هدف از تخریب بقیع چه بود؟

عقیق:حجت الاسلام محمد جواد یاوری پژوهشگر تاریخ اسلام امروز با حضور در برنامه «سلام صبح بخیر» درباره تخریب قبرستان‌بقیع به عنوان سند مظلومیت شیعه در پاسخ به این سوال که بقعه‌سازی در تاریخ چقدر سابقه دارد و آیا این مخصوص اسلام و ائمه معصومین(ع) بوده است، گفت:‌ پیش از تخریب قبور بقیع چنین اقدامی در کربلا سابقه داشته است.

وی افزود: از دیرباز مسأله گنبد و بقعه‌سازی برای انبیاء، بزرگان و اوصیاء الهی وجود داشته است و صرفاً مخصوص تاریخ اسلام نیست، وقتی خلیفه دوم، بیت المقدس را فتح کردند اقدامی برای تخریب بقاع آن صورت نگرفت، در فرهنگ ایرانی و مصر هم بزرگان خود را در مکان‌هایی خاص دفن می‌کردند، در اسلام بزرگان دین به دلیل شأن و جایگاهی که دارند مورد تکریم و احترام مردم هستند.

این پژوهشگر تاریخ اسلام ادامه داد:‌ قبرستان بقیع که ساخته شد، نخستین کسانی که در آن دفن شدند بزرگان و صحابه بودند، امام حسن(ع) پس از شهادت در منزل برادرشان عقیل دفن شدند که بعدها به مسجد تبدیل شد.

وی با بیان اینکه ساخت بقعه برای بزرگان و اولیاء الهی برگرفته از آیات قرآن کریم است، اظهار کرد: در آیات قرآن مطرح شده است وقتی که اصحاب کهف از دنیا رفتند خداوند بیان فرمودند که بالای مقبره آنها مسجدی را بنا می‌کنیم که مردم کنار آنها حضور پیدا ‌کنند.

یاوری درباره امام حسن(ع)‌ و ائمه دیگر که در قبرستان بقیع مدفون هستند، تصریح کرد: در گذشته برخی خلفای بنی‌عباس برای قبور اهل‌بیت(ع) بنا می‌سازند، حتی در دوره سلجوقیان مجدالملک سلجوقی بنا و بقعه‌ای را بنا می‌کند که نشان می‌دهد این مختص شیعه نیست، در بین اهل سنت حتی در دوره‌های متأخر نظیر عثمانی‌ها، محمدعلی پاشای مصری و سلطان محمودعثمانی نیز توجه به بزرگان دین وجود داشته است.

این پژوهشگر تاریخ اسلام افزود: نه تنها در بقیع، حتی در کربلا و نجف، شیعه و اهل سنت‌ هر دو به بقاع متبرکه توجه داشتند و قبور اهل بیت(ع) را نماد و محور قرار می‌دادند که جایگاه و شأن آنها نشان داده شود.

وی درباره جریان وهابیت و شبهاتی که برای زیارت قبور ائمه(ع)‌ مطرح می‌کنند، گفت: وهابیت با اندیشه غلط و التقاطی خود، چنین شبهاتی را تحت تاثیر غرب، اسرائیل غاصب، انگلیس و ایادی آنها مطرح می‌کند که انشقاق و تفرقه بین مسلمانان ایجاد کرده و اتحاد آنان را از بین ببرد.

یاوری درباره شبهاتی که برخی مبلغان وهابی در سفر حج برای جلوگیری از زیارت قبور بقیع مطرح می‌کنند تحت این عنوان که چنین اقدامی شرک است و تنها باید با خداوند صحبت کرد، افزود: در آیه صریح قرآن، خداوند انبیاء و اولیای‌الهی را شفیع خود قرار داده است، بر اساس روایات منابع فرقین و اهل سنت، جماعت و سنت پیامبر(ص) دو کلیدواژه اساسی است که شیعه و سنی به آن توجه دارد و سبب شده مردم به گرد بقاع ائمه معصومین(ع) به عنوان مکان‌های مقدس جمع شوند.

 این پژوهشگر تاریخ اسلام افزود: از دیرباز در بین مسلمانان باوری شکل گرفته که اساس روایی و سنتی دارد، همانگونه که پیامبر(ص) در قبرستان بقیع، بالای قبور می‌رفتند، پس از زیارت برای اهل قبور درخواست غفران می‌کردند در سیره اهل‌بیت(ع) و صحابه نیز چنین چیزی وجود داشته است.

وی بیان کرد: از نظر علمای اهل سنت، زیارت قبر شرک نیست.

یاوری درباره جریان وهابیت با اشاره به دو نگاه، تصریح کرد:‌ تفکر وهابیت ریشه دیرینه دارد و اخیراً درست نشده است، در گذشته برخی از خلفای بنی‌امیه و بنی‌عباس بنا داشتند که با اهل‌بیت(ع) و نمادهای مذهبی آن بجنگند، نمونه آن معاویه برای تخریب چهره امیرمومنان امام علی(ع) تمام تلاش خود را کرده به همه مناطق دستور داد که حضرت را لعن کنند، جالب است بدانید که مردم سیستان حاضر نشدند چنین کاری را انجام دهند حتی پس از قیام امام حسین(ع) به خونخواهی برخواستند، در بین بنی‌عباس هم برخی خلفا قبر امام حسین(ع)‌را تخریب کردند، این مساله سابقه دیرینه دارد.

این پژوهشگر تاریخ اسلام ادامه داد:‌ در دوره متاخر پس از جریان ابن‌تیمیه محمدبن عبدالوهاب تفکر وهابیت را توسعه داد، دشمن هم همیشه از افرادی که دارای جمود فکری هستند استفاده می‌کند، اسلام تمدنی را ایجاد کرده که به سوی غرب در حال حرکت است، ثقل تمدن اسلامی خاورمیانه است، دشمنان با این هدف که تمدن اسلامی به غرب نرود باید جریانی با جمود فکری درست کنند که آن را از بین ببرد این با شکل‌گیری جریان وهابیت در منطقه ممکن است که گاهی بروز و ظهور آن با عربستان سعودی و گاهی با داعش یا جریان‌های التقاطی دیگر است.

وی افزود: بر اساس دستور اسلام، شراب خوردن حرام است، وقتی یک حاکم سعودی به راحتی شراب می‌خورد، نشان از این دارد که آنها با بدعت‌گذاری می‌خواهند اسلامی انحرافی را به مردم معرفی کنند، جریان وهابیت هیچ وابستگی به اهل سنت ندارد به همین دلیل علمای اهل سنت در مقابل امثال ابن‌تیمیه، عبدالوهاب سعودی و دیگران ایستادند و اجازه نمی‌دهند که ارزش‌های آنها را از بین ببرند.

یاوری در پایان خاطرنشان کرد: در دوره‌هایی داریم که اهل سنت در حاشیه کتاب‌های خود صلوات بر ۱۲ امام را می‌نوشتند که نشان می‌دهد آنها به ائمه معصومین(ع) توجه محبت‌آمیز دارند.