حق ماه رجب را به جا آورد در روز قیامت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار خواهد شد، به گونه‌ای که مورد خطاب خاص خدای متعال در صحرای محشر قرار می‌گیرد که این ندا می‌تواند نشان از بالندگی و تفاخر حضرت حق با رجبیون به دیگر بندگانش باشد.

ماه رجب علاوه بر آنکه بالذات از فضیلت و اهمیت زیادی برخوردار است از جهت آنکه مقدمه ماه مبارک رمضان و درک شب قدر است، نیز از اهمیت زیادی برخوردار است از این‌ رو اگر شخصی بخواهد حقیقت شب قدر را به صورت کامل درک کند، چاره‌ای ندارد جز اینکه ماه رجب را غنیمت بشمارد و به دستوراتی که برای این ماه رسیده، عمل کند و چقدر زیبا تشبیه شده است که رجب ورودی و شعبان صحن و رمضان حرم و شب قدر حکم ضریح الهی را دارد.

اصلی‌ترین عملی که از مضمون دعاها و دستورات ائمه معصومین (ع) در مورد این ماه فهمیده می‌شود، طلب استغفار از درگاه الهی است، زیرا ورود به خان سفره الهی در شب‌های قدر تنها در صورتی امکان پذیر است که ظرف وجود انسان از آلودگی‌ها و غیر خدا پاک و مطهر شده باشد و جان انسان برای پرواز به سوی ملکوت آماده شده باشد هر چقدر انسان در این شب‌ها تلاش بیشتری برای این موضوع داشته باشد، سیر حرکتش به سوی عالم الهی بیشتر خواهد بود.

این موضوع آن زمان خود را به خوبی نشان می‌دهد که انسان به اعمال خویش نظر می‌کند و می‌بیند کارهای خوبی زیادی دارد، ولی این کارها برای وی بابی از ابواب آسمان نمی‌گشاید، زیرا  عمل وی در غل و زنجیر گناه گرفتار شده است و ابتدا باید این زنجیرها را با طلب استغفار از درگاه الهی پاره کند تا اعمال نیکش، وی را به سوی عالم الهی بالا ببرد.

پی‌نوشت‌ها

۱- إقبال الأعمال، سید بن طاووس، دار الکتب الإسلامیه‏، ۱۴۰۹ ق‏،ج‏۲، ص:۶۲۸.

۲-روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، فتال نیشابورى‏، انتشارات رضى‏، ۱۳۷۵ ش‏، ج‏۲، ص: ۴۰۱

منبع:فارس