مسلمانان در نیوزلند چه وضعیتی دارند؟

ترانت تاکید کرده بود علت انتخاب مسجد النور در مرکز کرایست‌چرچ، نزدیکی به کلیسایی در همان منطقه است. این عامل تروریستی که گفته می شود تحت تاثیر آندری بوریک، تروریست مشهور نروژی قرار داشته که ۷۷ نفر را در سال ۲۰۱۱ کشت، با انتشار تصاویری از خشاب‌های خود که بر روی آن‌ها نام برخی فرماندهان جنگ‌های صلیبی علیه مسلمانان نوشته شده بود، بر مبارزه با مسلمانان حتی در بخش اروپایی استانبول ترکیه نیز اشاره کرده است.

وضعیت مسلمانان در شرقی ترین کشور دنیا

حمله تروریستی روز گذشته که موجب واکنش برخی از رهبران جهان واقع شد، در کشوری رخ داد که تا پیش از این یکی از امن‌ترین کشورهای دنیا برای مسلمانان محسوب می‌شد. نیوزیلند در حال حاضر ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که از این تعداد یک درصد آن یعنی حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر را مسلمانان با اکثریت اهل سنت تشکیل می‌دهد.

ورود مسلمانان به نیوزیلند به سال ۱۸۷۴ برمی‌گردد که ۱۵ کارگر چینی برای کار در معادن طلای جزیره جنوبی وارد این کشور شدند. درباره سرنوشت این افراد اطلاعات چندانی در دست نیست، شاید آنها به استرالیا رفتند یا به چین بازگشتند. تا آنکه در دهه ۱۸۹۰ چند نفر از مسلمانان پنجابی به جزیره شمالی وارد شدند. می‌توان این مهاجرت را سرآغار ورود مسلمانان به جزایر نیوزیلند دانست. اما تا سال ۱۹۵۰ مسلمانان نیوزیلند تشکل و فعالیت مدنی خاصی در جامعه این کشور نداشتند تا آنکه در همین سال مسلمانان که جمعیت‌شان حدود ۱۵۰ نفر می‌شد تصمیم به تاسیس «انجمن مسلمانان نیوزیلند» (NZMA) در اوکلند گرفتند.

در دهه ۱۹۶۰ تعدادی از دانشجویان آسیایی مسلمان وارد نیوزیلند شدند و دو سال بعد به تشکیل «انجمن بین المللی مسلمانان نیوزیلند» (IMAN) در ولینگتون، پایتخت این کشور تاسیس شد. در سال ۱۹۷۹ «فدراسیون انجمنهای اسلامی نیوزیلند» (FIANZ) شکل گرفت و این فدراسیون در ژوئیه همان سال از جمهوری اسلامی ایران دعوت کرد در مراسم آغاز پانزدهمین قرن تقویم اسلامی در نوامبر شرکت کند. حاجی عبده موسویج از بوسنی با دیدگاه قاطع ضد کمونیستی‌اش از سوی جامعه مسلمانان نیوزیلند برگزیده شد تا همراه با حجت الاسلام مهدوی در این مراسم شرکت کند. حجت السلام مهدوی استاد دانشگاه تهران و کارشناس امور مربوط به ارتباط اسلام و مارکسیسم بود که در قم به تحصیل سیاست و فلسفه غرب پرداخته و درباره جامعه‌های سرمایه داری مسیحی و مارکسیسم صاحب نظر بود.

در خصوص ترکیب جمعیتی مسلمانان نیوزیلند لازم به ذکر است از میان ۳۰ تا ۴۰ هزار مسلمانی که در این کشور حضور دارد حدود ۱۰ هزار نفر شیعه هستند که البته برخی منابع این رقم را ۱۵ هزار نفر ذکر کرده‌اند. تاکنون مهمترین فعالیت شیعیان تأسیس بنیاد ایمان نیوزیلند است که به اختصار IMAN گفته می‌شود. این مرکز یک سازمان خیریه غیر انتفاعی شیعی در شهر آوکلند به شمار می‌رود که فعالیت خود را با حمایت ایرانیان و دیگر مسلمانان ساکن نیوزیلند از سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز نموده است. مهمترین فعالیت بنیاد ایمان، ساخت مسجد و مرکز اسلامی امام رضا (ع) در این شهر است که در سال ۱۳۹۳ آغاز و در ۱۳۹۴ شمسی تکمیل شده است. ساخت این مسجد با حمایت مراجع تقلید شیعه انجام شد و در مراسم افتتاح آن دو تن از مسئولان مجمع جهانی اهل‌بیت نیز حضور داشتند.

قومیت‌های مسلمان ساکن در نیوزیلند

اولین سرشماری نیوزیلند برای تعیین قومیت و ملیت مسلمانان این کشور در سال ۱۹۹۱ انجام شد که از مجموع ۵۷۶۹ نفر مسلمان، هندی‌ها ۴۹ درصد، سایر اقوام و ملیت‌های آسیایی ۲۰ درصد، ۲۲ درصد افریقایی‌های عرب و ۶.۶ درصد را اروپایی های تشکیل می‌دادند.

در سرشماری سال ۲۰۰۱ با افزایش جهشی تعداد مسلمانان به بیش از ۲۳ هزار نفر، مشخص شد ۱۱۰۰ نفر آنها ایرانی هستند. اکثر مسلمانان در شهر اوکلند زندگی می‌کنند. این شهر بزرگترین کانون مسلمانان به شمار می‌رود.

نقش مسلمانان در ساختارهای سیاسی نیوزیلند

در نتیجه تحقیقی که در سال ۲۰۱۱ در دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا انجام شد، نیوزیلند در کنار لوکزامبورگ جزء اسلامی‌ترین کشورهای جهان شناخته شدند. معیارهای این تحقیق بررسی رعایت حقوق شهروندی، رفتار دولت و شهروندان با یکدیگر، آزادی‌های اقتصادی و فرصت‌های برابر بود که براساس آنها این دو کشور در رده اول کشورهایی قرار گرفتند که مبانی و اصول مورد تاکید اسلام را رعایت می‌کنند. براین اساس گفته می‌شود نیوزیلند یکی از کشورهای امن برای مسلمانان محسوب می‌شود که در آن افراد مسلمان قادر هستند به راحتی زندگی کنند.

در همین راستا در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۲ برای اولین اشرف چودری، مسلمان پاکستانی الاصل و استاد دانشگاه مسی نیوزیلند، از سوی حزب حاکم به مجلس این کشور راه یافت. او سوگند وفاداری خود را با قسم به قرآن انجام داد. و در سال ۲۰۰۵ نیز مجدداً از سوی حزب کارگر توانست آرای لازم را کسب کند و عضو پارلمان باقی بماند.

از دیگر نشانه‌های سیاست کلی نیوزیلند برای همراهی با مسلمانان برگزاری مراسم عید فطر در سال ۲۰۰۵ بود که این روند همچنان ادامه دارد.

تاثیرات رویکردهای ضد مهاجرتی و اسلام هراسانه ترامپ در نیوزیلند

همان طور که اشاره شد در نیوزیلند ادیان مختلف همزیستی مسالمت آمیزی با هم دارند. این رویکرد باعث شده تا در جریان شروع جریان بی‌سابقه آوارگان سوری، مایکل وودهوس، وزیر مهاجرت وقت نیوزیلند در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد علاوه بر سهمیه پذیرش ۱۵۰ نفر از آوارگان سوری در این کشور، ۶۰۰ پناهجوی سوری به صورت فوریتی و مازدا بر سهمیه سالیانه پذیرفته می‌شود.

این روند علی‌رغم سیاست‌ها و سخنرانی‌های نژادپرستانه و ضد مهاجرتی ترامپ که بخش اعظم آن شامل مسلمانان می‌شد در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نیز ادامه یافت. چنانکه در سال گذشته میلادی دولت نیوزیلند با افزایش سهمیه پذیرش پناهندگان از یک‌هزار نفر به ۱۵۰۰ نفر که بخش زیادی از آنها را آوارگان سوری تشکیل می‌دهند نشان داد این کشور تلاش دارد بدور از نگاه‌های ضد اسلامی باشد.

با این حال با آنکه گفته می‌شود تعدادی از مردم نیوزیلند تحت تاثیر اظهارات اسلام هراسانه ترامپ قرار گرفتند اما در سال ۲۰۱۷ و پس از اعلام فرمان نژادپرستانه رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر عدم صدور ویزا ایالات متحده برای هفت کشور مسلمان، تعدادی از مردم نیوزیلند با برگزاری تظاهراتی نسبت به این مساله واکنش نشان دادند. آنها با در دست داشتن پلاکاردهایی با پیام «خوش آمدید، نیوزیلند جای ترس و نفرت نیست» مخالفت خود را با جهت‌گیری‌های منفی به مسلمانان نشان دادند.

اما به نظر می‌رسد سیاست‌های اسلام هراسانه ترامپ نگاه برخی از افراد تندرو در نیوزیلند را نیز با خود همراه کند. عامل حادثه تروریستی کرایست‌چرچ رسماً اعلام کرده بود که هدف او و ترامپ یکی است! این فرد راست گرای افراطی اعلام کرده بود که از دونالد ترامپ به عنوان «نماد هویت سفیدپوستان مدرن» حمایت می‌کند و با او هدف مشترکی دارد.

واکنش رسانه‌های غربی به حادثه تروریستی در کرایست‌چرچ

نکته قابل تامل در شیوه پوشش خبری این حادثه دلخراش که باعث کشته شدن ۴۹ فرد نمازگزار و زخمی شدن بیش از ۳۰ تن شد، توسط رسانه‌های غربی است.

تا پیش از این رسانه‌های غربی مانند یورونیوز، بی‌بی‌سی و دیگر شبکه‌های اروپایی و آمریکایی در زمان پوشش خبر حمله یک مهاجم با چاقو به مردم در لندن و یا برخی شهرهای فرانسه و آمریکا از عبارت "حمله تروریستی" استفاده می‌کردند. اما روز گذشته بازتاب حمله به نمازگزاران مسلمان در نیوزیلند دون درج واژه "تروریستی" در اخبار این رسانه‌ها صورت گرفت.

این مساله موید سیاست‌های دوگانه، نژادپرستانه و ضد اسلام گردانندگان این رسانه‌ها است که باید بیش از پیش مورد توجه ویژه قرار بگیرد.